Sabi pas ont legiguèri, longtemps a, a prepaus dels òmes politics —las femnas, n’i aviá pas tantas a l’epòca— que nos governan: “La Republica es bona filha”.
 
S’ai plan comprés çò qu’aquò vòl dire, es que la Republica es generalament generosa amb sos servidors.
 
Sufís de veire, per exemple, la situacion qu’es facha a nòstres èx-presidents. Son pas de plànger! E nòstre François III que voliá cambiar tot aquò ne parla pas mai.
 
Me diretz qu’a quicòm mai a far e pas que d’agachar la corba del caumatge montar o davalar o sonque esperar que davale deu li prene un pauc de temps…
 
Nicolas I^èr es un òme que trabalha fòrça per tornar metre França sul bon camin tre las eleccions presidencialas a venir. Son abnegacion fa plaser a veire e cada còp que nos parla de la situacion catastrofica de França e dels Franceses, ieu ai las lagremas que me venon… E i a un fum de monde que son coma ieu, un òme aital que consent a daissar sa vida de retirat e sa cantaira – mas pas la moneda, cal pas exagerar! – per salvar lo país, e ben! li cal tirar lo capèl.
 
Mas aquí parlem pas que d’òmes d’excepcion! e a òme d’excepcion, situacion de retirat excepcionala!
 
O vòli ben mas i a totes los autres, los qu’apèlen “nauts foncionaris” e que, après aver passat lo concors d’una escòla que se vòl d’excelléncia, ai nomenat l’ENA, intègran, per la màger part a 25 o 26 ans un ministèri, lo cabinet d’un ministre, etc.
 
Lèu lèu s’an l’esquina sopla, lo salari se fa mai bèl e las indemnitats tanben… E coma me disián a las escòlas, coma “cada Francés a son baston de manescal dins la saca”, pòdon esperar una promocion bèla…
 
Recentament, i a un mossur Gallet que despensèt o faguèt despensar qualques ardits per renovelar los mòbles de son burèu, cambiar la veitura de foncion…  Notatz que totas aquelas despensas son estadas consideradas coma normalas per l’organisme de contraròtle… Alavetz…
 
L’èx-presidenta de l’INA, sortida de l’ENA – mas èra pas la promocion Voltaire! – Agnès Saal a agut mens d’astre per aver despensat mai de 40000 euros de facturas de taxi en un detzenat de meses. La ministra li a demandat de demissionar.
 
Pauròta! S’èra desencusada per sa desgaubiadura e son laxisme cap a son filh… deviá prene lo taxi per çò que trbalhava 15 oras per jorn e los “weekends” tanben, etc. mas aviá promés que tot anava tornar de biais. Aurà pas agut lo temps!
 
De quora en quora, quand lo vent bufa un pauc fòrt, la Republica “exemplara” castiga e se torna aconsomir lèu lèu. La persona castigada, li balhan quicòm mai que li permetrà de tornar profitar…