Opinion
L’art occitan dau conte
Ieu sabi un òme qu’aimava plan las cerèisas.
Me cal vos dire qu’aquò veniá de luènh …
Marcèu Esquieu; Lo cereisièr
Totjorn me remembrarèi, plan d’annadas enlà, la votz de ma gran-mair que me contava lo dessèir, acocorat dens lo lheit.
Imatge batut e rebatut, solide, mes per bèra tropa de monde daus vielhs, tant vertadèir e present…
Escampilhadas las mametas, esparpalhadas las familhas, son chic los mainatges que encara se gahan docetament la dromidèra acompanhats dens lo saunei per la votz embelinaira de la gran-mair. Solide, an assajat de reviscolar lo conte: dens las escòlas o las velhadas, son horrèra los contaires, amators o professionaus que pensan de tornar trobar l’ambient daus disaires familhaus dau passat… Dab un resultat, a còps, un chicòt estereotipat e solide plan lunh de çò qu’estèt.
Avèvi desbrombat la mameta e sos contes: un gojat de dètz-e-sèt ans s’agrada d’eslunhar d’eth lo temps de mainatge. E pui dens un sala de hèstas de vilatge, entenuri prau purmèir còp contar lo Marcèu Esquieu.
Èri esbaudit: pas arren de véser dab las manèiras emmametèras daus contaires francés, nada imitacion de quau que sii: un òmi sonat Marcèu Esquieu contava la vita atau com la vivèva… Pareishèva díser hòrt las pensadas estujadas e mitat conscientisadas qu’avem tots embaradas au hons de nòste cap. Comprenuri atau, plan d’annadas après, las paraulas de ma gran-mair. Era tanben, ensenhava la vita e las aurelhas quilhadas daus mainatges que l’escotavan s’i enganavan pas, a lutar contra lo dromir que gaha, atau de non pas pérder una miga. Aquesta leçon, solide, que despassa la de totas las escòlas. Urós lo regent que contaré la vita meilèu que d’ensenhar.
Egau lo conte es pas un ahar de nin, lo joen gojat qu’èri, en aqueste temps, sentiva dab Marcèu Esquieu que nada annada tira a l’òmi la hami de compréner: cadun i tròba çò que s’i pòt gahar a mesura que passa lo temps…
Lo temps d’apréner a víver?
Es atau que vasuri contaire. Solide que seguiri bèra tropa d’estagis e de formacion teoricas dempui: la tecnica, com en tot art, deu venir com un gatge per afortir la paraula. Pas jamei, egau, tornèri trobar l’eime de Marcèu Esquieu e per totjorn me lo guardèri au còr, com un camin per trobar lo men pròpri.
Existís un art occitan dau conte. Voi pas díser que sonque los occitans saben contar, e benlèu que tot simplament lo conte es un art de cultura populària, mes egau se tròba dens lo raconte de lenga d’Òc, totas las dimensions d’un art: diversitat de las produccions (dempui lo raconte trufandèc a la mòda de Verdier dinc au conte epic), diversitat de l’expression artistica e daus contaires, lo tot dab un estil originau qui hèi lo ligam a maugrat de las diferèncias. Aqueste ligam, gessit de la paraula de cadun, s’apitèt chic a chic, dempui quan de temps?
Díser aquò es pas glorificar la cultura nòsta, mes sonque deishar de se pensar com segondari: podem tanben (com los auts) portar a l’umanitat sancèira una grana de çò nòste que digun puiré pas remplaçar.
Me cal vos dire qu’aquò veniá de luènh …
Marcèu Esquieu; Lo cereisièr
Totjorn me remembrarèi, plan d’annadas enlà, la votz de ma gran-mair que me contava lo dessèir, acocorat dens lo lheit.
Imatge batut e rebatut, solide, mes per bèra tropa de monde daus vielhs, tant vertadèir e present…
Escampilhadas las mametas, esparpalhadas las familhas, son chic los mainatges que encara se gahan docetament la dromidèra acompanhats dens lo saunei per la votz embelinaira de la gran-mair. Solide, an assajat de reviscolar lo conte: dens las escòlas o las velhadas, son horrèra los contaires, amators o professionaus que pensan de tornar trobar l’ambient daus disaires familhaus dau passat… Dab un resultat, a còps, un chicòt estereotipat e solide plan lunh de çò qu’estèt.
Avèvi desbrombat la mameta e sos contes: un gojat de dètz-e-sèt ans s’agrada d’eslunhar d’eth lo temps de mainatge. E pui dens un sala de hèstas de vilatge, entenuri prau purmèir còp contar lo Marcèu Esquieu.
Èri esbaudit: pas arren de véser dab las manèiras emmametèras daus contaires francés, nada imitacion de quau que sii: un òmi sonat Marcèu Esquieu contava la vita atau com la vivèva… Pareishèva díser hòrt las pensadas estujadas e mitat conscientisadas qu’avem tots embaradas au hons de nòste cap. Comprenuri atau, plan d’annadas après, las paraulas de ma gran-mair. Era tanben, ensenhava la vita e las aurelhas quilhadas daus mainatges que l’escotavan s’i enganavan pas, a lutar contra lo dromir que gaha, atau de non pas pérder una miga. Aquesta leçon, solide, que despassa la de totas las escòlas. Urós lo regent que contaré la vita meilèu que d’ensenhar.
Egau lo conte es pas un ahar de nin, lo joen gojat qu’èri, en aqueste temps, sentiva dab Marcèu Esquieu que nada annada tira a l’òmi la hami de compréner: cadun i tròba çò que s’i pòt gahar a mesura que passa lo temps…
Lo temps d’apréner a víver?
Es atau que vasuri contaire. Solide que seguiri bèra tropa d’estagis e de formacion teoricas dempui: la tecnica, com en tot art, deu venir com un gatge per afortir la paraula. Pas jamei, egau, tornèri trobar l’eime de Marcèu Esquieu e per totjorn me lo guardèri au còr, com un camin per trobar lo men pròpri.
Existís un art occitan dau conte. Voi pas díser que sonque los occitans saben contar, e benlèu que tot simplament lo conte es un art de cultura populària, mes egau se tròba dens lo raconte de lenga d’Òc, totas las dimensions d’un art: diversitat de las produccions (dempui lo raconte trufandèc a la mòda de Verdier dinc au conte epic), diversitat de l’expression artistica e daus contaires, lo tot dab un estil originau qui hèi lo ligam a maugrat de las diferèncias. Aqueste ligam, gessit de la paraula de cadun, s’apitèt chic a chic, dempui quan de temps?
Díser aquò es pas glorificar la cultura nòsta, mes sonque deishar de se pensar com segondari: podem tanben (com los auts) portar a l’umanitat sancèira una grana de çò nòste que digun puiré pas remplaçar.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari