Opinion
Las minoritats etnolingüisticas e l’“esquèrra radicala”
La victòria de Syriza en Grècia suscita d’esperanças legitimas per las populacions oprimidas d’Euròpa, que pòdon pas pus suportar lo capitalisme salvatge amb sos plans d’austeritat. Lo Front d’Esquèrra de l’estat francés (FDG) assaja de profechar d’aquela ondada. Tanben ne vòl profechar lo partit espanhòl Podemos, qu’a de possibilitats pus elevadas que lo Front d’Esquèrra. Mas en tot cas, los grècs de Syriza rèstan plan mai serioses quand se tracta de la proteccion de las minoritats etnolingüisticas.
Syriza e las minoritats
Vos dirai pas que Syriza portarà la solucion definitiva e perfiècha als pòbles minorizats de l’estat grèc, ni a las lengas d’aqueles pòbles. Mas Syriza a almens, dempuèi longtemps, una posicion favorabla a las minoritats.
Dins l’estat grèc, las minoritats etnicas o lingüisticas se resumisson aital:
L’estat grèc, longtemps, foguèt fòrça repressiu contra sas minoritats etnolingüisticas. Vos podiatz far enseguir al tribunal per aver difusat de tractes favorables a una lenga minorizada. Qualques zònas pomacas, turcas e gitanas del nòrd-èst foguèron longtemps isoladas de la rèsta de l’estat grèc e caliá una autorizacion especiala per i penetrar.
Entre los rars partits grècs que defendián aquelas minoritats, i aviá tre los ans 1940 lo vièlh Partit Comunista Grèc (KKE), e tanben Synaspismos o Syriza, que nasquèt d’una scission del KKE en 1991. Lo nom inicial d’aqueste darrièr movement èra Synaspismos en 1991, mas en 2004 s’alarguèt e se renomenèt Syriza: es una abreviacion per “Coalicion de l’Esquèrra Radicala”.
Dins los ans 1990 e 2000, un cambiament d’actitud arribèt en Grècia. Una partida importanta del mond intellectual e politic grèc comencèt d’aver una actitud mens dobèrtament repressiva, e quitament d’unes comencèron d’assumir una defensa timida de las minoritats, coma ja o fasián lo KKE e Syriza. Aquela evolucion la devèm especialament a un grop de recèrca universitària que s’es engatjat per las minoritats: lo KEMO (Centre de Recèrca sus los Grops Minoritaris).
En qualques ans, donc, l’elèit politicointellectual grèc es devengut pus dobèrt a sas minoritats que l’elèit francés. Gràcias al trabalh del KEMO, es possible de far venir dins de collòquis de nauts responsables politics grècs, de scientifics de las pus grandas universitats e de militants culturals per parlar de la “proteccion de las minoritats”. Aquò es encara impensable dins l’estat francés ont se parla pas de “minoritats”, mas solament de “lengas regionalas”. Vesètz que los grècs son un pauc pus avançats...
Dins las eleccions grègas que venon de se debanar, lo 25 de genièr de 2015, de comunas pomacas an votat massissament per Syriza amb un 78% dels vòtes perque los pomacs veson ben que Syriza lor es mai favorable que d’autres partits. Aquò, o cal comparar amb l’ensemble de Grècia, ont lo resultat de Syriza es del 36% en mejana.
Ara, que farà lo nòu govèrn de Syriza per las minoritats? Cal esperar que permetràn d’avançadas seriosas, que las lengas minorizadas de Grècia seràn oficializadas o almens melhor promogudas. Mas se cal pas far d’illusions excessivas. Las minoritats son fòrça afeblidas après de longs decennis de repression, lors revendicacions s’entendon pauc. Syriza fasiá pas d’aquò un enjòc dins sa campanha, car lo tèma principal èra de sortir los grècs de l’austeritat.
Amb aquestas resèrvas, Syriza garda pasmens una tradicion politica favorabla a las minoritats qu’a pas res a veire amb Podemos e lo Front d’Esquèrra.
Podemos e las minoritats
Los espanhòls de Podemos son un movement recent, bastit en 2014 a partir de la revòlta legitima dels indignats de 2011. Se Podemos representa un espèr social, representa pas brica de programa seriós ni sincèr per las minoritats etnolingüisticas de l’estat espanhòl (occitans d’Aran, catalans, aragoneses, bascos, asturleoneses, galècs, canaris, portugueses d’Olivença, arabis de Ceuta e berbèrs de Melilla). La seccion catalana de Podemos s’apèla bensai Podem en catalan, mas refusa de s’engatjar per l’autodeterminacion.
Es probable que Podemos siá devengut un manipòli per captar los elegeires decebuts del PP e per destorbar la marcha dels catalans vèrs l’independéncia.
Dins nòstra tèrra occitana de la Val d’Aran, que fa Podemos per los interèsses dels araneses? E per nòstra cultura occitana? Pas res.
Lo sol movement iberic d’esquèrra radicala que sosten la causa occitana e aranesa, es ben l’esquèrra catalana independentista, e en particular la CUP (Candidatura d’Unitat Populara). I cal apondre, naturalament, d’autres partits catalans coma ÈRC e CIU, que son un milion de còps pus progressistas que Podemos quand se tracta de defendre Occitània.
Lo Front d’Esquèrra e las minoritats
Lo Front d’Esquèrra francés es en plena contradiccion. Los dos partits principals que lo compausan son lo PCF e lo PG.
Lo venerable PCF (Partit Comunista Francés) a pas jamai fach d’Occitània una prioritat, mas almens a una tradicion favorabla a nòstra lenga occitana. Certans membres del PCF son d’occitanistas sincèrs que trabalhan fòrça. Es lo PCF que faguèt votar una mocion sus l’unitat de la lenga occitana al conselh regional de Provença, en 2003, per fin d’arrestar los secessionistas pseudoprovençalistas. Es a l’entorn del PCF que comptam una associacion valenta coma Leis Amics de Mesclum, amb la rubrica Mesclum dins lo jornal La Marseillaise, e amb las activitats de personas valentas coma Glaudi Barsotti, Renat Mèrle o Maria-Joana Verny.
(Desirariái que los occitanistas del PCF avancèsson vèrs l’independentisme occitan e qu’abandonèsson la quimèra de la nacion francesa, mas en tot cas, lors òbras culturalas son de granda valor e lor exprimissi ma gratitud.)
Malaürosament, l’autre pilar del Front d’Esquèrra es lo recentament fondat Partit d’Esquèrra (Parti de Gauche, PG), que son cap, Jean-Luc Mélenchon, es un enemic acarnassit de las minoritats.
Tanben Mélenchon es un transfuga del PS e del mitterrandisme, un oportunista elevat dins lo còr del sistèma qu’es pas jamai estat sincèrament d’esquèrra.
E es aquel afrós Mélenchon qu’es lo pòrtavotz catastrofic del Front d’Esquèrra, PCF inclús. Los amics occitanistas del PCF se devon sentir traïts e amars.
O vesèm ben, Mélenchon a pas lo mendre rapòrt amb lo lidèr grèc de Syriza, Alexis Tsipras. Perque Tsipras, el almens, es un militant d’esquèrra sincèr e dirèctament format per las luchas popularas.
Donc nos enganem pas. La defensa de l’occitan, e lo progrès per los occitans, passaràn pas jamai per un movement dominat ara per Mélenchon, ni per Podemos. Aqueles dos movements pòdon pas arribar al nivèl de Syriza.
___________________
Articles complementaris:
— Mélenchon còntra lei lengas minorizadas: una impostura intellectuala francesa
— Nosautres lei provençalistas
— L’occitanitat de Provença: la rason a trionfat
Syriza e las minoritats
Vos dirai pas que Syriza portarà la solucion definitiva e perfiècha als pòbles minorizats de l’estat grèc, ni a las lengas d’aqueles pòbles. Mas Syriza a almens, dempuèi longtemps, una posicion favorabla a las minoritats.
Dins l’estat grèc, las minoritats etnicas o lingüisticas se resumisson aital:
— Los eslaus, dins las regions frontalièras del nòrd, se restacan al pòble bulgar o al pòble eslavomacedonian. Los bulgars comprenon un grop particular al nòrd-èst, los pomacs, que son de religion musulmana.
— Los romaneses, popularament apelats valacs, se tròban esparpalhats dins certanas regions del nòrd. Se repartisson en dos grops, los aromaneses e los meglenoromaneses. An sovent un sentiment nacional grèc fòrça entosiasta malgrat lor lenga romanesa d’origina.
— Los turcs, al nòrd-èst, vesins dels pomacs.
