Opinion
La pròva que França es pas una democracia?
De costuma, un periòde electorau es propici au debat non solament sus la question de saber ende quin candidat votar, mes tanben, dens una mesura mendra, sus l’organizacion deu sistèma politic capvath l’eternala debatuda, cada còp mès importanta, entre abstencion e participacion.
Cada punt de vista es doncas lo planvengut ende argumentar. La question que torna tostemps (dens lo mitan deus qu’an una discutida aquí dessús, parli pas deus mèdias màgers), es de saber s’èm tostemps dens un sistèma tau que los creators de la democracia l’avèvan engibanat. Un pensador coma Etienne Chouard pensa deus son costat que caleré hèr lo sòrt ende designar los qu’exercirén foncions decisionalas, dens un mandat e brac e revocable a tot moment.
La constitucion deveré tanben estar escrita per un grop de ciutadans tirats eths tanben au sòrt, com estó hèit en Islanda en 2012 (causa que hascó pauc de brut dens los mèdias a l’epòca).
Ende espessir lo debat, volerí uei portar a vòsta coneishença un tèxte escrit per Emmanuel-Joseph Seyès. Aqueth òmi de glèisa estoc fòrça actiu au moment de la Revolucion Francesa. Escrivoc lo celèbre Qu’est-ce que le Tiers Etat? (Qu’es aquò, lo Tèrç Estat?), prengoc part au còp d’estat deu 18 de brumari, estoc elegit deputat aus Estats Generaus, redigiscoc lo serment deu Jòc de Pauma, mes sustot ajudèc a l’escritura de la purmèra constitucion francesa.
Dens lo tèxte que seguís (discors deu 7 de seteme de 1789), muisha clarament que los redactors de la constitucion èra assabentats de çò que hasèvan conscientament.
“França deu pas estar una democracia, mes un regime representatiu. La causida entre aqueths dus metòdes de hèr la lei es pas dobtós entre nosautes. Purmèr, la fòrça grana pluralitat de nòstes conciutadans a ni pro d’instruccion, ni pro léser, ende voler s’encuentar dirèctament de las leis que deven gobernar França; les cau doncas s’acontentar a nomejar representants. […] Los ciutadans que nomejan representants renóncian e deven renonciar a hèr la lei eths medishes.; an pas de volontat particulara a impausar. Dictèssen volontats, França seré pas mès aqueste Estat representatiu; seré un Estat democratic. Lo pòble, ac torni díser, dens un país qu’es pas una democracia (e França saberé pas ac estar), lo pòble pòt pas parlar, pòt pas agir sonque pers os representants.”
De qué nos apreng aqueste tèxte?
Purmèr, la frasa “La causida entre aqueths dus metòdes de hèr la lei es pas dobtós entre nosautes” explica clarament que, dens l’esperit deus redactors de la constitucion, existissèva pas nada confusion. Sabèvan plan qu’apitavan un regime qu’èra pas democratic. Sabèvan plan qu’èran plan luenh de la democracia concebuda en Grècia, de la democracia concebuda per Jean-Jacques Rousseau. Tre la debuta, la borgesia (Sufís pas que de véser l’origina deus redactors de la constitucion per se n’assabentar) s’i escadèc de prénguer lo poder aus nòbles en tot estremar lo pòble, gràcia a la formacion de la classa deu Tèrç Estat, on los paisans (la grana majoritat), los obrèrs (fòrça paucs) e los borgeses éran amassats. Lavetz, díser “èm pas en democracia” es pas un acús o una critica mes una causa establida.
Puèi, l’argument de Seyès de botar pas en plaça una democracia es que lo pòble “a ni pro d’instruccion, ni pro léser” ende poder prénguer part a la presa de decision que’u pertòca. Quitament s’es discutible en 1789, pensi qu’en 2015 aqueste argument a pas mès grana valor. E mès anar mès, sustot dambe lo desvolopament d’internèt e deus mejans d’informacion permanents, lo pòble poderà estar mèste de son destin. L’argument “es tròp complicat, cau d’especialistas ende s’encuentar de la gestion” es evidentament anti-democratic, mes tanben faus. Es clarament la pòrta dubèrta aus abuses … que coneishèm.
End’acabar, la nocion de “léser” pòt hèr soscar. Podèm pensar que manténguer un temps de tribalh setmanèr long permet de deishar lo pòble dens l’ignorància de la causa publica. Seré doncas pas sonque una causida economica, mes tanben politica. Es evident que prénguer part au debat public demanda temps e energia. Se prenguètz lo temps e l’energia au pòble, demandarà lavetz de’s repausar sus quauqu’un mès ende s’encargar de gerir a sa plaça.
Tèxte originau d’Emmanuel-Joseph Seyès:
La France ne doit pas être une démocratie, mais un régime représentatif. Le choix entre ces deux méthodes de faire la loi, n’est pas douteux parmi nous. D’abord, la très grande pluralité de nos concitoyens n’a ni assez d’instruction, ni assez de loisir, pour vouloir s’occuper directement des lois qui doivent gouverner la France; ils doivent donc se borner à se nommer des représentants. [...] Les citoyens qui se nomment des représentants renoncent et doivent renoncer à faire eux-mêmes la loi; ils n’ont pas de volonté particulière à imposer. S’ils dictaient des volontés, la France ne serait plus cet État représentatif; ce serait un État démocratique. Le de volonté particulière à imposer. S’ils dictaient des volontés, la France ne serait plus cet Etat représentatif; ce serait un Etat démocratique. Le peuple, je le répète, dans un pays qui n’est pas une démocratie (et la France ne saurait l’être), le peuple ne peut parler, ne peut agir que par ses représentants. Emmanuel-Joseph Sieyès (corédacteur de la constitution française)
Cada punt de vista es doncas lo planvengut ende argumentar. La question que torna tostemps (dens lo mitan deus qu’an una discutida aquí dessús, parli pas deus mèdias màgers), es de saber s’èm tostemps dens un sistèma tau que los creators de la democracia l’avèvan engibanat. Un pensador coma Etienne Chouard pensa deus son costat que caleré hèr lo sòrt ende designar los qu’exercirén foncions decisionalas, dens un mandat e brac e revocable a tot moment.
La constitucion deveré tanben estar escrita per un grop de ciutadans tirats eths tanben au sòrt, com estó hèit en Islanda en 2012 (causa que hascó pauc de brut dens los mèdias a l’epòca).
Ende espessir lo debat, volerí uei portar a vòsta coneishença un tèxte escrit per Emmanuel-Joseph Seyès. Aqueth òmi de glèisa estoc fòrça actiu au moment de la Revolucion Francesa. Escrivoc lo celèbre Qu’est-ce que le Tiers Etat? (Qu’es aquò, lo Tèrç Estat?), prengoc part au còp d’estat deu 18 de brumari, estoc elegit deputat aus Estats Generaus, redigiscoc lo serment deu Jòc de Pauma, mes sustot ajudèc a l’escritura de la purmèra constitucion francesa.
Dens lo tèxte que seguís (discors deu 7 de seteme de 1789), muisha clarament que los redactors de la constitucion èra assabentats de çò que hasèvan conscientament.
“França deu pas estar una democracia, mes un regime representatiu. La causida entre aqueths dus metòdes de hèr la lei es pas dobtós entre nosautes. Purmèr, la fòrça grana pluralitat de nòstes conciutadans a ni pro d’instruccion, ni pro léser, ende voler s’encuentar dirèctament de las leis que deven gobernar França; les cau doncas s’acontentar a nomejar representants. […] Los ciutadans que nomejan representants renóncian e deven renonciar a hèr la lei eths medishes.; an pas de volontat particulara a impausar. Dictèssen volontats, França seré pas mès aqueste Estat representatiu; seré un Estat democratic. Lo pòble, ac torni díser, dens un país qu’es pas una democracia (e França saberé pas ac estar), lo pòble pòt pas parlar, pòt pas agir sonque pers os representants.”
De qué nos apreng aqueste tèxte?
Purmèr, la frasa “La causida entre aqueths dus metòdes de hèr la lei es pas dobtós entre nosautes” explica clarament que, dens l’esperit deus redactors de la constitucion, existissèva pas nada confusion. Sabèvan plan qu’apitavan un regime qu’èra pas democratic. Sabèvan plan qu’èran plan luenh de la democracia concebuda en Grècia, de la democracia concebuda per Jean-Jacques Rousseau. Tre la debuta, la borgesia (Sufís pas que de véser l’origina deus redactors de la constitucion per se n’assabentar) s’i escadèc de prénguer lo poder aus nòbles en tot estremar lo pòble, gràcia a la formacion de la classa deu Tèrç Estat, on los paisans (la grana majoritat), los obrèrs (fòrça paucs) e los borgeses éran amassats. Lavetz, díser “èm pas en democracia” es pas un acús o una critica mes una causa establida.
Puèi, l’argument de Seyès de botar pas en plaça una democracia es que lo pòble “a ni pro d’instruccion, ni pro léser” ende poder prénguer part a la presa de decision que’u pertòca. Quitament s’es discutible en 1789, pensi qu’en 2015 aqueste argument a pas mès grana valor. E mès anar mès, sustot dambe lo desvolopament d’internèt e deus mejans d’informacion permanents, lo pòble poderà estar mèste de son destin. L’argument “es tròp complicat, cau d’especialistas ende s’encuentar de la gestion” es evidentament anti-democratic, mes tanben faus. Es clarament la pòrta dubèrta aus abuses … que coneishèm.
End’acabar, la nocion de “léser” pòt hèr soscar. Podèm pensar que manténguer un temps de tribalh setmanèr long permet de deishar lo pòble dens l’ignorància de la causa publica. Seré doncas pas sonque una causida economica, mes tanben politica. Es evident que prénguer part au debat public demanda temps e energia. Se prenguètz lo temps e l’energia au pòble, demandarà lavetz de’s repausar sus quauqu’un mès ende s’encargar de gerir a sa plaça.
Tèxte originau d’Emmanuel-Joseph Seyès:
La France ne doit pas être une démocratie, mais un régime représentatif. Le choix entre ces deux méthodes de faire la loi, n’est pas douteux parmi nous. D’abord, la très grande pluralité de nos concitoyens n’a ni assez d’instruction, ni assez de loisir, pour vouloir s’occuper directement des lois qui doivent gouverner la France; ils doivent donc se borner à se nommer des représentants. [...] Les citoyens qui se nomment des représentants renoncent et doivent renoncer à faire eux-mêmes la loi; ils n’ont pas de volonté particulière à imposer. S’ils dictaient des volontés, la France ne serait plus cet État représentatif; ce serait un État démocratique. Le de volonté particulière à imposer. S’ils dictaient des volontés, la France ne serait plus cet Etat représentatif; ce serait un Etat démocratique. Le peuple, je le répète, dans un pays qui n’est pas une démocratie (et la France ne saurait l’être), le peuple ne peut parler, ne peut agir que par ses représentants. Emmanuel-Joseph Sieyès (corédacteur de la constitution française)
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Ac sabem plan que n'ei pas ua democracia: ei ua Re-Pu-Bli-Ca.
La lei se deu basir de la basa cap al naut… e non pas lo contrari, se fargar al naut e s'aplicar a la basa.
Per aqùo cal que los ciutadans poscan votar directament cèrtas leis, las mai importantas, e ne discutir localament per ne prepausar. Votar es pas elegir.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari