Opinion
Simone Weil l’inclassabla
Purmèr, solide, cau precisar que s’agís pas de la Simons Veil vasuda en 1927 e qu’estoc ministra de la Santat devath la presidéncia de Valéry Giscard-Destaing, e a la quala devèm la lei sus l’interrupcion volontària de grossessa que pòrta son nom.
S’èi causit de hèr lutz sus aquesta hemna uei, es que hè partida d’aquestes personatges, tròp rares, qu’an portat la pensada umana a la hautor que s’amerita, dinc a l’engatjament totau e capvath una soscadissa qu’evita los trabucs de l’aisidèr e de las escòlas de pensada tota prèsta.
Pr’aquò estoc pas tostemps de bon seguir. La seguir dens sa vida consacrada a l’aute e la seguir dens son caminament intellectuau mès que complèxe. Èra una filosòfa de terrenh, se podèm díser en resumit.
Vasoc a París dens la familha de soca jusiva alsaciana deu çurgent militar Bernard Weil. Avoc com frair André, qu’estoc un matematician famòs. Estoc una de las purmèras hemnas d’obténguer lo bachelierat e d’accedir a un pòst dens l’ensenhament superior. Au licèu Henry IV, en classa preparatòria, crotza lo filosòfa Alain (qu’èra son professor) e Simone de Beauvoir.
Agregada de filosofia, comença d’ensenhar au Puèi de Velai en 1931. De tira, se junh a la cauma deus obrèrs de l’ivèrn d’aquesta annada. Se declara lavetz “comunista antistaliniana” e es sòcia de l’Aròu Comunista Democratic de Boris Souvarine.
Au moment de la pujada deu nazisme en Alemanha, esita pas de s’i rénder end’ensajar de comprénguer çò que s’i debana.
Lavetz qu’una carrièra d’ensenhaira l’ateng, se hè embauchar com obrèra sus premsa dens la societat Alsthom, puèi trabalha a la cadena de produccion de l’usina Renault de Boulogne-Billancourt.
Pr’amor de maus de cap que la seguiscón tota sa vida, deisha l’usina e torna au licèu. Engatjada au costat deus trabalhadors tan en actes qu’en paraulas, balha la diferéncia de son salari a la Caisha de Solidaritat deus Minaires.
En 1936, hè la cauma contra lo govèrn deu Front Popular ende que tengosse sas promèssas.
Puèi trauca los Pirenèus ende participar a la Revolucion en cors contra lo poch deu generau Franco. S’engatja dens la famosa colomna Durruti, destacament deu sindicat anarquista de la Confederación Nacional del Trabajo. Son pacifisme e son umanisme son remirables, la Simona s’opausa a unas execucions d’enemics. Alebada dens un accident en dehòra deus combats, torna a París, on s’engatja end’una relacion apatzada entre França e Alemanha.
Jusiva e evoluant dens un mitan atèu, Simons Veil s’aprèssa lavetz deu cristianisme. La podèm plaçar dens lo grop estret mes prestigiós deus pensaires que manejan a l’encòp religion crestiana e comunisme libertàri, a l’exemple de Lev Tolstòi.
La Dusau Guèrra Mondiala arribada, la familha muda de cap a Marselha. Es benlèu lavetz que mia estudis sus la civilizacion occitana. Es una deus rares pensaires a comprénguer son importància culturala e plaça quitament la Cançon de la Crotzada au nivèu de l’Iliada per çò qu’es de sa valor patrimoniala ende l’eretatge de l’Umanitat. Extrèit: “Euròpe a pas jamès tornat trobar au medish nivèu la libertat espirituala perduda per l’efèit d’aquesta guèrra”.
Coma pòt pas mès ensenhar pr’amor de las leis antisemitas deu govèrn Petain, trabalha coma goja de bòrda en ajudar uns hialats de Resisténcia.
Sa familha migra aus Estats-Units. Simone, quitament s’avèva la possibilitat d’obténguer la nacionalitat estatsunidenca, refusa aquesta facilitat e s’estima melhor de tornar en Euròpa. Se’n va ende Londres rejúnher las fòrças alliadas.
Plan lèu, se peleja dambe lo mitan gaullista que refusa de l’enviar participar a la luta suu terrenh. Tocada per la tuberculòsi, se morís a l’eat de 34 ans au sanatòri d’Ashford.
Nos deisha òbras de las importantas on se mesclan soscadissas politicas (La Condicion Obrèra – 1937), religiosas (Letra a un Religiós – 1942), umanistas (L’Enrasigament, preludi a una declaracion deus dévers de cap a l’èste uman – 1943) mes tanben istoricas (A l’engeni d’Òc e au monde mediterranèu – 1943).
S’èi causit de hèr lutz sus aquesta hemna uei, es que hè partida d’aquestes personatges, tròp rares, qu’an portat la pensada umana a la hautor que s’amerita, dinc a l’engatjament totau e capvath una soscadissa qu’evita los trabucs de l’aisidèr e de las escòlas de pensada tota prèsta.
Pr’aquò estoc pas tostemps de bon seguir. La seguir dens sa vida consacrada a l’aute e la seguir dens son caminament intellectuau mès que complèxe. Èra una filosòfa de terrenh, se podèm díser en resumit.
Vasoc a París dens la familha de soca jusiva alsaciana deu çurgent militar Bernard Weil. Avoc com frair André, qu’estoc un matematician famòs. Estoc una de las purmèras hemnas d’obténguer lo bachelierat e d’accedir a un pòst dens l’ensenhament superior. Au licèu Henry IV, en classa preparatòria, crotza lo filosòfa Alain (qu’èra son professor) e Simone de Beauvoir.
Agregada de filosofia, comença d’ensenhar au Puèi de Velai en 1931. De tira, se junh a la cauma deus obrèrs de l’ivèrn d’aquesta annada. Se declara lavetz “comunista antistaliniana” e es sòcia de l’Aròu Comunista Democratic de Boris Souvarine.
Au moment de la pujada deu nazisme en Alemanha, esita pas de s’i rénder end’ensajar de comprénguer çò que s’i debana.
Lavetz qu’una carrièra d’ensenhaira l’ateng, se hè embauchar com obrèra sus premsa dens la societat Alsthom, puèi trabalha a la cadena de produccion de l’usina Renault de Boulogne-Billancourt.
Pr’amor de maus de cap que la seguiscón tota sa vida, deisha l’usina e torna au licèu. Engatjada au costat deus trabalhadors tan en actes qu’en paraulas, balha la diferéncia de son salari a la Caisha de Solidaritat deus Minaires.
En 1936, hè la cauma contra lo govèrn deu Front Popular ende que tengosse sas promèssas.
Puèi trauca los Pirenèus ende participar a la Revolucion en cors contra lo poch deu generau Franco. S’engatja dens la famosa colomna Durruti, destacament deu sindicat anarquista de la Confederación Nacional del Trabajo. Son pacifisme e son umanisme son remirables, la Simona s’opausa a unas execucions d’enemics. Alebada dens un accident en dehòra deus combats, torna a París, on s’engatja end’una relacion apatzada entre França e Alemanha.
Jusiva e evoluant dens un mitan atèu, Simons Veil s’aprèssa lavetz deu cristianisme. La podèm plaçar dens lo grop estret mes prestigiós deus pensaires que manejan a l’encòp religion crestiana e comunisme libertàri, a l’exemple de Lev Tolstòi.
La Dusau Guèrra Mondiala arribada, la familha muda de cap a Marselha. Es benlèu lavetz que mia estudis sus la civilizacion occitana. Es una deus rares pensaires a comprénguer son importància culturala e plaça quitament la Cançon de la Crotzada au nivèu de l’Iliada per çò qu’es de sa valor patrimoniala ende l’eretatge de l’Umanitat. Extrèit: “Euròpe a pas jamès tornat trobar au medish nivèu la libertat espirituala perduda per l’efèit d’aquesta guèrra”.
Coma pòt pas mès ensenhar pr’amor de las leis antisemitas deu govèrn Petain, trabalha coma goja de bòrda en ajudar uns hialats de Resisténcia.
Sa familha migra aus Estats-Units. Simone, quitament s’avèva la possibilitat d’obténguer la nacionalitat estatsunidenca, refusa aquesta facilitat e s’estima melhor de tornar en Euròpa. Se’n va ende Londres rejúnher las fòrças alliadas.
Plan lèu, se peleja dambe lo mitan gaullista que refusa de l’enviar participar a la luta suu terrenh. Tocada per la tuberculòsi, se morís a l’eat de 34 ans au sanatòri d’Ashford.
Nos deisha òbras de las importantas on se mesclan soscadissas politicas (La Condicion Obrèra – 1937), religiosas (Letra a un Religiós – 1942), umanistas (L’Enrasigament, preludi a una declaracion deus dévers de cap a l’èste uman – 1943) mes tanben istoricas (A l’engeni d’Òc e au monde mediterranèu – 1943).
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Plora (Simona) l’escasença perduda, plora ton país qu’es mòrt e que s’amerita d’èsser plorat e qu’èra pas França. I vòu trobar una inspiracion per la destinada umana. Seriá cocanha per ieu ! Legissent la Cançon a la sentida d’un pòple urós. L’as aguda tanben, coma ela, retrospectivament, a chasque còp que l’inquisitor debanava lo cabedèu de ta memòria mentre qu’ assajavas de l’enganar. De bada ! Aviá tota la fòrça per eu que te donava tòrt ! Aviás tombat au país de Japatòu monte lei chins japan dau cuou e leis ases cantan en musica. Lei valors èran reversadas, Roma aviá rainardejat l’arma. Èra pus ton País, aquelei que forçavan la volontat deis autrei, perqué serián estats tei mèstres ?A ! Li fai gaug de legir coma Bèucaire e Avinhon duerbon lei pòrtas au joine còmte, quasi nus, quasi mendicant. Se donan un mèstre qu’es son egau, alora l’obeïssença es pura, de ges de maniera l’aclapat se sentirà esclau. La mesura es necessari per la govern de l’armonia. ...
Ne'n profeche per signalar qu'avem publiat "A l’engeni d’Òc e au monde mediterranèu" en version francesa (qu'es la version originala) : "Le Génie d'Oc".
http://caillon-dorriotz.com/spip.php?article7
Sabe pas si ne'n i a una version occitana, mas si quauqu'un (Matiàs, Joan-Marc o quauqu'un mai) la vau establir, la publiarai.
Una vida extraordinaria, una filosòfa extraordinaria"
inclassabla" es plan dich!
Sos escrichs, particularamrent L'enrasigament, e los articles sus la Canso son essencials!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari