Opinion
Atz dit “cançon francesa”?
Solide, legiscosse aqueste article un nacionalista francés, be pensaré que’m trufi de la cançon francesa. Au contra, es un omenatge. La Chanson Française a gausit de l’apòrt de l’engèni de mes d’una cultura, es a la musica çò que las Brigadas Internacionalas èran a la libertat.
La cançon francesa es un tèrme que definís l’ensems deus artistas e de las òbras escritas en lenga francesa e d’inspiracion meslèu poetica entre 1945, data de la fin de la dusau guèrra mondiala, e 1960, annada quan Johnny Halliday signèc son purmèr contracte e marca l’arribada de la mòda yéyé, inspirada fòrtament per la musica americana.
A comptar de las annadas 70, lo mot chanson française serà utilizat en oposicion a lo de variété, emplegat per cançons jutjadas de qualitat mendra, quitament se la termièra podèva estar a còps de mau destriar.
Los Franceses
Edith Piaf, solide, demorarà dens lo monde un deus personatges mès coneguts de la cançon francesa. Nascuda dens lo barri emblematic popular de Belleville, a popularizat un biaish de parlar e de cantar tipicament parisenc. Se son pair èra normand, sa mair èra nascuda en Italia d’una mair a mièjas italiana e a mièjas cabila marroquina, Emma Saïd Ben Mohamed.
Philippe Clay es estat un resistant actiu contra los nazis. Son nom vertadèr èra Phillipe Mathevet, èra nascut dens lo XIV-au arrondissament de París. Dambe una cara pauc comuna que’u permetoc de jogar au cinèma, èra engatjat politicament a dreta e criticava notadament dens sas cançons los movements estudiants contestataris.
Los Occitans
Los desseparar deus autors franceses pòt solide estar l’objècte d’un debat. Mes es la causida arbitrària de l’autor.
Gilbert Bécaud èra nascut a Tolon. Son nom d’ostau vertadèr èra Silly. A compausat fòrça bèras cançons e a ganhat sus l’empont, mercés a son nhac, lo chafre de “Sénher 100.000 vòlts”. Signèc les Marchés de Provence, on parlèc de “l’accent que’s passeja” shens, ailàs, de citar la lenga.
Georges Brassens. Dròlle de Seta en Lengadòc, sa mair Elvira èra italiana, d’origina deu Basilicate. Anarquista convençut, es present sus una fotografia on, dabans son ostau, reivendica son occitanitat.
Charles Trenet èra nascut a Narbona mes demorava tanben a Sanch Inhan en çò deu son pair. Escrivoc dens lo jornau Le Coq Catalan, e balhava a la vila de Narbona un caractèr femenin e a la vila de Perpinhan un ròtle mascle. Son occitanitat es presenta dens son òbra on toponimes coma los Pirenèus, las torns de Carcassona costejan lo nom de Montauban.
Claude Nougaro es pas de presentar. Lo tolosenc de legenda èra lo hilh de Pèire Nougaro, un cantaire d’opèra e d’una professora de piano italiana, Liette Tellini.
Juliette Lafeychine, la mair de Juliette Gréco èra gascona de Bordèu, mes son pair èra còrsa. Demorèc cinc ans en bòrd de Gironda abans d’emigrar de cap a París e de sedusir lo barri de Saint-Germain-des-Prés.
Marcel Amont a la particularitat d’estar de soca bearnesa, de s’aperar Miramon de nom d’ostau a de cantar tanben en occitan. A enregistrat un disc sancèr en bearnés que s’apèra “La Hèsta”.
Los Italians
Serge Reggiani, de son nom vertadèr Sergio, èra nascut a Reggio d’Emilia en Italia.
Boris Vian, que hascoc longtemps créser qu’èra de soca russa pr’amor de son nom petit, avèva en fèit un nom piemontés francizat: Viana. A deishat una de las òbras literàrias benlèu mès interessantas de l’epòca. Es autor de l’inoblidable cançon contra la guèrra Le Déserteur.
Yves Montand s’apèrava Ivo Livi. Èra nascut a Monsummano Terme, en Toscana. Estoc longtemps un militan comunista actiu.
Léo Ferré èra nascut d’un pair monegasc director deu personau deu casino de la vila e d’una mair italiana, Maria Scotto. Demorèc ueit ans au collègi en Italia, a Bordighera.
Los Sefaraditas
Georges Moustaki s’aperava en fèit Giuseppe Mustacchi e se poderé trobar doncas dens mès d’una rubrica, pr’amor qu’estoc vasut a Alexandria en Egipte dens una familha grèca de lenga italiana. De notar que la vila d’Alexandria estoc tanben lo brèç de Dalida, Claude François, Georges Guétary Demis Roussos, Omar Sharif, lo presentator de television Nagui e … Rudolf Hess. Arren qu’aquò!
Dario Moreno, lo pair de Si tu vas à Rio, avèva un pair turc. S’aperava David Arugete e èra nascut en Turquia, a Aydın, a costat d’Izmir, dens la comunautat jusiva. Se moriscoc a Istambol.
Los Asquenasitas
Es clarament la comunautat que marquèc lo mès pregondament aqueste estile musicau, que sia per sons cantaires mes tanben per sons conpausitors e autors. Citam au demiei deus mès coneguts:
Francis Lemarque a compausat fòrça cançons sus París e son “folclòre”: Montmartre, l’accordeon, la Sèna, sos ponts, etc … Empacha pas qu’èra lo hilh de Josip Korb e de Rosa Eidelman, dus immigrats de l’Empire rus. Son nom vertadèr èra Nathan Korb.
Serge Gaisnbourg es benlèu segon daubuns, lo mès talentuós de totis los artistas citat dens aqueste article. Èra lo hilh de dus immigrats russes arribats a París en 1919. Coneishoc la guèrra e l’aucupacion, çò que’u hascoc díser un jorn: “Soi nascut devath una bona estela … jauna.”
Mireille estoc cantadora, compausitora e actritz. Es coneguda sustot per aver creat lo “Petit Conservatòri de la Cançon”, una escòla que pòrta son nom e que serà l’objècte d’una emission de ràdio, puèi de television fòrça escotadas. Son pair, Hendel Hartuch, vengoc de Polonha, èra maridat a Mathilda Rubinstein, de soca britanica e gessida d’una familha d’artistas.
Barbara, o Monique Serf, la grana dauna de la cançon, avèva un pair de soca alsaciana, Jacques Serf, e una mair russa, Esther Brodsky. Un còp grana, qu’exprimiscoc la dolor de las violéncias sexualas patidas de son pair per la cançon l’Aigle noir.
Joseph Kosma, lo compausitor de las inoblidablas Feuilles Mortes, èra nascut a Budapest. Son nom originau es József Kozma. Hascoc tots sons estudis musicaus en Hongria on Béla Bartók estos son professor, puèi vasoc cap d’orquèstra adjunt de l’opèra de Budapest. Signèc tanben un ueitantenat de musicas de film.
Jean Ferrat s’aperava Jean Tenenbaum. Ligat tota sa vida au Partit Comunista, es l’autor de cançons engatjadas de lengenda coma La montagne o Nuit et Brouillards. Son pair, Mnacha, èra nascut a Krasnodar en Russia. Sa mair èra auvernhata.
Los Armenians
Es mauaisit de non pas citar un deus mès talentuós autor de sa generacion, Charles Aznavour, en armenian Շահնուր Վաղինակ Ազնավուրյան, Chahnour Vaghinag Aznavourian. En 2008 receboc la nacionalitat armeniana e estoc nomejat ambasador d’Armenia en Soïssa.
Los Bèlgas
Tot solet dens sa categoria (dambe Johnny Hallyday, meslèu classificat yéyé), mes quin compausitor e quin cantador! Jacques Brel èra nascut dens una familha mesclada: son pair èra un flamenc francofòn (!) mes sa mair es brussellesa, çò qu’es encara diferent de las duas comunautats conegudas. A tostemps escrit en francés, mes mercés a Ernst van Altena que las revirèc, podoc cantar unas de sas cançons en flamenc, coma Laat me niet alleen (Ne me quitte pas) o Als men niets dan liefde heeft (Quand on’a que l’amour).
Los inclassables
Marcel Mouloudji estoc nascut a París, mes d’un pair cabil, Saïd Mouloudji e d’una mair bretona. Es un exemple fòrça polit deu metissatge plan escadut.
Conclusion
Las estatisticas son categoricas: pendent lo periòde daurat de la Cançon Francesa, s’avèvatz un pair de soca jusiva russa, una mair italiana, s’avèvatz passat vòsta enfança en Occitània e s’èratz nascut a Alexandria, lavetz avèvatz 180% de possibilitats d’estar talentuós.
La mesclada es benlèu la clau de la creacion artistica.
La cançon francesa es un tèrme que definís l’ensems deus artistas e de las òbras escritas en lenga francesa e d’inspiracion meslèu poetica entre 1945, data de la fin de la dusau guèrra mondiala, e 1960, annada quan Johnny Halliday signèc son purmèr contracte e marca l’arribada de la mòda yéyé, inspirada fòrtament per la musica americana.
A comptar de las annadas 70, lo mot chanson française serà utilizat en oposicion a lo de variété, emplegat per cançons jutjadas de qualitat mendra, quitament se la termièra podèva estar a còps de mau destriar.
Los Franceses
Edith Piaf, solide, demorarà dens lo monde un deus personatges mès coneguts de la cançon francesa. Nascuda dens lo barri emblematic popular de Belleville, a popularizat un biaish de parlar e de cantar tipicament parisenc. Se son pair èra normand, sa mair èra nascuda en Italia d’una mair a mièjas italiana e a mièjas cabila marroquina, Emma Saïd Ben Mohamed.
Philippe Clay es estat un resistant actiu contra los nazis. Son nom vertadèr èra Phillipe Mathevet, èra nascut dens lo XIV-au arrondissament de París. Dambe una cara pauc comuna que’u permetoc de jogar au cinèma, èra engatjat politicament a dreta e criticava notadament dens sas cançons los movements estudiants contestataris.
Los Occitans
Los desseparar deus autors franceses pòt solide estar l’objècte d’un debat. Mes es la causida arbitrària de l’autor.
Gilbert Bécaud èra nascut a Tolon. Son nom d’ostau vertadèr èra Silly. A compausat fòrça bèras cançons e a ganhat sus l’empont, mercés a son nhac, lo chafre de “Sénher 100.000 vòlts”. Signèc les Marchés de Provence, on parlèc de “l’accent que’s passeja” shens, ailàs, de citar la lenga.
Georges Brassens. Dròlle de Seta en Lengadòc, sa mair Elvira èra italiana, d’origina deu Basilicate. Anarquista convençut, es present sus una fotografia on, dabans son ostau, reivendica son occitanitat.
Charles Trenet èra nascut a Narbona mes demorava tanben a Sanch Inhan en çò deu son pair. Escrivoc dens lo jornau Le Coq Catalan, e balhava a la vila de Narbona un caractèr femenin e a la vila de Perpinhan un ròtle mascle. Son occitanitat es presenta dens son òbra on toponimes coma los Pirenèus, las torns de Carcassona costejan lo nom de Montauban.
Claude Nougaro es pas de presentar. Lo tolosenc de legenda èra lo hilh de Pèire Nougaro, un cantaire d’opèra e d’una professora de piano italiana, Liette Tellini.
Juliette Lafeychine, la mair de Juliette Gréco èra gascona de Bordèu, mes son pair èra còrsa. Demorèc cinc ans en bòrd de Gironda abans d’emigrar de cap a París e de sedusir lo barri de Saint-Germain-des-Prés.
Marcel Amont a la particularitat d’estar de soca bearnesa, de s’aperar Miramon de nom d’ostau a de cantar tanben en occitan. A enregistrat un disc sancèr en bearnés que s’apèra “La Hèsta”.
Los Italians
Serge Reggiani, de son nom vertadèr Sergio, èra nascut a Reggio d’Emilia en Italia.
Boris Vian, que hascoc longtemps créser qu’èra de soca russa pr’amor de son nom petit, avèva en fèit un nom piemontés francizat: Viana. A deishat una de las òbras literàrias benlèu mès interessantas de l’epòca. Es autor de l’inoblidable cançon contra la guèrra Le Déserteur.
Yves Montand s’apèrava Ivo Livi. Èra nascut a Monsummano Terme, en Toscana. Estoc longtemps un militan comunista actiu.
Léo Ferré èra nascut d’un pair monegasc director deu personau deu casino de la vila e d’una mair italiana, Maria Scotto. Demorèc ueit ans au collègi en Italia, a Bordighera.
Los Sefaraditas
Georges Moustaki s’aperava en fèit Giuseppe Mustacchi e se poderé trobar doncas dens mès d’una rubrica, pr’amor qu’estoc vasut a Alexandria en Egipte dens una familha grèca de lenga italiana. De notar que la vila d’Alexandria estoc tanben lo brèç de Dalida, Claude François, Georges Guétary Demis Roussos, Omar Sharif, lo presentator de television Nagui e … Rudolf Hess. Arren qu’aquò!
Dario Moreno, lo pair de Si tu vas à Rio, avèva un pair turc. S’aperava David Arugete e èra nascut en Turquia, a Aydın, a costat d’Izmir, dens la comunautat jusiva. Se moriscoc a Istambol.
Los Asquenasitas
Es clarament la comunautat que marquèc lo mès pregondament aqueste estile musicau, que sia per sons cantaires mes tanben per sons conpausitors e autors. Citam au demiei deus mès coneguts:
Francis Lemarque a compausat fòrça cançons sus París e son “folclòre”: Montmartre, l’accordeon, la Sèna, sos ponts, etc … Empacha pas qu’èra lo hilh de Josip Korb e de Rosa Eidelman, dus immigrats de l’Empire rus. Son nom vertadèr èra Nathan Korb.
Serge Gaisnbourg es benlèu segon daubuns, lo mès talentuós de totis los artistas citat dens aqueste article. Èra lo hilh de dus immigrats russes arribats a París en 1919. Coneishoc la guèrra e l’aucupacion, çò que’u hascoc díser un jorn: “Soi nascut devath una bona estela … jauna.”
Mireille estoc cantadora, compausitora e actritz. Es coneguda sustot per aver creat lo “Petit Conservatòri de la Cançon”, una escòla que pòrta son nom e que serà l’objècte d’una emission de ràdio, puèi de television fòrça escotadas. Son pair, Hendel Hartuch, vengoc de Polonha, èra maridat a Mathilda Rubinstein, de soca britanica e gessida d’una familha d’artistas.
Barbara, o Monique Serf, la grana dauna de la cançon, avèva un pair de soca alsaciana, Jacques Serf, e una mair russa, Esther Brodsky. Un còp grana, qu’exprimiscoc la dolor de las violéncias sexualas patidas de son pair per la cançon l’Aigle noir.
Joseph Kosma, lo compausitor de las inoblidablas Feuilles Mortes, èra nascut a Budapest. Son nom originau es József Kozma. Hascoc tots sons estudis musicaus en Hongria on Béla Bartók estos son professor, puèi vasoc cap d’orquèstra adjunt de l’opèra de Budapest. Signèc tanben un ueitantenat de musicas de film.
Jean Ferrat s’aperava Jean Tenenbaum. Ligat tota sa vida au Partit Comunista, es l’autor de cançons engatjadas de lengenda coma La montagne o Nuit et Brouillards. Son pair, Mnacha, èra nascut a Krasnodar en Russia. Sa mair èra auvernhata.
Los Armenians
Es mauaisit de non pas citar un deus mès talentuós autor de sa generacion, Charles Aznavour, en armenian Շահնուր Վաղինակ Ազնավուրյան, Chahnour Vaghinag Aznavourian. En 2008 receboc la nacionalitat armeniana e estoc nomejat ambasador d’Armenia en Soïssa.
Los Bèlgas
Tot solet dens sa categoria (dambe Johnny Hallyday, meslèu classificat yéyé), mes quin compausitor e quin cantador! Jacques Brel èra nascut dens una familha mesclada: son pair èra un flamenc francofòn (!) mes sa mair es brussellesa, çò qu’es encara diferent de las duas comunautats conegudas. A tostemps escrit en francés, mes mercés a Ernst van Altena que las revirèc, podoc cantar unas de sas cançons en flamenc, coma Laat me niet alleen (Ne me quitte pas) o Als men niets dan liefde heeft (Quand on’a que l’amour).
Los inclassables
Marcel Mouloudji estoc nascut a París, mes d’un pair cabil, Saïd Mouloudji e d’una mair bretona. Es un exemple fòrça polit deu metissatge plan escadut.
Conclusion
Las estatisticas son categoricas: pendent lo periòde daurat de la Cançon Francesa, s’avèvatz un pair de soca jusiva russa, una mair italiana, s’avèvatz passat vòsta enfança en Occitània e s’èratz nascut a Alexandria, lavetz avèvatz 180% de possibilitats d’estar talentuós.
La mesclada es benlèu la clau de la creacion artistica.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#12 Cresi qu'as l'esperit mal virat. S'es un falç, es plan fait (contrarament a bon nombre de "fakes") ;)
Mas bon, benlèu que m'engani…
Sensa oblidar lo F. Cabrel, que li es acapitat d'enregistrar ... en niçard m'au Còro de Bèrra!
#12 exactament çò qu'èi pensat. pas au bic, mès au Paint purmèira generacion.
solide pasmens qu'as l'esperit mau virat !
#10 Sembla estranha la pancarta que ten Tonton Jòrdi. Pas la de darrièr mas la de davant, sembla qu'es estat escrich al BIC sus una fòto d'epòca...non ? O alara ai l'esperit mal virat benlèu.
Brassens ère occitanista http://diaricivic.blogspot.com.es/2006/10/estic-londres-en-viatge-de-recerca.html
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari