Es amusant, mes tanben inquietant de véser a quau punt los mèdias nos poden “véner” la vision d’una situacion donada lavetz qu’es pro eluenhada de la vertat. Los exemples son numeroses.
 
Aqueste còp l’actualitat nos balha un aute cas de desformacion mediatica interessanta. S’agís plan segur de çò qu’apèran “la crisi deus migrants” que “truca” Euròpa. Qui a pas vist au finestron la longa cordèra d’òmes, de hemnas e de dròlles qu’ensajan de rejúnher l’Union Europenca capvath frontièras mès o mens barradas, davant a còps policièrs despoderats.
 
Comentarèi pas la tarribla fòto deu praube petit Alyan Kurdi, que hascoc lo torn de las televisions e de la telaranha e que pòrta tròp de violéncia ende qu’i posca aver una soscadissa en dehòra de l’emocion.
 
De qué nos descriu nòsta television cada ser? Un continent europenc envadit de monde desesperats contra los quaus se pòt pas hèr gran causa tan lor malastre es gran.
 
Es a l’encòp, com sovent, vertadièr e faus.
 
Vertadièr pr’amor qu’i a vertadièrament fòrça refugiats qu’ensajan d’arribar en Euròpa, mes se hèm un petit zoom a l’endarrèr, nos aperceberam qu’es un fenomène finalament fòrça limitat s’espiam lo problèma dens son ensems.
 
La horrèra de refugiats es compausada màgerment de sirians que huegen la guèrra qu’estralha lor país. Nos podèm doncas basar sus la chifra deus refugiats sirians balhada peu Haut Comitat aus Refugiats (Totis son pas recensats), ende comparar e aver una vision globala de la situacion.
 
Siria es un país que comptava avant la guèrra uns 22 milions d’estatjants. A cause deu conflicte, 12 milions huejón. 8 milions que son refugiats ... en Siria, benlèu en çò d’amics o de tanhents, mes dens condicions que podèm endevinar coma mauaisidas dens un país destrusit.
 
Demòran donc 4 milions que son partits cercar acès a l’estrangèr. Es causa plan coneguda que la màger part de las migracions se hèn de país paure a país paure (80%). Son doncas país paures qu’an recebut los refugiats.
 
En començar per Liban que receboc tra la debuta deu conflicte  1,72 milions de refugiats segon lo HCR, 2 milions segon d’autas fonts. Quan pensatz qu’aqueste petit país, qu’a sas cuentas pròpras, es poblat de 6 milions de personas, podètz imaginar qu’en França arriben entre 17 e 20 milions de refugiats ende guardar lo medish rapòrt!
 
Turquia n’acceptèc 1,8 milions, mes la populacion es fòrça mès importanta (76 milions). Jordania, de son costat, receboc 630.000 e Irak 250.000.
 
Aquesta darrèra chifra de 250.000 refugiats en Irak (país tanben en guèrra), es precisament lo nombre qu’Euròpa a de “suportar” au demiei de sons 508 milions d’estatjants!!! Se raportam lo nombre de sirians au Liban, serén uns 144 milions de refugiats qu’Euròpa deveré recéber avant d’arribar a “l’escòre” libanés.
 
Son doncas uns 2% deus refugiats sirians qu’Euròpa vei arribar a sas frontièras. Aqueste còp la migracion se hè de país paure a país paure a 98%.
 
Se comptam qu’un refugiat que huei la guèrra a una grana probabilitat de tornar a casa un còp la patz tornada, èm pas davant un fenomène d’immigracion costumèra.
 
Alemanha, en dehòra de sa dreta extrèma, los vei arribar com sang navèra fàcia a una situacion d’envielhida de sa populacion qu’es inquietanta. França, pr’amor de son taus de caumatge, se demanda se serà pas un “pes sus l’economia”. Quitament se la question es pas tan pèga qu’aquò, nos bremba fatalament lo medish debat que’s tengoc entre las duas guèrras suus refugiats jusius venguts d’Euròpa centrala. Lo problèma estoc reglat un drin mès tard d’un biais meslèu energic.
 
Solide, disi pas que la question deus refugiats es pas grèva, au contrari. Vòli pas sonque hèr remercar qu’Euròpa hè fàcia a una part de las redusidas deu problèma, lavetz que d’autes paises, pensi màgerment a Liban, son “au front” d’un biais fòrça mès mauaisit.