Opinion
La pronóncia de l’-m finala
L’-m en fin de mot se prononciava [m] en occitan medieval. En occitan modèrne, a pres de pronóncias variablas segon los dialèctes. Los professors d’occitan las coneisson pas totjorn en detalh e es util de las sintetizar.
Dins l’estandard general
En occitan estandard general (e dins la màger part del dialècte lengadocian), gaireben totas las -m finalas se pronóncian [n]:
Aquesta pronóncia [n] s’aplica tanben als vèrbs de la 1a persona del plural:
Lo grop ‑lm en fin de mot se pronóncia [n]:
Lo grop -rm en fin de mot se pronóncia [r]:
En sud-lengadocian
En sud-lengadocian (vèrs Tolosa, Carcassona, Narbona e mai al sud), l’-m finala se pronóncia [m] en general:
Mas l’-m finala se pronóncia [n] dins los vèrbs a la 1a persona del plural:
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia [m]:
Lo grop final -rm se pronóncia [r]:
En vivaroalpenc
En vivaroalpenc, se prenèm per basa los parlars foneticament conservators del còr dels Alps, trobam una règla un pauc similara a la del sud-lengadocian.
L’-m finala se pronóncia [m] en general:
lo perfum [m]
lo fum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
Per contra l’-m finala se pronóncia [ⁿ] (amb una seminasalizacion de la vocala precedenta) dins los vèrbs a la 1a persona del plural:
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pòt prononciar [lm]:
Lo grop final -rm se pòt prononciar [rm]:
un vèrm [ˈvɛrm] (o un vèrme [ˈvɛrme])
Cal precisar que lo vivaroalpenc de l’oèst (vèrs Droma, Vivarés e Velai) tend a s’alinhar sus las pronóncias auvernhatas e provençalas, que presenti çai jos.
En gascon
Lo gascon tend a prononciar totas las -m finalas amb lo son [m]:
Tanben quand se tracta dels vèrbs a la 1a persona del plural, cal ben articular lo son [m] en gascon:
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia [m]:
En lemosin, auvernhat, provençal e niçard
Los autres dialèctes —lemosin, auvernhat, provençal e provençal niçard— tendon a realizar totas las -m finalas amb lo son [ⁿ] (seminasalizacion de la vocala precedenta):
Aquel son [ⁿ] s’aplica tanben als vèrbs de la 1a persona del plural:
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia tanben [ⁿ]:
Lo grop final -rm se pronóncia [r] o [ʀ] dins aqueles dialèctes, levat en niçard ont se pronóncia [ʀp]:
un vèrm [lm. au. ˈver, pr. ˈvɛʀ, ni. ˈvɛʀp] (o un vèrme [lm. ˈverme, au. ˈvermə, pr. ni. ˈvɛrme])
* * *
De segur, es possible de trobar un fum de nuanças e de variacions pus localas. Notarem que los dialèctes pus conservators, sus aqueste tèma, son ben lo vivaroalpenc e lo gascon.
Dins l’estandard general
En occitan estandard general (e dins la màger part del dialècte lengadocian), gaireben totas las -m finalas se pronóncian [n]:
lo perfum [n]
lo fum [n]
lo volum [n]
l’astronòm [n]
lo modèm [n]
l’ipopotam [n]
maritim [n]
lo fum [n]
lo volum [n]
l’astronòm [n]
lo modèm [n]
l’ipopotam [n]
maritim [n]
Aquesta pronóncia [n] s’aplica tanben als vèrbs de la 1a persona del plural:
parlam [n]
finissèm [n]
batèm [n]
finissèm [n]
batèm [n]
Lo grop ‑lm en fin de mot se pronóncia [n]:
Ansèlm [anˈsɛn]
lo napalm [naˈpan]
lo napalm [naˈpan]
Lo grop -rm en fin de mot se pronóncia [r]:
un vèrm [ˈbɛr] (o un vèrme [ˈbɛrme])
En sud-lengadocian
En sud-lengadocian (vèrs Tolosa, Carcassona, Narbona e mai al sud), l’-m finala se pronóncia [m] en general:
lo perfum [m]
lo fum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
lo fum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
Mas l’-m finala se pronóncia [n] dins los vèrbs a la 1a persona del plural:
parlam [n]
finissèm [n]
batèm [n]
finissèm [n]
batèm [n]
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia [m]:
Ansèlm [ansˈsɛm]
lo napalm [naˈpam]
lo napalm [naˈpam]
Lo grop final -rm se pronóncia [r]:
un vèrm [ˈbɛr] (o un vèrme [ˈbɛrme])
En vivaroalpenc
En vivaroalpenc, se prenèm per basa los parlars foneticament conservators del còr dels Alps, trobam una règla un pauc similara a la del sud-lengadocian.
L’-m finala se pronóncia [m] en general:
lo perfum [m]
lo fum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
Per contra l’-m finala se pronóncia [ⁿ] (amb una seminasalizacion de la vocala precedenta) dins los vèrbs a la 1a persona del plural:
parlam [ⁿ]
finissèm [ⁿ]
batèm [ⁿ]
finissèm [ⁿ]
batèm [ⁿ]
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pòt prononciar [lm]:
Ansèlm [aⁿˈsɛlm]
lo napalm [naˈpalm]
lo napalm [naˈpalm]
Lo grop final -rm se pòt prononciar [rm]:
un vèrm [ˈvɛrm] (o un vèrme [ˈvɛrme])
Cal precisar que lo vivaroalpenc de l’oèst (vèrs Droma, Vivarés e Velai) tend a s’alinhar sus las pronóncias auvernhatas e provençalas, que presenti çai jos.
En gascon
Lo gascon tend a prononciar totas las -m finalas amb lo son [m]:
lo perhum [m]
lo hum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
lo hum [m]
lo volum [m]
l’astronòm [m]
lo modèm [m]
l’ipopotam [m]
maritim [m]
Tanben quand se tracta dels vèrbs a la 1a persona del plural, cal ben articular lo son [m] en gascon:
parlam [m]
finissèm [m] (finim) [m]
batèm [m] (batem) [m]
finissèm [m] (finim) [m]
batèm [m] (batem) [m]
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia [m]:
Ansèlm [anˈsɛm]
lo napalm [naˈpam]
Lo grop final -rm se pòt prononciar [rm] coma en vivaroalpenc, o [r] eventualament:lo napalm [naˈpam]
un vèrm [ˈbɛrm, ˈbɛr] (o un vèrme [ˈbɛrme])
En lemosin, auvernhat, provençal e niçard
Los autres dialèctes —lemosin, auvernhat, provençal e provençal niçard— tendon a realizar totas las -m finalas amb lo son [ⁿ] (seminasalizacion de la vocala precedenta):
lo perfum [ⁿ]
lo fum [ⁿ]
lo volum [ⁿ]
l’astronòm [ⁿ]
lo modèm [ⁿ]
l’ipopotam [ⁿ]
maritim [ⁿ]
lo fum [ⁿ]
lo volum [ⁿ]
l’astronòm [ⁿ]
lo modèm [ⁿ]
l’ipopotam [ⁿ]
maritim [ⁿ]
Aquel son [ⁿ] s’aplica tanben als vèrbs de la 1a persona del plural:
parlam [ⁿ]
finissèm [ⁿ]
batèm [ⁿ]
finissèm [ⁿ]
batèm [ⁿ]
Lo grop ‑lm, en fin de mot, se pronóncia tanben [ⁿ]:
Ansèlm [lm. au. aⁿˈseⁿ, pr. ni. aⁿˈsɛⁿ]
lo napalm [naˈpaⁿ]
lo napalm [naˈpaⁿ]
Lo grop final -rm se pronóncia [r] o [ʀ] dins aqueles dialèctes, levat en niçard ont se pronóncia [ʀp]:
un vèrm [lm. au. ˈver, pr. ˈvɛʀ, ni. ˈvɛʀp] (o un vèrme [lm. ˈverme, au. ˈvermə, pr. ni. ˈvɛrme])
* * *
De segur, es possible de trobar un fum de nuanças e de variacions pus localas. Notarem que los dialèctes pus conservators, sus aqueste tèma, son ben lo vivaroalpenc e lo gascon.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#8#9 Som plan d'acòrd que i a pas d'oposicion fonologica entre las diferentas consonantas nasalas en posicion de còda sillabica en lemosin, mas l'allofòn de las nasalas finalas que se realiza mai correntament davant una pausa en lemosin (quitament en Peiregòrd) es puslèu [m] que non pas [n] o [ŋ] –a part la seminasalizacion de la vocala (qu'es pas tanpauc tan generalizada en Peiregòrd coma en Lemosin).
#12 Solament en vivaroalpenc se pòt prononciar facilament [naˈpalm].
Perdon, la mia question qu'ei se ne's poderé pas díser que la prononciacion ei /'napalm/ ?
Ne i a pas manièra de prononciar "napalm", mot emprontat a l'american, com en anglés?
#9 I quote : "la pronóncia de tipe [ã̃ᵐ] es possibla dins una partida del lemosin, mas pas dins tot lo lemosin"
voles dire : "dins la mai granda/bela partida dau Lemosin, e centrala en mai"
Ten, una de las caracteristicas de l'accent francés daus Lemosins es la barradura de la gola en fin d'enonçat 'chabat per una nasala : Je vais me promener sur le chemin [m], passe-moi le pain [m] (tot coma los mai meridionaus farian [ŋ]).
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari