Opinion
Los cardons amb mesolha
Es la version gavòta dels cardons a la muela de Lion. Es un plat d’origina borgesa que los cosinièrs d’aquela vila, qu’an totjorn agut fòrça prestigi, s’encarguèron de ne far difusion e es vengut uèi un classic de la cosina de Lionés. Al sègle XIX se faguèt plan famós e s’escampilhèt per las regions vesinas de Savòia, Daufinat e qualque parçan gavòt (Trièvas, Oesen, Vaugaudemar e Valentinés), ont es ja considerat un plat tradicional. S’agís de cardons bolhits e mesclats amb de bocins de mesolha, lo tot assasonat amb una salsa blanca. Podèm servir aital, o tanben podèm rabinar un pauc.
Ingredients (per 4 racions): 2 kg de brancas de cardons, 200 g de mesolha (de buòu o vedèla), farina, lach, 3 citrons, burre, pebre e sal.
Preparacion: trencarem los caps e las ponchas de las brancas dels cardons, ne tirarem los fils, los atalhonarem en tròces de dos o tres dets de longor e, per que negriscan pas, los daissarem dins una grasala amb d’aiga e lo chuc d’un citron. Botarem dins una ola un culhierat de farina, i apondrem lo chuc de dos citrons e barrejarem. I apondrem un veirat d’aiga e contunharem de remenar fins que i aja pas de grumèls. Alavetz i metrem mai d’aiga (un parelh de litres) e montarem l’ola sul fuòc. Salarem e, lo bolh pres, i botarem los cardons. Daissarem tornar montar lo bolh, puèi baissarem la flama e daissarem bolhir a fuòc doç, amb l’ola cobèrta. Devon bolhir pendent una ora o una ora e mièja, segon la qualitat dels cardons. Mièja ora abans d’atudar lo fuòc, vojarem un litre d’aiga dins una caçairòla e la montarem sul fuòc. Salarem e, lo bolh pres, i apondrem la mesolha e daissarem bolhir a fuòc fòrça doç. Quand la mesolha serà translucida (çò es al cap de 8-10 minutas), la tirarem del fuòc e la daissarem dins l’estorridor. Atraparem una autra caçairòla e aprestarem una salsa blanca: farem fondre 50 gramas de burre, i apondrem 100 gramas de farina, remenarem fins que i aja pas de grumèls, daissarem que la farina se daure leugièrament, i apondrem ½ L de lach, salpebrarem, remenarem fins que siá a mand de prene lo bolh e atudarem lo fuòc. Quand los cardons seràn cuèches, los tirarem de l’ola, los daissarem un parelh de minutas dins un estorridor e los vojarem dins un plat. I vojarem la salsa e la mesolha abocinada e barrejarem. Podèm servir aital o podèm rabinar al forn (aperaquí 15 o 20 minutas, fins que siá un pauc daurat per dessús).
Variantas: dins la salsa pòt aver de raspaduras de muscada o un parelh de mujòls batuts (que los caldriá apondre en la trasent del fuòc). Dins qualques endreches, càmbian lo lach contra de bolhon de carn (o lo de la bolhida dels cardons). D’unes, per obténer la mesolha, fan bolhir d’òsses de buòu o de vedèla (òsses de mesolha); puèi, per far lo bolhon mai complet, i podèm apondre un parelh de carròtas, una ceba (capolada, amb un clavèl de girofle), un pòrre, 3-4 granas d’alh, una fuèlha de laurièr o qualque brin de frigola. Se metèm al forn, podèm emposcar amb de formatge raspat.
Dialectalismes:
Ingredients (per 4 racions): 2 kg de brancas de cardons, 200 g de mesolha (de buòu o vedèla), farina, lach, 3 citrons, burre, pebre e sal.
Preparacion: trencarem los caps e las ponchas de las brancas dels cardons, ne tirarem los fils, los atalhonarem en tròces de dos o tres dets de longor e, per que negriscan pas, los daissarem dins una grasala amb d’aiga e lo chuc d’un citron. Botarem dins una ola un culhierat de farina, i apondrem lo chuc de dos citrons e barrejarem. I apondrem un veirat d’aiga e contunharem de remenar fins que i aja pas de grumèls. Alavetz i metrem mai d’aiga (un parelh de litres) e montarem l’ola sul fuòc. Salarem e, lo bolh pres, i botarem los cardons. Daissarem tornar montar lo bolh, puèi baissarem la flama e daissarem bolhir a fuòc doç, amb l’ola cobèrta. Devon bolhir pendent una ora o una ora e mièja, segon la qualitat dels cardons. Mièja ora abans d’atudar lo fuòc, vojarem un litre d’aiga dins una caçairòla e la montarem sul fuòc. Salarem e, lo bolh pres, i apondrem la mesolha e daissarem bolhir a fuòc fòrça doç. Quand la mesolha serà translucida (çò es al cap de 8-10 minutas), la tirarem del fuòc e la daissarem dins l’estorridor. Atraparem una autra caçairòla e aprestarem una salsa blanca: farem fondre 50 gramas de burre, i apondrem 100 gramas de farina, remenarem fins que i aja pas de grumèls, daissarem que la farina se daure leugièrament, i apondrem ½ L de lach, salpebrarem, remenarem fins que siá a mand de prene lo bolh e atudarem lo fuòc. Quand los cardons seràn cuèches, los tirarem de l’ola, los daissarem un parelh de minutas dins un estorridor e los vojarem dins un plat. I vojarem la salsa e la mesolha abocinada e barrejarem. Podèm servir aital o podèm rabinar al forn (aperaquí 15 o 20 minutas, fins que siá un pauc daurat per dessús).
Variantas: dins la salsa pòt aver de raspaduras de muscada o un parelh de mujòls batuts (que los caldriá apondre en la trasent del fuòc). Dins qualques endreches, càmbian lo lach contra de bolhon de carn (o lo de la bolhida dels cardons). D’unes, per obténer la mesolha, fan bolhir d’òsses de buòu o de vedèla (òsses de mesolha); puèi, per far lo bolhon mai complet, i podèm apondre un parelh de carròtas, una ceba (capolada, amb un clavèl de girofle), un pòrre, 3-4 granas d’alh, una fuèlha de laurièr o qualque brin de frigola. Se metèm al forn, podèm emposcar amb de formatge raspat.
Dialectalismes:
chardons, cardons | embe, aube, dembe, daube, niaube, ame, eme, abó, dambé | meola, meolha, medola, mesola, mesolha |
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari