Ja ac sabetz, era Lei d’Aran ei votada. Aguest moment istoric, è decidit de celebrar-lo en tot sajar  d’escríuer ena forma d’occitan particulara dera Val, eth gascon aranés, çò es er aranés. De passar d’ua forma d’occitan a ua auta ei ua gimnastica intellectuau interessanta. Ja ac auia experimentat, hè quauqui ans, eth passatge deth lenguadocian enquiath provençau, mès era causida der aranés implique fòrça mès cambiaments tà jo que non sò cap acostumat ath gascon. Qu’ei era madeisha lengua, totun, e m’ajude fòrça era Gramatica aranesa d’Aitor Carrera. Sonque me cau exercir un shinhau de vigilància tà non lenguadocianizar o provençalizar massa. Dilhèu çò que mès me còste son es accents –sabetz o visquessa e non sabètz o visquèsse– e era e dera tresau persona deth present d’indicatiu: cante, agrade, etc. Tanben, era i deth plurau non foncione pas com era terminason –ei deth plurau provençau: en aranés, qu’ei un plurau masculin: er aranés, es aranesi, mentre qu’en provençau, ei, ath contrari, soent femenin: la bòna botelha, lei bònei botelhas. Per contra, era dusau persona deth present cantes hè pensar a ua realizacion fonetica abituau de cantas en provençau.
 
Alavetz, era Lei d’Aran qu’ei un moment istoric: qu’ei eth prumèr viatge que legauments se reconeish a un territòri occitan eth dret de decidir. Tanben, qu’ei eth prumèr viatge qu’ua lei ditz qu’es occitans èm ua realitat nacionau. Mentre que fòrça occitanistes ne dobten encara, o non vòlen díder-ac, èm ua nacion, e ua part deth nòste territòri nacionau a, ara, era possibilitat teorica d’obtier un dia era independéncia.
 
Evidentaments, era Val ei fòrça petita, comparada damb era rèsta d’Occitània, e era sua situacion ei fragila; evidentaments, encara long ei eth camin tà esperar era madeisha libertat tà tot eth nòste país; evidentaments, cada dia mos cau lutar damb paciéncia tara subrevida dera nòsta lengua, dera nòsta cultura. Totun, auèm eth nòste territòri de referéncia: ua beròia tèrra a on er occitan ei oficiau, a on totes es escòles son plees d’ua lengua viua que cercam quasi pertot en Occitània e que fòrça gents cren perduda, o que bèri auti volerien mòrta, dempús de tanti sègles de negacion de nosati madeishi. Qu’ei eth nòste modèl, un modèl realista: un ensenhament immersiu generalizat, era recuperacion dera istòria e dera identitat, un projècte de país.
 
Aué sò aranés tà èster un dia totauments occitan!