L’occitan amb la màger part dei lengas romanicas an recebut d’influéncias precòças venent dei lengas germanicas.
 
Lei lengas romanicas (que venon dau latin) e lei lengas germanicas son doas brancas sòrres dins la granda familha dei lengas indoeuropèas.
 
 
Lei rasons istoricas
 
Se sap que leis influéncias germanicas venon essencialament dau periòde dei Grandeis Invasions, a la fin de l’Edat Antica e au començament de l’Edat Mejana, sustot ai sègles V e VI. Pendent aqueu periòde, de pòbles germanics dominèron militarament e politicament la màger part dei país de cultura latina, metèron fin a l’Empèri Roman d’Occident e i fondèron d’estats novèus.
 
Lei pòbles germanics ancians èran ben diferents d’aquelei de l’epòca actuala: comprenián lei gòts (visigòts e ostrogòts), lei burgondis, lei francs, lei suèus, lei lombards, lei vandals, leis angles, lei saxons, leis escandinaus antics, etc. Aguèron de destins divèrs:
 
 
Lo territòri roman qu’anava devenir pus tard Occitània foguèt conquistat, subretot, per lo pòble germanic dei gòts, e en particular per sa branca occidentala, lei visigòts. Lei visigòts abandonèron l’usatge de sa lenga germanica, lo gotic, e parlèron massissament lo latin après lo mitan dau sègle VI^[1]. Una fraccion de la populacion visigotica se mantenguèt dins nòstre país amb la consciéncia de formar lo grop dei “gòts”, pendent l’Auta Edat Mejana, e mai s’èra completament latinizada.
 
Lei francs, un autre pòble germanic, s’èran installats sustot dins lo nòrd de Gàllia, dins lo futur País d’Oïl, dins la futura França (dicha “França dau Nòrd”). En 507, lei francs venquèron lei visigòts a la Batalha de Vouillé e envaïguèron progressivament lo domeni visigòt d’Occitània.
 
Vèrs lo sègle VIII, en Occitània, lo latin popular devenguèt l’occitan. Tota la populacion passèt dau latin finissent vèrs l’occitan naissent. Occitània demorava pròcha de l’eiretatge de la cultura romana antica. La dominacion dei dinastias d’origina franca —merovingians e carolingians— èra superficiala e intermitenta en Occitània.
 
Abans la naissença de l’occitan, lo latin popular aviá agut lo temps de manlevar de mots ai lengas germanicas ancianas —au gotic e au francic—, mai leis estructuras dau latin popular èran restadas solidas. Es ben lo latin que dominava la societat, pas lo gotic ni lo francic. Aquelei mots d’origina germanica, adaptats en latin tardiu, se transmetèron a l’occitan naissent.
 
 
D’exemples de mots ancians d’origina germanica
 
Vaicí de mots occitans que venon d’aquel eiretatge germanic ancian (amb lo filtre dau latin tardiu). Lo grand lingüista Juli Ronjat lei classa de la maniera seguenta.
 
 
 
Doas excepcions: França e Romania
 
La màger part dei país latins absorbiguèron un eiretage germanic dins la cultura latina tardiva, un pauc coma en Occitània.
 
Totun, dos país latins faguèron excepcion a aquel esquèma generau: França e Romania.
 
En França (dicha “dau Nòrd”), en País d’Oïl, i aguèt una germanizacion pus fòrta e pus lònga qu’alhors. La noblesa d’origina franca gardava encara l’usatge quotidian de sa lenga germanica d’origina: lo francic. Donc, au sègle VIII, lo País d’Oïl passèt d’un bilingüisme latin‑germanic a un bilingüisme francés‑germanic. Lei gents d’origina franca abandonèron lo francic definitivament au sègle IX per se metre a parlar unicament francés. La marca dau germanic es ben pus fòrta en francés que dins leis autrei lengas romanicas. Es pr’amor d’aquò que lo francés es una lenga romanica tant originala.
 
En Romania, au contrari, l’influéncia germanica anciana foguèt negligibla e, a sa plaça, i aguèt una influéncia eslava. Quand lo latin finissent se transformèt en romanés naissent, lei populacions romanesas èran en contacte frequent amb leis eslaus. Pasmens, lo romanés a gardat un aspècte prefondament romanic e latin (es pas ges una lenga eslava, contràriament a çò que creson de personas mau informadas). L’origina latina dau romanés apareis ben pus facilament que l’origina latina dau francés.
 
 
Leis influéncias germanicas ulterioras
 
L’occitan a manlevat de mots ai lengas germanicas ulterioras, mai son pas tan nombrós. Avèm manlevat a l’alemand niquèl, valsa o vals, ersatz; tenèm dau neerlandés iòt, manequin; dau norvegian avèm esquí, eslalòm, fiòrd; dau suedés gardam tungstèn...
 
Pasmens, i a una lenga germanica, l’anglés, que dempuei lei sègles XVIII e XIX emergís coma primiera lenga de comunicacion dins lo Mond. Donc, evidentament, l’occitan aumenta de mai en mai la proporcion dei mots d’origina anglesa coma fotbòl, rugbi, bistèc, lidèr, rap, tag...
 
 
­­­­­­­­­­­­­­_________
^[1] Herwig WOLFRAM, 1990, Histoire des Goths, París: Albin Michel, p. 226.