Lo cap d’an: ua hèsta de mèrda?
 
Aimatz lo cap d’an?
 
Jo non.
 
Non solament que’s sentim obligats de har ua hèsta mes en mei, lo vegetarian qui soi que’s sent sovent obligat de’u hestejar dab “amics” minja-carn qui’s hartan de hitge gras e de charcuteria e qui’s van plànher l’endoman qu’an mau de vente.
 
Qu’ei entà esvitar aquò que lo cèrcle occitan Edoard Lamorèra organisè en 2013 un revelhon de cap d’an vegan.
 
E augan quand se damandàvam, la hemna e jo, on lo hestejarem, lo pichon que’ns hasó:
   
Mes on ei qui èi tant pecat dens la soa educacion tà que’m diga aquò lo men dròlle, miladius!? Que’m pausèi hèra de questions com la mamà vegetariana d’Insolente Veggie[1] ...e puish lo temps que passè.
 
Fin finala com la mea aimada tribalhava (qu’ei cosinèra dens un restaurant), lo 31 de deceme a 6 òras deu ser qu’èri a casa, a passar l’escoba pendent que los dròlles jogavan a la Nintendo qui avèn avuda per Nadau, e n’avèvam pas previst arren.
 
A 7 òras un amic deu hilh que truca a la pòrta e que s’invita a noste com ac hè sovent.
   
E que cosini…
 
A 8h30 lo pair de l’amic deu hilh qu’arriba e que començam de charrar, un ròm adobat a la man. A 10h que s’arrodem fritas au horn dab ua sauça a l’eishalòta e quauques legumes. A mieja-nueit n’avem pas mei hami tà la còca au chocolat drin tròp cuèita mes que la se cracam parièr, qu’espiam per la finèstra los huècs d’artificis deus vesins, que sortim tà’n har petar un petit mes que tornam viste per’mor deu hred... un revelhon, que! Un revelhon deus bons.
 
L’endoman quand demandi aus mainats quin lor a semblat, lo masclon que’m respon:
   
N’acaba pas la frasa mes aquesta responsa que’m hè gai: çò d’important tà ua hèsta escaduda n’ei pas la quantitat de cadabres qui engolim e lo lor prètz au quilò: qu’ei d’estar dab un amic!
 
Un moment qu’aví avut páur...
 
Perqué’vs conti aquò?
 
Per’mor qu’ei un aute cliché qui entenem sovent a prepaus deu vegetarisme: “shense carn, on ei lo plaser de minjar? Shense plaser de minjar, on ei lo plaser de víver? Conclusion: lo vegetarisme qu’ei ua passion trista e los vegetarians militants que son ua sècta d’acèts depressius qui’ns vòlen privar de las jòias mei sanas de la vita”.
 
Com hèra de clichés qu’ei en grana partida faus.
 
 
Pas minjar carn: ua ascèsi?
 
Qu’ei arribat mantuns còps qu’un amic qui m’invitava a disnar me hasosse la lista exaustiva deus ingredients utilisats e que’m demandèsse:  
Los vegetarians que son com tu, mic: que pòden minjar tot çò qui vòlen. I comprés hitge gras, caviar, carton, òli de castòr idrogenat o uraniòm enriquesit si vòlen. Mes ne vòlen pas.
 
Mes anem… quand un amic carnista a hèit l’esfòrç de cosinar shens carn per’mor que m’invitava, que serí drin mahutre de’u respóner aquò. Alavetz lo mei sovent que disi que sembla plan bon e que passam a taula.
 
Lheu e i a vegetarians qui’s poderén comparar a acèts: qui’s privan de çò de mei bon en tot saber qu’ei bon e qui se’n privan per’mor qu’ei bon. Lheu… Mes ne’n coneishi pas nat[3]!
 
Un percors de vegetarian que sembla mei a un percors d’èx-fumaire o d’èx-toxicoman.
   
 
E lo plaser?
 
Lo plaser de minjar qu’ei autant important peus vegans que peus carnistas. Solament que l’atenhem per d’autes camins. Quiò, carròtas boridas a cada repaish qu’alassa. Mes pastas dab un steak a cada repaish qu’alassa autant.
 
Çò qui compta qu’ei lo saber-har e la diversitat.
 
Quand perdem la costuma de hicar carn dens cada plat entà i balhar gost que s’avisam que lo règne vegetau a ua riquessa e ua diversitat gustativa qui sosestimàvam.
 
Dus exemples qui podetz testar a casa si minjatz carn e uèus e pensatz qu’ei triste de se’n privar:
     
Si reconeishi que la carn apòrta aus plats salats gosts qui son de mau imitar dab ingredients vegetaus e que los qui’n minjan tuan peu lor plaser gustatiu[8], hicar uèus dens ua còca n’apòrta pas nat gost e que’n demeseish la qualitat per rapòrt a ua còca vegetala. Qu’ei tuar entà’s privar d’un plaser mei gran!
 
Perqué aquò se sap tant chic? Jo qu’ac èi après i a un an… Qu’ei ua descobèrta casi autant importanta com la de l’America o la deu clitorís, non?
 
Mes la cosina, s’ei plan de l’explicar, qu’ei enquèra miélher de la víver e de la partatjar. E au demiei deus militants vegans que i a hèra de bon(a)s cosinèr(a)s per’mor qu’aimam de minjar plan autant com los autes e tanben per’mor díser au monde que’s pòden passar de l’espleitacion animala qu’ei ua bona causa mes provà’us ac fisicament qu’ei hòrt mei eficaç e agradiu. Plan minjar que vad un enjòc politic com parlar n’ei un peus occitanistas.
 
Per’mor d’aquò l’associacion tolosana Cause Animale qu’organisa picnics sus la prada deus filtres e lo sit vegactu.com prepausa hèra de recèptas de totas menas.
 
D’alhors que profiti d’aqueste article per  vos invitar tots a continuar lo debat qui començarà dens los comentaris a l’entorn d’ua bona mongetada au huèc de lenha lo 21 de març a la sala de las hèstas deu Fossat[9].
 
 
Depressius, los vegans?
 
Si’n son qu’auràtz comprés que n’ei pas per’mor deu lor regim alimentari. La carn, ne la se tròban pas de manca. Si n’i a qui semblan estranhs o deprimits qu’ei meilèu per’mor que las lutas politicas dissimetricas acaban tostemps per har vàder amar lo lutaire mei frèbe.
 
Hèra de vosauts que deven conéisher aqueste sentiment de lutar entà quauqu’arren dont tot lo monde se trufan. Hèra de vosauts qu’an devut espravar lo mesprètz, l’ostilitat o l’indiferéncia deu monde quand e’us explicàvatz problèmas qui’vs tienen a còr com la disparicion deus “locutors naturaus” de l’occitan.
 
Insolente Veggie que parla miélher que jo deu “blues” especific aus activistas de la causa animala mes que sembla bon drin au blues de hèra d’autes activistas. “La luciditat qu’ei la nafra la mei raprochada deu só[10]...”.