Lo 20 de decembre 2014, manièra de dire qu’anàvem passejar amb lo nòstre felen de cinc ans, decidiguèrem d’anar veire un pauc las “animacions calendalas” engenhadas per la municipalitat de nòstra bona ciutat d’Illa de Venissa en Vauclusa (Isle sur la Sorgue), e naturalament, nos pensavem de lai trobar cants de Nadal tradicionals, tibanèls de produches provençals, jòcs tradicionals. Tot aquò se devià passar sul cors bèl de la vila. En arribar aquí, suspresa!! Enebit a las veituras, lo cors èra clafit de monde, tot plen de familhas passejarelas, mas i avià mai de bada-bècs que non pas d’”animacions”, sufís qu’una mena de rambalh “musical” nos faguèt tibar l’aurelha, i aviá d’unes individús encostumats en sai pas de qué, d’autres en “paire Nadal” que “dançavan” darrièr una còla de personatges de…Disney, coma a Disneyland, se bolegavan Mickey, Dingo eca, seguits d’un òme que jogava sus una orguèna de barbaria de cançons de Tino Rossi “Petit Papa Noël”, o d’aires del folclòre parisenc “l’amant de Saint Jean” eca… Un pauc pus luènh, un paure tropèl pietadós de majoretas de totes los atges e formats se trigossavan coma podiàn jos l’uèlh lagremós dels parents, enfin venguèt l’inevitabla clica de la vila jogant de musica militara! Pas cap de carreta Ramada, pas’n mot de provençal, pas cap de referencia a las Fèstas Calendalas, e las quatre pauras barraquetas de fusta vendián de vin caud per far “mercat de Nadal”; nos seriam creguts en qualque endrech que siaga, pertot levat en Provença! En la vila èra pas milhor, que l’animacion musicala pels nauts-parlaires porgissiá de musica “fast food” a la mòda, R&B mai que mai en anglés, pas cap de cantaire provençal, nimai de grops tals coma Massilia o Lo Dalfin; per quant al centre vila, i avià un manat de tristonassas barracas de fusta que li vendián de produches que los podem trobar de pertot . E pr’aquò lo comitat de las Fèstas es presidit per un jove que parla provençal, e qu’es president de l’associacion de mantenença de las tradicions e, qu’en mai d’aquò, fa lo santonièr.
 
Un colèga mièu me diguèt un jorn que los franceses, aimàvem de lepar lo cuol dels patrons, e li aviá respondut que benlèu quichava un pauc, mas en veire aquela “fèsta”, me diguèri qu’avià pas tot a fet tòrt. Ara lo patron es l’America, los pichòts noms son americans, las publicitats son en anglés, las musicas que las acompanhan mai en anglés, e coma se tot aquò sobrava pas, totas las ciutats vòlon lor “mercat de Nadal”, qu’aqueste còp es pas d’America mas dels païses germanics! I a una mena de volontat d’escafar lo costat latin, mediterranean de nòstra cultura, tot aquò amb la complicitat dels quites Provençals, fai que, despolhat de lor identitat provençala, los occitans d’aicí, en tot sentir coma una manca, e amnesics de lor cultura, son tot belament e naturalament portats a s’identificar a las revendicacions del FN amb son nacionalisme franchimand, qu’es fin finala per eles una “identitat de substitucion”, e Dieusap que i a pas pièger que los convertits! Aquí lo drama de l’Occitània: i a e i aurà de relargs que lo reviscòl de la nòstra cultura li farà abans mai o mens viste, mas d’autres que lai serà tròp tard per la salvar, tot saupent que mai de 60% dels estatjants de Provença li son pas nascuts!