— Los arvanitas, repartits dins diferentas regions, en particular al centre de Grècia. Son una populacion de lenga albanesa amb un fòrt sentiment nacional grèc. Se senton pas brica albaneses. Son solidament implantats al còr de Grècia dempuèi l’Edat Mejana.
— Qualques grops pròpriament albaneses, a l’oèst. An quasi desparegut a causa de divèrsas repressions e deportacions.
— Una importanta comunautat de gitanos dempuèi la fin de l’Edat Mejana, presenta dins diferentas regions. Los gitanos de Grècia se senton grècs.
— Una vièlha comunautat de josieus, sustot presenta a Tessalonica, parlant tradicionalament un dialècte espanhòl e originària de la Peninsula Iberica. Malaürosament foguèt fòrça demenida après l’ocupacion nazi. Los josieus de Grècia se senton grècs.
— Los romaneses, popularament apelats valacs, se tròban esparpalhats dins certanas regions del nòrd. Se repartisson en dos grops, los aromaneses e los meglenoromaneses. An sovent un sentiment nacional grèc fòrça entosiasta malgrat lor lenga romanesa d’origina.
— Los turcs, al nòrd-èst, vesins dels pomacs.
— Los arvanitas, repartits dins diferentas regions, en particular al centre de Grècia. Son una populacion de lenga albanesa amb un fòrt sentiment nacional grèc. Se senton pas brica albaneses. Son solidament implantats al còr de Grècia dempuèi l’Edat Mejana.
— Qualques grops pròpriament albaneses, a l’oèst. An quasi desparegut a causa de divèrsas repressions e deportacions.
— Una importanta comunautat de gitanos dempuèi la fin de l’Edat Mejana, presenta dins diferentas regions. Los gitanos de Grècia se senton grècs.
— Una vièlha comunautat de josieus, sustot presenta a Tessalonica, parlant tradicionalament un dialècte espanhòl e originària de la Peninsula Iberica. Malaürosament foguèt fòrça demenida après l’ocupacion nazi. Los josieus de Grècia se senton grècs.
(Cal senhalar l’existéncia recenta en Grècia d’immigrats economics o de refugiats politics, venguts sustot a partir dels ans 1990, e qu’intran pas dins las minoritats tradicionalas. Son mai que mai de paquistaneses, de filipins, d’arabis palestinians o sirians, de curds, d’albaneses, d’afgans e de chineses.)
L’estat grèc, longtemps, foguèt fòrça repressiu contra sas minoritats etnolingüisticas. Vos podiatz far enseguir al tribunal per aver difusat de tractes favorables a una lenga minorizada. Qualques zònas pomacas, turcas e gitanas del nòrd-èst foguèron longtemps isoladas de la rèsta de l’estat grèc e caliá una autorizacion especiala per i penetrar.
Entre los rars partits grècs que defendián aquelas minoritats, i aviá tre los ans 1940 lo vièlh Partit Comunista Grèc (KKE), e tanben Synaspismos o Syriza, que nasquèt d’una scission del KKE en 1991. Lo nom inicial d’aqueste darrièr movement èra Synaspismos en 1991, mas en 2004 s’alarguèt e se renomenèt Syriza: es una abreviacion per “Coalicion de l’Esquèrra Radicala”.
Dins los ans 1990 e 2000, un cambiament d’actitud arribèt en Grècia. Una partida importanta del mond intellectual e politic grèc comencèt d’aver una actitud mens dobèrtament repressiva, e quitament d’unes comencèron d’assumir una defensa timida de las minoritats, coma ja o fasián lo KKE e Syriza. Aquela evolucion la devèm especialament a un grop de recèrca universitària que s’es engatjat per las minoritats: lo KEMO (Centre de Recèrca sus los Grops Minoritaris).
En qualques ans, donc, l’elèit politicointellectual grèc es devengut pus dobèrt a sas minoritats que l’elèit francés. Gràcias al trabalh del KEMO, es possible de far venir dins de collòquis de nauts responsables politics grècs, de scientifics de las pus grandas universitats e de militants culturals per parlar de la “proteccion de las minoritats”. Aquò es encara impensable dins l’estat francés ont se parla pas de “minoritats”, mas solament de “lengas regionalas”. Vesètz que los grècs son un pauc pus avançats...
Dins las eleccions grègas que venon de se debanar, lo 25 de genièr de 2015, de comunas pomacas an votat massissament per Syriza amb un 78% dels vòtes perque los pomacs veson ben que Syriza lor es mai favorable que d’autres partits. Aquò, o cal comparar amb l’ensemble de Grècia, ont lo resultat de Syriza es del 36% en mejana.
Ara, que farà lo nòu govèrn de Syriza per las minoritats? Cal esperar que permetràn d’avançadas seriosas, que las lengas minorizadas de Grècia seràn oficializadas o almens melhor promogudas. Mas se cal pas far d’illusions excessivas. Las minoritats son fòrça afeblidas après de longs decennis de repression, lors revendicacions s’entendon pauc. Syriza fasiá pas d’aquò un enjòc dins sa campanha, car lo tèma principal èra de sortir los grècs de l’austeritat.
Amb aquestas resèrvas, Syriza garda pasmens una tradicion politica favorabla a las minoritats qu’a pas res a veire amb Podemos e lo Front d’Esquèrra.
Podemos e las minoritats
Los espanhòls de Podemos son un movement recent, bastit en 2014 a partir de la revòlta legitima dels indignats de 2011. Se Podemos representa un espèr social, representa pas brica de programa seriós ni sincèr per las minoritats etnolingüisticas de l’estat espanhòl (occitans d’Aran, catalans, aragoneses, bascos, asturleoneses, galècs, canaris, portugueses d’Olivença, arabis de Ceuta e berbèrs de Melilla). La seccion catalana de Podemos s’apèla bensai Podem en catalan, mas refusa de s’engatjar per l’autodeterminacion.
Es probable que Podemos siá devengut un manipòli per captar los elegeires decebuts del PP e per destorbar la marcha dels catalans vèrs l’independéncia.
Dins nòstra tèrra occitana de la Val d’Aran, que fa Podemos per los interèsses dels araneses? E per nòstra cultura occitana? Pas res.
Lo sol movement iberic d’esquèrra radicala que sosten la causa occitana e aranesa, es ben l’esquèrra catalana independentista, e en particular la CUP (Candidatura d’Unitat Populara). I cal apondre, naturalament, d’autres partits catalans coma ÈRC e CIU, que son un milion de còps pus progressistas que Podemos quand se tracta de defendre Occitània.
Lo Front d’Esquèrra e las minoritats
Lo Front d’Esquèrra francés es en plena contradiccion. Los dos partits principals que lo compausan son lo PCF e lo PG.
Lo venerable PCF (Partit Comunista Francés) a pas jamai fach d’Occitània una prioritat, mas almens a una tradicion favorabla a nòstra lenga occitana. Certans membres del PCF son d’occitanistas sincèrs que trabalhan fòrça. Es lo PCF que faguèt votar una mocion sus l’unitat de la lenga occitana al conselh regional de Provença, en 2003, per fin d’arrestar los secessionistas pseudoprovençalistas. Es a l’entorn del PCF que comptam una associacion valenta coma Leis Amics de Mesclum, amb la rubrica Mesclum dins lo jornal La Marseillaise, e amb las activitats de personas valentas coma Glaudi Barsotti, Renat Mèrle o Maria-Joana Verny.
(Desirariái que los occitanistas del PCF avancèsson vèrs l’independentisme occitan e qu’abandonèsson la quimèra de la nacion francesa, mas en tot cas, lors òbras culturalas son de granda valor e lor exprimissi ma gratitud.)
Malaürosament, l’autre pilar del Front d’Esquèrra es lo recentament fondat Partit d’Esquèrra (Parti de Gauche, PG), que son cap, Jean-Luc Mélenchon, es un enemic acarnassit de las minoritats.
Tanben Mélenchon es un transfuga del PS e del mitterrandisme, un oportunista elevat dins lo còr del sistèma qu’es pas jamai estat sincèrament d’esquèrra.
E es aquel afrós Mélenchon qu’es lo pòrtavotz catastrofic del Front d’Esquèrra, PCF inclús. Los amics occitanistas del PCF se devon sentir traïts e amars.
O vesèm ben, Mélenchon a pas lo mendre rapòrt amb lo lidèr grèc de Syriza, Alexis Tsipras. Perque Tsipras, el almens, es un militant d’esquèrra sincèr e dirèctament format per las luchas popularas.
Donc nos enganem pas. La defensa de l’occitan, e lo progrès per los occitans, passaràn pas jamai per un movement dominat ara per Mélenchon, ni per Podemos. Aqueles dos movements pòdon pas arribar al nivèl de Syriza.
___________________
Articles complementaris:
— Mélenchon còntra lei lengas minorizadas: una impostura intellectuala francesa
— Nosautres lei provençalistas
— L’occitanitat de Provença: la rason a trionfat
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Es a dire que la question del "Partit d'Esquèrra" sus l'esquèma politic francés es complicada.
Per ieu las posicions presas per Melenchon pendent la campanha politica de 2012 son istoricas, mas se tròban amagadas darrèr l'actitud mediatica del personatge e la falsa "lucha contra l'estrèma dreita" (que n'an fach, en fach, lo reclam, e l'an legitimat).
Lo discors que faguèt a Tolosa, me sembla benlèu lo mai revelatiu : Se reclamava de De Gaulle e faguèt un discors sus la defensa militària necessària de la frança dins los conflictes del glòbe.
Aquò's significatiu.
Vòl dire que lo Partit d'Esquèrra, daissèt tombar l'idèia fondatritz del moviment comuniste qu'èra lo "Pacifisme". Es pro-armada, e seriá al poder, balhariá de moneda a l'armada, çò qu'a pas totjorn estat lo discors de l'esquèrra (me sembla). Seriá pas gaire als pòbles de liberar los pòbles, mas a l'armada... (!!)
Lo Partit d'Esquèrra, seguent l'idèia qu'es un mèstier "obrièr", es per sosténer lo nucléari. E se pausèt subretot contra l'ecologisme amb l'òrre eslogan "L'uman d'en primièr" ("L'humain d'abords" - remembratz-vos...), qu'avança l'idèia que l'uman deu passar avant lo monde de la finança (bon, d'acòrdi...), mas s'en servèron tanben per soslinha que deu tanben passar d'avant la natura - se cal esclafar la natura per far d'emplècs o farián (sens soslinha la vièlha desseparacion filosofica uman/natura, que sabèm ben, a l'ora d'ara, que l'uman es natura tanben e que cal pensar los dos dins la meteissa tissa se volèm pas nos enganar encara mai qu'abans...).
E subretot, lo Partit d'Esquèrra me sembla mai que mai un partit "egalitarista" e mai encara "nacionalista". Cal agachar cossí aquel partit pausèt sa responsa al "problèma" de l'imigracion : "l'assimilacion - la nacionalitat francesa serà balhada a cadun". Doncas seguent aquel discors, tota diferéncia culturala se deu uniformizar. E subretot, l'egalitat deu passar per la meteissa nacionalitat, es la nacionalitat que balha lo dreit e la solidaritat "umana".
Tot aquò n'en fau pas l'invencion, es dins lo programa que publiquèron en 2012, en "Librio" e que costèt dos euròs. Podètz agachar tanben los programas mandats pel Partit d'Esquèrra e lo Front nacional per 2012, començan per la meteissa frasa...
De mon punt de vist lo Partit d'Esquèrra es pas a recaptar del costat de "l'esquèrra", mas benlèu dins una categoria diferenta (e benlèu qu'es enfin l'ora de cambiar las lunetas de lectura del monde politic contemporanèu) que seriá la dels populistes.
NB : Lo Partit d'Esquèrra es, çaquelà, una còpia francesa del partit alemand "Die Linke", de Oscar Lafontaine, que se desseparèt de la SDU, coma lo faguèt Melenchon per gardar una plaça dins la politica. La semblança es pivelanta...
— Legissi sus Jornalet los assassinats en Congo. Disi Bondiu!
— Legissi sus Jornalet de reglaments de comptes a Marselha. Disi Bondiu!
— Legissi sus Jornalet qu'an liberat Kobanê. Disi, ebé!
Ara
— Legissi sus Jornalet lo darrièr article de Sumien. Bof! Lo supòrti pas. Diga çò que diga, lo supòrti pas. Comenti, recomenti e rerecomenti, e daissi l'ordenador tot embestiat
#35
Lei dos promiers comentaris. Regalada. :) :) :)
"De toute évidence, l'unité nationale, à Ustaritz, on ne connait pas. On préfère s'éparpiller avec son petit particularisme égoïste."
"et pourquoi pas le chti au nord le breton à l'ouest le picard l'alsacien.... La langue française d'abord!"
#30 A vos, vos censurariái pas. Vòstres comentaris de tròl, en occitan gascon aproximatiu, que simpletament cèrcan d'installar l'òdi entre los pòbles son desprovesits d'interès e se meritan pas nada atencion.
#35 França, país dels dreches de l'òme... francofòn!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari