Opinion
Patronims occitans dins las Americas (III): Trinitat e Tobago
Continuam dins las descubèrtas occitanas dal monde nòu. Dins l’actuala republica independenta de Trinidad e Tobago, poèm trobar un nombre non negligible de toponims occitans, quitament se aüra la lenga oficiala es l’anglés. Ancara una suspresa de nòstras recèrcas caribas.
Coma per Haití e per la Guadalope, per la màger part vènon de patronims, mas una part non negligibla ven d’una designacion occitana dal luec vist. Pròva que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- per designar e nomenar l’airal.
Avèm notat qualquas esitacions perqué la toponimia d’aquel país es mal conoissua e lo filtratge fach per las diversas poténcias colonialas a benlèu brolhat los noms, subretot per ce que nos concèrna las influéncias castilhanas o francesas.
Avèm trobat de patronims occitans tals coma:
Cal signalar un cèrt nombre de microtoponims occitans:
Citam mai forra borra (sensa aver lo temps de los localizar mai precisament dins l’imediat): Abbé Poujade (luec que se trobèt un abat “Pojada” patronim Sud-Lemosin, veire dins la tièra dals patronims), Begorrat’s Cave (“Cròs (de) Begorrat” patronim que sembla occitan), Cap-de-Ville (“lo Cap de la vila” o “Capdevila” patronim occitan gascon), De Gannes Village (localitat fondaa per un cèrt de “Gana(s)” patronim bas-alvernat), Lapeyrouse (“La Peirosa” patronim que sembla al toponim occitan de “Vilar Peirosa” en Pemont occitan, veire dins la tièra dals patronims), La Rufin (terra de Rufin, diminutiu de “Ruf” patronim occitan niçard), Leotaud Morne (veire dins la tièra dals patronims), Leotaud Lands (“Leotaud” ven dal patronim occitan vivaroalpenc), Morne Cabrite (“cabrit” en occitan), Point Ligoure (“Poncha (a/de) Ligora” que ven dal patronim occitan gascon bordalés e bas-alvernat, veire dins la tièra dals patronims), La Fillette, L’Anse Pouchet (“la baia de Pochet”, veire dins la tièra dals patronims)…
Avèm poscut trobar totplen de patronims occitans quitament se la màger part dels estatjants an aüra un patronim britanic o de las ancianas colonias britanicas, indians per exemple. Esperèm qu’aquel article permetrà als estatjants e al país de Trinidad e Tobago de pilhar melhor en còmpte una part de lor patrimòni occitan. Cu sap, serà benlèu una redescubèrta per elos tanben.
Cal notar que se parla un pauc dal “Trinidadian French Creole” creòl trinidadian a basa lexicala francesa, ancara un pauc parlat dins lo nòrd de l’iscla per los descendents de colons franceses de las Antilhas.
Mostrarà un pauc mai de diversitat dins las originas europèas dals estatjants de Trinidad e Tobago qu’i son quitament citats los còrses. I calrà alora apondre los occitans en tota justícia e equitat.
De mai, aquelos patronims revèlan una mai granda diversitat dins l’origina geografica occitana. D’efièch, i son ren solament de patronims gascons (ce que pensaviam a l’origina vista la situacion geografica de Bordèu, “LO” pòrt per l’ocean atlantic), mas trobam parier de lemosins o alvernhats, vivaroalpenc…
Nòta: Felip Martel nos signala que la familha ubaienca (ortogràfia francizaa version “bas-alpenca” donca) “Leautaud” s’installèt dins una autre iscla de la Cariba. Avèm ancara ren trobat dins quina, benlèu que lo nom s’escriuria aüra “Léoto”. Avèm pasmens trobat de familhas “Léotaud” (ortogràfia francizaa version “aut-alpenca”).
Pasmens cal signalar a Trinidad e Tobago, dos agents representant de companhia maritima Charles Léautaud & fils (per lo transpòrt de bens) e Xavier de Pompignan (per los passatgiers). Dos patronims occitans qu’i faguèron benlèu soca, e aquel Leautaud seria lo meme? (cf. Coordonné par JAFFRAY Roger “Les transports maritimes aux Antilles et en Guyane françaises depuis 1930”).
Referéncia sus d’autres patronims trinidadians e tobagans: John Jacob Thomas to Lawrence Carrington “Patois in Trinidad”
Coma per Haití e per la Guadalope, per la màger part vènon de patronims, mas una part non negligibla ven d’una designacion occitana dal luec vist. Pròva que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- per designar e nomenar l’airal.
Avèm notat qualquas esitacions perqué la toponimia d’aquel país es mal conoissua e lo filtratge fach per las diversas poténcias colonialas a benlèu brolhat los noms, subretot per ce que nos concèrna las influéncias castilhanas o francesas.
Avèm trobat de patronims occitans tals coma:
— “(D’)Abadie” D’Abadia, ven dal patronim gascon (subretot lanusquet)
— “(de la) Bastide” Bastida es un patronim corrent al sud dal Massís Central
— “Bégorrat” Begorrat?, en rapòrt amb l’airal de Bigòrra?
— “Besson” patronim alvernhat. Citam Gerard A. Besson (Jerry) naissut dins la comuna de Belmont e actualament membre de la Societat dals Istorians de Cariba
— “Blanc” patronim provençal (marselhés subretot) e aut-lengadocian (albigés subretot)
— “Boissière” Boissièra, patronim lemosin
— “Boisson” patronim sud-cevenòl
— “Bon” Bòn, patronim provençal marselhés
— “(La) Borde” Bòrda, patronim gascon
— “Boucaud” Bocau, patronim gascon bordalés
— “Cazabon” Casabon, patronim gascon tolosan
— “Cornilliac” patronim occitan?
— “Furlong” patronim gascon bordalés
— “(de) Gannes” Gana(s)” patronim de Bas-Alvèrne
— “(de la) Grenade” Granada, patronim de Bas-Alvèrnhe e gascon bearnés
— “(de) Lapeyrouse” La Peirosa, patronim vivaroalpenc valdés?
— “(de) Meillac” Melhac, patronim aut-lemosin e aut-lengadocian (roergat)
— “(de) Montagnac” Montanhac, patronim sud-lemosin
— “(de) Montbrun” patronim sud-cevenòl e nòrd-lemosin
— “Espinet” patronim sud-lemosin
— “Fournillier” Fornilhier, patronim provençal de l’airal marselhés,
— “Ganteaume” Ganteume, airal marselhés
— “(La) Foucade” Focada, patronim gascon bigordan
— “Léotaud” Leotaud, patronim vivaroalpenc (entre briançonés e gapencés subretot)
— “Ligoure” patronim gascon bordalés e bas-alvernat
— “Louison” patronim auvernhat de Velai
— “Mazely” Maseli, patronim provençal (airal marselhés subretot) amb l’i finala dal plural familial (lo Masèl, la Masèla, los Masèli)
— “Melizan” Melisan, patronim provençal (airal marselhés subretot)
— “Mouttet” Motet, patronim provençal maritim
— “Pouchet” Pochet/ Poget? patronim occitan (o normand… o los dos) gascon bordalés e alvernhat vivarés
— “Poujade” Pojada, patronim sud-lemosin
— “Rostant” Rostant es la forma grafica francesa lorrenca, mas avèm Rostan (escritura la mai frequenta dal patronim occitan francizat) patronim occitan vivaroalpenc subretot entre Briançon e Niça
— “Rousseau” Rossèu, patronim non especificament occitan mas sovent es la forma grafica francizaa per los parlars occitans que vocalizan l’-l finala (patronim frequent en la Comtat Venaicin)
— “Roume” Roma, patronim occitan fòrça present en Alvèrnhe- vivarés coma dins Sud-Lemosin. Citam Phillipe Rose Roume de Saint-Laurent, que s’illustrèt dins l’istòria de l’iscla al sègle 18
— “Segeron” patronim aut-alvernhat
— “Tardieu” patronim panoccitan (vivaroalpenc, provençal e lengadocian en particular)
Relevam las comunas siguentas als noms occitans (de còups fan doble amb los patronims trinidadians e tobaguians, ce que pareisse logic): — “(de la) Bastide” Bastida es un patronim corrent al sud dal Massís Central
— “Bégorrat” Begorrat?, en rapòrt amb l’airal de Bigòrra?
— “Besson” patronim alvernhat. Citam Gerard A. Besson (Jerry) naissut dins la comuna de Belmont e actualament membre de la Societat dals Istorians de Cariba
— “Blanc” patronim provençal (marselhés subretot) e aut-lengadocian (albigés subretot)
— “Boissière” Boissièra, patronim lemosin
— “Boisson” patronim sud-cevenòl
— “Bon” Bòn, patronim provençal marselhés
— “(La) Borde” Bòrda, patronim gascon
— “Boucaud” Bocau, patronim gascon bordalés
— “Cazabon” Casabon, patronim gascon tolosan
— “Cornilliac” patronim occitan?
— “Furlong” patronim gascon bordalés
— “(de) Gannes” Gana(s)” patronim de Bas-Alvèrne
— “(de la) Grenade” Granada, patronim de Bas-Alvèrnhe e gascon bearnés
— “(de) Lapeyrouse” La Peirosa, patronim vivaroalpenc valdés?
— “(de) Meillac” Melhac, patronim aut-lemosin e aut-lengadocian (roergat)
— “(de) Montagnac” Montanhac, patronim sud-lemosin
— “(de) Montbrun” patronim sud-cevenòl e nòrd-lemosin
— “Espinet” patronim sud-lemosin
— “Fournillier” Fornilhier, patronim provençal de l’airal marselhés,
— “Ganteaume” Ganteume, airal marselhés
— “(La) Foucade” Focada, patronim gascon bigordan
— “Léotaud” Leotaud, patronim vivaroalpenc (entre briançonés e gapencés subretot)
— “Ligoure” patronim gascon bordalés e bas-alvernat
— “Louison” patronim auvernhat de Velai
— “Mazely” Maseli, patronim provençal (airal marselhés subretot) amb l’i finala dal plural familial (lo Masèl, la Masèla, los Masèli)
— “Melizan” Melisan, patronim provençal (airal marselhés subretot)
— “Mouttet” Motet, patronim provençal maritim
— “Pouchet” Pochet/ Poget? patronim occitan (o normand… o los dos) gascon bordalés e alvernhat vivarés
— “Poujade” Pojada, patronim sud-lemosin
— “Rostant” Rostant es la forma grafica francesa lorrenca, mas avèm Rostan (escritura la mai frequenta dal patronim occitan francizat) patronim occitan vivaroalpenc subretot entre Briançon e Niça
— “Rousseau” Rossèu, patronim non especificament occitan mas sovent es la forma grafica francizaa per los parlars occitans que vocalizan l’-l finala (patronim frequent en la Comtat Venaicin)
— “Roume” Roma, patronim occitan fòrça present en Alvèrnhe- vivarés coma dins Sud-Lemosin. Citam Phillipe Rose Roume de Saint-Laurent, que s’illustrèt dins l’istòria de l’iscla al sègle 18
— “Segeron” patronim aut-alvernhat
— “Tardieu” patronim panoccitan (vivaroalpenc, provençal e lengadocian en particular)
— “Belmont”, qu’es un patronim occitan fòrça present en Dalfinat coma en sud-Alvèrnhe (en Gavotina es fòrça presenta la forma “Belmon, Bermon(d)”), que ven de “bèl” + “mont” faguent quitament referéncia a un luec
— “Boissière village”, ven d’un patronim occitan lemosin “Boissiera”. L’ajustament de “village” es lo biais anglés per designar un luec d’abitacion (cf. Greenwich village, etc.) o benlèu per precisar que lo vilatge fuguèt fondat per un nomenat “Boissiera”? (veire lo patronim existent)
— “Bon Accord”, fa pensar a un esquèma classic de nom de luec coma “Bon encòntre” en agenés, “Les bòns enfants” en sisteronés, en occitan fuguèt/ seria “Bon acòrdi”?
— “Bonasse”, ven de l’occitan “bonàs” al feminin, que significa tranquila, calma, agradiva. Benlèu perqué la zòna èra bonassa?
— “Borde Narve Village”, ven de l’occitan gascon “bòrda” e “nava” amb un deformacion probabla dal segond element “nava” en “*narve” qu’avia ges de sens per los neerlandeses, los angleses, los espanhòls e quitament los franceses que governèron cadun lo sieu torn sus l’iscla. Es interessant perqué aicí, sigue ven dal patronim “Bòrdanava”, sigue mòstra que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- de l’airal se lo luec fuguèt bapteat “bòrda nava” coma autra part posquèt èstre “New Town/ New York…”
— D’Abadie, ven dal patronim gascon (subretot lanusquet) “D’Abadia” (veire lo patronim existent)
— “L’Anse Mitan”, que significa la baia dal… mitan. Aicí mòstra que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- de l’airal perqué segurament qu’aquela baia es al mitan de qualqua ren.
— “La Horquetta”, de l’occitan gascon “la horquèta”, pichina “horca” dins lo sens de quatre camins, probable. Lo toponim es ges citat coma d’origina castihana.
— “Laventille”, de l’occitan “la ventilha”, deribacion de vent?
— “Maraval”, de l’occitan “mara/mala” (= montanha, cima) e “val”?
— “Boissière village”, ven d’un patronim occitan lemosin “Boissiera”. L’ajustament de “village” es lo biais anglés per designar un luec d’abitacion (cf. Greenwich village, etc.) o benlèu per precisar que lo vilatge fuguèt fondat per un nomenat “Boissiera”? (veire lo patronim existent)
— “Bon Accord”, fa pensar a un esquèma classic de nom de luec coma “Bon encòntre” en agenés, “Les bòns enfants” en sisteronés, en occitan fuguèt/ seria “Bon acòrdi”?
— “Bonasse”, ven de l’occitan “bonàs” al feminin, que significa tranquila, calma, agradiva. Benlèu perqué la zòna èra bonassa?
— “Borde Narve Village”, ven de l’occitan gascon “bòrda” e “nava” amb un deformacion probabla dal segond element “nava” en “*narve” qu’avia ges de sens per los neerlandeses, los angleses, los espanhòls e quitament los franceses que governèron cadun lo sieu torn sus l’iscla. Es interessant perqué aicí, sigue ven dal patronim “Bòrdanava”, sigue mòstra que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- de l’airal se lo luec fuguèt bapteat “bòrda nava” coma autra part posquèt èstre “New Town/ New York…”
— D’Abadie, ven dal patronim gascon (subretot lanusquet) “D’Abadia” (veire lo patronim existent)
— “L’Anse Mitan”, que significa la baia dal… mitan. Aicí mòstra que l’occitan posquèt èstre la lenga foncionala –amb de sens- de l’airal perqué segurament qu’aquela baia es al mitan de qualqua ren.
— “La Horquetta”, de l’occitan gascon “la horquèta”, pichina “horca” dins lo sens de quatre camins, probable. Lo toponim es ges citat coma d’origina castihana.
— “Laventille”, de l’occitan “la ventilha”, deribacion de vent?
— “Maraval”, de l’occitan “mara/mala” (= montanha, cima) e “val”?
Cal signalar un cèrt nombre de microtoponims occitans:
— Lo quartier de “Roussillac village” (de còups escrich “Rousillac”) sus la comuna de “La Brea” (Brea que fa pensar a un famós pintre niçard, mas las informacions sus aquel nom fan solament referéncia al castilha: “La Brea is a spanish word for “the tar”” = lo quitran), ven segurament de l’occitan “Rossilhac”. Rèsta de saber s’es un toponim (equivalent non trobat en Occitània) o un patronim.
— Dins l’airal de Sangre Grande, lo quartier de “Plum Mitan”, la pruniera? dal “mitan”
— Dins l’airal “Rio Claro-Mayaro”, lo camin ”Lassalle road”, de “La Sala” patronim gascon subretot lanusquet e bearnés
— Dins l’airal de Sangre Grande, lo quartier de “Plum Mitan”, la pruniera? dal “mitan”
— Dins l’airal “Rio Claro-Mayaro”, lo camin ”Lassalle road”, de “La Sala” patronim gascon subretot lanusquet e bearnés
Citam mai forra borra (sensa aver lo temps de los localizar mai precisament dins l’imediat): Abbé Poujade (luec que se trobèt un abat “Pojada” patronim Sud-Lemosin, veire dins la tièra dals patronims), Begorrat’s Cave (“Cròs (de) Begorrat” patronim que sembla occitan), Cap-de-Ville (“lo Cap de la vila” o “Capdevila” patronim occitan gascon), De Gannes Village (localitat fondaa per un cèrt de “Gana(s)” patronim bas-alvernat), Lapeyrouse (“La Peirosa” patronim que sembla al toponim occitan de “Vilar Peirosa” en Pemont occitan, veire dins la tièra dals patronims), La Rufin (terra de Rufin, diminutiu de “Ruf” patronim occitan niçard), Leotaud Morne (veire dins la tièra dals patronims), Leotaud Lands (“Leotaud” ven dal patronim occitan vivaroalpenc), Morne Cabrite (“cabrit” en occitan), Point Ligoure (“Poncha (a/de) Ligora” que ven dal patronim occitan gascon bordalés e bas-alvernat, veire dins la tièra dals patronims), La Fillette, L’Anse Pouchet (“la baia de Pochet”, veire dins la tièra dals patronims)…
Avèm poscut trobar totplen de patronims occitans quitament se la màger part dels estatjants an aüra un patronim britanic o de las ancianas colonias britanicas, indians per exemple. Esperèm qu’aquel article permetrà als estatjants e al país de Trinidad e Tobago de pilhar melhor en còmpte una part de lor patrimòni occitan. Cu sap, serà benlèu una redescubèrta per elos tanben.
Cal notar que se parla un pauc dal “Trinidadian French Creole” creòl trinidadian a basa lexicala francesa, ancara un pauc parlat dins lo nòrd de l’iscla per los descendents de colons franceses de las Antilhas.
Mostrarà un pauc mai de diversitat dins las originas europèas dals estatjants de Trinidad e Tobago qu’i son quitament citats los còrses. I calrà alora apondre los occitans en tota justícia e equitat.
De mai, aquelos patronims revèlan una mai granda diversitat dins l’origina geografica occitana. D’efièch, i son ren solament de patronims gascons (ce que pensaviam a l’origina vista la situacion geografica de Bordèu, “LO” pòrt per l’ocean atlantic), mas trobam parier de lemosins o alvernhats, vivaroalpenc…
Nòta: Felip Martel nos signala que la familha ubaienca (ortogràfia francizaa version “bas-alpenca” donca) “Leautaud” s’installèt dins una autre iscla de la Cariba. Avèm ancara ren trobat dins quina, benlèu que lo nom s’escriuria aüra “Léoto”. Avèm pasmens trobat de familhas “Léotaud” (ortogràfia francizaa version “aut-alpenca”).
Pasmens cal signalar a Trinidad e Tobago, dos agents representant de companhia maritima Charles Léautaud & fils (per lo transpòrt de bens) e Xavier de Pompignan (per los passatgiers). Dos patronims occitans qu’i faguèron benlèu soca, e aquel Leautaud seria lo meme? (cf. Coordonné par JAFFRAY Roger “Les transports maritimes aux Antilles et en Guyane françaises depuis 1930”).
Referéncia sus d’autres patronims trinidadians e tobagans: John Jacob Thomas to Lawrence Carrington “Patois in Trinidad”
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1 adieu Matieu,
Probable vist lo país qu'es virat devèrs la mar. Mercés ben per l'apondon!
Pòrta te ben
Per "Bonasse", tant se pauc qu'ague quauquaren de veire amb la metèo locala. La "bonaça" (amb ç) es un temps doç e quiet. En navigacion, es lo companh de viatge ideau per lei mariniers.
Mistral ne'n dona una definicion dins lo TDF :
http://www.lexilogos.com/provencal/felibrige.php?q=bounasso
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari