capçalera campanha

Opinion

Pantais (occitan), Tjukurpa (anangu), Dreamtime (anglés)

Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
L’umanitat explicaa a un gal
 
I èran de galinas e un gal. Per manjar d’òus frescs e laishar rasclar la terra per las galinas, faire viure l’òrt e faire en mai de feme. Ecòlo coma si ditz a totas las sauças aüra. Mas non, calia qu’un pilhe la tèsta, per que lo gal devia ren cantar dins la jornaa… Donca, bilanç: aver que de galinas, e si desmerdar per renovelar lo captal de polons. E laisha mai los sòus!
 
Mas quora un fa una seraa d’estiu e que t’en mete plen las aurelhas fins a 2 oras de matin, es normal. Ancara mai s’es per lo comèrci, per las fèstas de Parques d'atraccion, de Bóstias de nuech, un restaurant, una fèsta nocturna. M’auria mai agradat la batocada que la música comerciala. E mai los mai balords n'aprofechan ansin.
 

“Granda” arquitectura e “pichina”
 
Grand projeit e pichin
 
Lo monde normal dal pais respècta las règlas de construccion, e deu ancara mai far atencion quora es dins un canton istoric.
 
Mas vesem de blockhaus tot de betum (ò d’autres de creacions aluminium sus pilastres), que lo monde se demanda se la maison es acabaa. Segur se ditz que cadun a lo rang dal sieu mestier e donca aquels projècts son acceptats per l’autoritat pública. Non es perqué sès naishut dins un avion que sès aviator! Manco s’as los meians...
 
Nosautres, per la color de las cortinas, devem causir entra la color X0 e X1. Es l’argent que fa la morala. Pensament per nèci? Mas te platz lo nucleari e de viure coma un fòl? La candèla ni manco. Que faire. S’entanar dins las cròtas? Anam drech dins la murralha, mas la murralha es bèla, e pi metrem la cinta per la securitat, question administrativas sèm niquèls.
 

La barriera
 
Cal dire volio ren mi far raiar la veitura. Adonc, avio plaçat la mieu darrier una autra. Destorbava, siguèt mes en plaça una barra que mi faguèt parcar enluec… Pi, mai parier, mi placèro en un autre pòst, mas siguèt impossible de gardar la plaça de temps, una autra barriera. Cadun per se. Manco quora an besonh de tu. Article nòu, cadun cerca los sòus. Mete la camisòla e va a santa repausòla.
 

Evoluar per los autres
 
Avant dins lo quartier i era minga murralha ni grasilhas ni grasilhatge. Pichin a pichin las familhas dal pais se son mesas a vénder los terrens per poer (poder) pagar los dreches de succession. Après, siguèt tot troçeiat e après barricadat. Sèm estaches los darriers d'o faire, perqué coma lo terren èra dubèrt al nòstre, de monde laishavan trainar de brutícias, de plastics, de ferralhas, quasi la rementa (lo bordilhier) pública. Un còup barricadat, plus de problèma. Cadun al sieu e vòta FN.
 

Lo camin
 
I èra un camin, n’i a plus (camin public qu'a desapareishut per magia, cu va agachar de papiers vielhs de cadastre es pron "Has been"). En plaça i son totes de terrens amb de barrieras. Per las camèras, es ancara tròup d’ora.
 
Al contrari, un jorn lo mieu paire s’es mès en travèrs dal camin perqué lo factor avia petat un cèrcle e avia decidat de traçar lo sieu novèl camin. Sus que draia cal anar?
 
Cal ren laishar créisher l’erba que mèna al camin d’un amic. Mas s’es ecologista, es parier? Se cal desconar ò pilhar al seriós? Avem tròup la pression? Me pilho per cu? Mas per ren te pilhes?
 

La roïna
 
Normalament per rebastir una roïna en zòna que conoishet l’exòdi rural (campanha, montanha), si dèu respectar un molon de règlas que dins la majoritat larga dals cases empachan tota rebastison, ce qu’es ben domatge vist que lo patrimòni rural simple (s’agisse ren de castèls ni de luecs tant famoses qu’aquò, son d’abitacions normalas ò d’albercs normals) si degalha e despareishe.
 
Mas d’unos, si demandam coma fan, elos an drech de tornar bastir de maisons ò d’albercs dins de cantons de folia. Luenhs dal vilatge, lo nombre de còup que trobèro de proprietats rebastias amb de veituras d’austriacs  ò d’olandeses denant. Es ben al mens es salvat. Mas nosautres, ti meton la misèria quora vòles tornar bastir un ben familial.
 

Justícia
 
Coma èstre just dal moment que la justícia es un comerci e mai qu'es tengua per d’umans? Coma far fisança a l’uman. Coma creire que las eleitas son unicament esclaraas? Cercam sempre l'interruptor.

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article