Opinion
Non combatam pas lo sistèma, contornegem-lo!
Dinc ad adara, benlèu sonque lo mahatma Gandhi ac avèva comprés.
Davant un adversari mès fòrt que non pas tu, ès pas segur de véncer, e doncas te cau mílhor estar mès finòt. Se que non, vas solide a la desbandada.
Es per aquò que’s desvolopa uei lo dia un corrent de pensada navèth que vòu lutar contra lo sistèma shens de l’acarar dirèctament mes meslèu en bastir quauquarren a costat. Aqueste biaish de concéber lo monde es ligat a un sentit ecologic fòrt. Lo constat que vam tot dret a benlèu una catastròfa se hasèm pas ren ende cambiar, s’i escad de mobilizar monde joens e motivats.
La tèrra occitana, rica de sas tradicions de susmautas e de dehensa de las libertats de pensar e de sa doçor de víver, es fòrça propícia aus desvolopament de projèctes d’aquesta mena.
Soi anat recentament visitar un amic parisenc que m’a susprés en me condar son projècte de se n’anar demorar au miei de las Cevenas dens un vilatge que se sonarà “La Ciutat Naturala” e qu’es encara de bastir. La tòca n’es de víver “shens de moneda” e d’un biaish ecologic. L’idèia estoc lançada sus la telaranha, numeroses volontaris se declarèn e un terrenh es dejà estat trobat, s’èi plan comprés manlhevat o balhat per una comuna plan contenta de véser navèths poblants reviscolar lo parçan.
Suu siti, d’on se pòt telecargar lo programa (www.lacitenaturelle.fr) se parla fòrça mès d’ecologia que non pas d’economia, mes la volontat de construsir quauquarren a despart deu capitalisme es present.
Volon bastir un vilatge de “geonaus”, en anglés earthships, en francés géonefs, sia: abitacions destinadas a l’autoconstruccion, dens la tòca d’apitar lotjaments que respèctan la natura a còstas mendras e autonòmas de las energias fossilas en s’apiejar sus la recuperacion e lo reciclatge de materiaus.
Lo programa pervei 1 mes de trabalh de bastida per ostau dambe 10 autoconstructors. 50 mètres carrats seràn disponibles per cada poblant e un casau de 100 mètres carrats serà assegurat.
Deu costat politic, aperat “ressorças umanas”, lo programma es pas tròp precís: “Nos perpausam d’organizar la gestion e lo partatge de las tascas devath un fòrma cooperativa e respectuosa de las particularitats de cadun.” Lo mot mès important es “cooperativa” que’s pòt comprénguer peu monde qu’a un drin de coneishença sus las organizacions socialas.
Economicament, lo sistèma pensat es pas complètament ”shens de moneda” pr’amor que “en botar tot en plaça ende produsir los bens e servicis deus quaus am besonh … demòran encara dens lo monde actuau bens e servicis qu’èm obligats d’escambiar o de pagar.”
Per contra, existís dens lo programa una volontat de’s pairar deus sòus lo mès possible e d’apitar un foncionament sociau basat sus la gratuitat. Segon çò qu’es pervist, cau desvolopar l’autoproduccion, lo partatge, la recuperacion, la reparacion, la transformacion.
Los dinèrs serviràn pas que ende pagar (après estudis de las autas possibilitats): los materiaus de construccion, los produits culturaus, los servicis de léser, los desplaçaments, la santat e los utisses de totis.
Segon çò que’m digoc mon amic, las òbras van començar a la prima de 2015 ara que lo terrenh es trobat.
Me parlèc tanben d’un projècte pro similari de bastida d’un vilatge vegan, tanben en Occitània, mes avèva pas nat detalh aquò dessús.
Se ligam a tot aquò projèctes de la medisha traca coma lo movement Colibris o la Cooperativa Integrala Tolosana suu modèle de la Cooperativa Integral Catalana, o encara Uli Alto (au Bascoat), vesèm plan qu’un tipe navèth de transformacion de la societat es aviat shens de manifestacion ni rambalh per carrèras, demòra pas que de saber çò que vaserà sus la longor.
Mes au mensh es dejà concrèt.
Davant un adversari mès fòrt que non pas tu, ès pas segur de véncer, e doncas te cau mílhor estar mès finòt. Se que non, vas solide a la desbandada.
Es per aquò que’s desvolopa uei lo dia un corrent de pensada navèth que vòu lutar contra lo sistèma shens de l’acarar dirèctament mes meslèu en bastir quauquarren a costat. Aqueste biaish de concéber lo monde es ligat a un sentit ecologic fòrt. Lo constat que vam tot dret a benlèu una catastròfa se hasèm pas ren ende cambiar, s’i escad de mobilizar monde joens e motivats.
La tèrra occitana, rica de sas tradicions de susmautas e de dehensa de las libertats de pensar e de sa doçor de víver, es fòrça propícia aus desvolopament de projèctes d’aquesta mena.
Soi anat recentament visitar un amic parisenc que m’a susprés en me condar son projècte de se n’anar demorar au miei de las Cevenas dens un vilatge que se sonarà “La Ciutat Naturala” e qu’es encara de bastir. La tòca n’es de víver “shens de moneda” e d’un biaish ecologic. L’idèia estoc lançada sus la telaranha, numeroses volontaris se declarèn e un terrenh es dejà estat trobat, s’èi plan comprés manlhevat o balhat per una comuna plan contenta de véser navèths poblants reviscolar lo parçan.
Suu siti, d’on se pòt telecargar lo programa (www.lacitenaturelle.fr) se parla fòrça mès d’ecologia que non pas d’economia, mes la volontat de construsir quauquarren a despart deu capitalisme es present.
Volon bastir un vilatge de “geonaus”, en anglés earthships, en francés géonefs, sia: abitacions destinadas a l’autoconstruccion, dens la tòca d’apitar lotjaments que respèctan la natura a còstas mendras e autonòmas de las energias fossilas en s’apiejar sus la recuperacion e lo reciclatge de materiaus.
Lo programa pervei 1 mes de trabalh de bastida per ostau dambe 10 autoconstructors. 50 mètres carrats seràn disponibles per cada poblant e un casau de 100 mètres carrats serà assegurat.
Deu costat politic, aperat “ressorças umanas”, lo programma es pas tròp precís: “Nos perpausam d’organizar la gestion e lo partatge de las tascas devath un fòrma cooperativa e respectuosa de las particularitats de cadun.” Lo mot mès important es “cooperativa” que’s pòt comprénguer peu monde qu’a un drin de coneishença sus las organizacions socialas.
Economicament, lo sistèma pensat es pas complètament ”shens de moneda” pr’amor que “en botar tot en plaça ende produsir los bens e servicis deus quaus am besonh … demòran encara dens lo monde actuau bens e servicis qu’èm obligats d’escambiar o de pagar.”
Per contra, existís dens lo programa una volontat de’s pairar deus sòus lo mès possible e d’apitar un foncionament sociau basat sus la gratuitat. Segon çò qu’es pervist, cau desvolopar l’autoproduccion, lo partatge, la recuperacion, la reparacion, la transformacion.
Los dinèrs serviràn pas que ende pagar (après estudis de las autas possibilitats): los materiaus de construccion, los produits culturaus, los servicis de léser, los desplaçaments, la santat e los utisses de totis.
Segon çò que’m digoc mon amic, las òbras van començar a la prima de 2015 ara que lo terrenh es trobat.
Me parlèc tanben d’un projècte pro similari de bastida d’un vilatge vegan, tanben en Occitània, mes avèva pas nat detalh aquò dessús.
Se ligam a tot aquò projèctes de la medisha traca coma lo movement Colibris o la Cooperativa Integrala Tolosana suu modèle de la Cooperativa Integral Catalana, o encara Uli Alto (au Bascoat), vesèm plan qu’un tipe navèth de transformacion de la societat es aviat shens de manifestacion ni rambalh per carrèras, demòra pas que de saber çò que vaserà sus la longor.
Mes au mensh es dejà concrèt.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Fasètz bien de tractar lo subjèct. Aquò nos pausa question e tant mièlhs.
Florir a costat de l'espinàs, lo mòl còntra lo dur : es una filosofia quò d'aquí, un biais de pensar amai de faire las causas.
Me siái avisat, mai d'una fes, qu'aquò donava a la gròssa melhora resulta. Vau mièlhs seguir sa via -mai siegue contrària- pròche "l'enemic" que non pas de se i acarar. Bombir las muralhas pòt entrincar en fàcia una reaccion de resisténcia testaruda amai d'ataca.
Mès de còps, aquò fai mestièr !
Estre fòrça d'opausicion a una dinamica d'avalida e de desumanizacion es bonet.
Pasmens, èstre fòrça de perpausicion dinc aquela dinamica e se servir dau sistèma per l'adobar diferent... aquí òi ! Sèm bien oblijats de faire emb d'aquelas realitats dau nòstre temps, malerosament.
Segon ieu, es aicí lo picar de la dalha : caminar emb dau monde, sens viure d'a fons coma aquel monde e fòra aquel monde. Per entamenar l'evolucion de chascun dals dos.
Es l'òbra d'una vida quò d'aquí. Deu èstre nòstre tòc d'equilibrista.
Per ce qu'es de ieu, siái cevenòu. Save bien la situacion dinc mon ròde. I a de monde novèls venguts puèi los autres, los d'aicí.
D'un costat, los fumaires d'erbeta, borruts mai o mens, aliscadets o pas ges, politizats, amators de musicas jaz, ròc, ragga, de teatre, de còntes, de culturas franchimanda e africana.
De l'autre, los ralhòus mesfisents, clanics, replegats puslèu mai que mens, gaire amistós, ritz-quand-tròna, atupits e tucles, tancats entre bòlas e quina, vòta e caça, bal disco e cabaret.
Anave oblidat una darrièira categoria : los retirats franchimands e "nordics", que saique sariáun los mens abastardits de totes, los pus curiós, afecionats, engatjats... a la gròssa, de segur.
"Caricaturau !" me vendretz. Avètz rason de rebecar. Mès, per las Cevenas, es aqueste fonccionament qu'es la règla despuèi bèl briu ja.
Empacha pas qu'entre aquestas tres categorias de monde, se vei d'envejas s'encontrar, se partatjar, s'entremesclar mai. E au mitan de tot aquel mescladís-acampadís codificat, i a un rambalh de vida qu'a reviudat tornar lo país, emb d'una pojada de consciença de la valor de nòstres patrimònis materiau tant coma immateriau. Avèm de los grameciar. Sens eles, sariá crebat despuèi un brave sassic nòstre pichòt país. Totes de son biais, i aduguèron d'ample, d'ambicion.
Cercàvon una nòva tèrra per engincar sa pròpia experiença. I trovèron pas gaire aculhença e retípon de còps que i a lo biais afrejolit dals montanhòus. Mès, a l'ora d'ara, saique son eles que mai son demandaires d'identitat per se bastir un país.
Un país que vòu viure, produrre dinc lo respièch de sas ressorças. Un país que voldriá pas venir musèu, fotre non pas ! Ni mai resèrva de gas o de lenha per d'interés sornes (coma n'es lo cas a l'ora d'ara).
D'aquí enlai, vos afortisse que lo país -mai encòntre quauques ciutadans muscadèls, orgulhosàs o reborsièrs- e ben, aqueste país de las Cevenas, emb de l'ajuda dals Pargues Nacionau (30-48) e Regionau (07), emb de l'ajuda de sas associacions, quantunas que siegon, fai de mai en mai plaça a ce qu'es vengut una demanda : lo besonh d'identitat, de per la lenga e sa cultura, per fin que la maja part se pògon bastir una part d'èsser, una part de viure senut. L'ai vista, la vese l'evolucion. Amai.
Se lo pus aferolit es... l'estrangièr, lo pus amochonat es l'autre, de còps que i a, e... se fai pas pregar.
Adonc, se vos plai, anessiam pas escupir dinc la sopa ! A nautres tanben, occitans, de trasmetre l'eretatge immateriau als que saràn lo país deman. Coma o auriam fach, s'èron estats nòstres enfants. Un eretatge es pas solament una borsassa, un estau de familha e de tèrras en venda per que los enfants se bastigon la villà piscinada !
Trasmetètz a quau que siegue lo pauc que savètz de lenga o de saver tradicionau. Sens esperar mai. Anessiatz pas crebar emb d'aquò : sariá d'egoïsme. Ofrissètz a l'Autre, ne'n farà ben quicòm.
Avèm una istòria, nautres occitans. Sèm una part de l'Istòria. I contribuïssèm. Sèm responsables, duèi per deman, de la seguida d'escriure.
Comprenguem-z-o de bòn, se volèm pas cavar nòstre quite cròs e delaissar " Totes Nòstres Enfants", d'aicí o d'enticòm mai, coma tropelada esglaiada au mitan de l'auristre de la vida actuala.
Onte avèm vist qu'un pastre delaisse son tropèl, o un capitani, son batèu ?
Desrevelhem-nos, que se fai l'ora !...
A reveire, monde !
Los sols babacols qu'aprengon la lenga en Arièja que coneishi son ... alemands.
Tot aquo me ramenta Bodon, dins lo libre dels grands jorns, e son Marxilhat... S'acaba mau, se me soveno ben.
Sufis pas de far dins son canton coma se lo capitalisme existava pas per qu'accepte de desaparéisser. Lo fach qu'aquelos que se lançan dins aqueu tipe d'entrepresa sieien o pas occitans e occitanofons es segondari. Es lo principi qu'es problematic.
Lei babacols de 68 venguèron tornar a la natura dins de vilatges o masatges despoblats. Vendeires de lach de cabra, grops de vidas comunitàrias, e meme mandarom devèrs Castelana...
Venguèron dins un Eldorado, un Far west per far totei tips d'experiéncias fòra de la societat occitanofòna, lo "sud", una terra de... colonizar ?
Car Amic Joan Marc
Una grand part de l'interior d'Occitània se vuèja ...
Tos amics vendràn de França amb sa lenga e sa cultura e coma o crentan plan justament Cristian Forment e Terric Lausa se fotràn coma de l'an quaranta de la nòstra lenga e de la nòstra cultura occitanas tant en Cevenas coma endacòm mai.
Avèm ja vist lo film. Aquel monde vòlon tornar inventar l'aiga cauda sens téner compte de çò que sèm e de çò que volèm. Que o fascan mas dins son pais.
Dins l'estat francés lo desert es pas sonque occitan es tanben francés.
Entre Ile et Vilaine e Moselle o Meurthe et Moselle, entre Pas de Calais e las doas Charente o las 2 Savoie ... i a de plaça ... i a de vilatges que seràn contents e consènts per los aculhir
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari