Ongan, per la primièra quinzena d’agost, exactament del 4 al 16 del mes, se debanèt en França, a Lion, lo campionat mondial d’atletisme pels veterans. Esprints, corsas de fons, lançaments, sauts, etc… tota causa comptada e ajustada, aquò faguèt pas mens de 66 espròvas que foguèron al programa d’aqueste campionat.
 
Es benlèu pas ininteressant de precisar tre ara que, segon la Federacion internacionala d’atletisme pels veterans (la World Masters Athletics), òm es veteran tre los 35 ans. Nimai s’aquò empacha pas un atlèta, quin que siá, de concórrer dins las espròvas normalas al delà d’aquesta edat; sap qu’a partir d’aquel temps pòt cambiar de categoria e passar veteran. Mentretant, dins planes espòrts collectius coma lo fotbòl, lo rugbi, lo basquet, la volada, etc… los jogaires arrestan de participar dins la categoria sernior plan aprèp aquesta data. En atletisme es un autre parelh de margues. Dins los concors senior, rarament los atlètas demòran competitiu al-delà de 35 ans.
 
Sabi pas desempuèi quant de temps existís aqueste campionat mondial d’atletisme pels veterans, mas sabi que d’ara enlà se debanan cada an. En 2013 aquò’s Porto Alegre que l’aculhiguèt, mentre que Budapèst l’organisèt en 2014. Cal pas créire qu’aquesta manifèstacion esportiva d’una dotzena de jorns siá un rendètz-vos dels paures. Se recampèron a Lion 8000 atlètas venguts de pas mens de 115 paises. Malurosament los mèdias faguèron gaire cas a l’eveniment. Semblariá que, coma pel campionat mondial andispòrts, lo campionat dels veterans siá potinhat per la premsa. Alara que jornals, ràdios e televisions son capables de nos secutar pendent de mesadas sus la rompedura dels ligaments crosats de tal jogaire dels balons redonds o ovales, diguèron pas res -o pauc se’n manca- sul l’espet de l’occitan Miquel Claverie qu’a 85 ans es capable de córrer los 100 mètres pas qu’en 17 segondas. Lo malur de l’atletisme es qu’es mens espectacular qu’una partida d’espòrt collectiu. Alavetz, quand ademai se tracha d’atletisme pels vèlhs… Pr’aquò teni los atlètas per d’esportius autrament meritoses que non pas los jogaires de babala redonda.
 
Urosament, quand se tracha de véser evoluir d’atlètas annadits, malgrat lo boicòt dels mèdias, lo public sap apreciar. Ne vòli per pròva qu’a Lion, lo temps de la competicion, los bancals dels l’estadis èran gaireben totes ocupats. Coma qué, i a encara de monde capables d’estimar la valor d’un esfòrç fisic e d’una fèrma volontat mentala. Son de milierats a s’èsser desplaçats dins los diferents estadis lioneses. Nos cal far l’escomesa que dins un avenidor prodan l’interés del public per aquela mena d’espròva creisserà encara.
 
La reglementacion tocant a n’aqueste campionat es clara. Se i a un plancat minimum per poder i participar (avem vist que lo cursor es estat pausat sus la chifra 35), per contra i a pas de plafon. Una centenària o un centenari i poriá participar. Ça que la, sabi pas çò que ne pensa la comunitat sanitària, nimai se per participar los postulants devon fornir un certificat medicat. A n’aquesta question, supausi que la responsa deu èsser positiva que d’aqueste costat totas las precaucions devon èsser estadas presas. De ma coneissença, i agèt pas cap incident sanitari grèu malgrat lo nombre important d’espròvas malgrat lo calimàs que faguèt a Lion aquesta primièra quinzenada del mes d’agost.
 
Coma per cada campionat d’aquesta mena, foguèt organisat una corsa del 100 mètres dobèrta als mai de 95 ans. D’efièch, los correires son classificat per lustre (los de 70 a 75 ans, los de 75 a 80 ans, etc…). Dins la categoria dels 90-95 ans, aquò’s foguèt lo peruvian Delgado Flores que ganhèt en mens de vint segondas. Exactament l’emportèt en 19 segondas e 76 centens. Dins la categoria dels mai de 95 ans, aquò’s lo britanic Charles Eugster (96 ans) que se ganha la corsa en 23 segondas e 50 centens. Lo degan d’aquestes campionats, lo bresilian Frederico Fischer, 98 ans (es nascut lo 6 de genièr de 1917), arribèt segond amb un temps de 24 segondas e 59 centens.
 
Soi completament espantat e admiratiu davant talas performàncias esportivas. Los quitis ciclistas del Torn de França, a costat, semblan de passejaires en vacanças. Imaginats que lo Sénher Frederico Fischer nasquèt al moment de la primièra guèrra mondiala e qu’en 2015 es encara a córrer sus las pistas encendradas dels estadis del monde. La causa sembla impossibla, pr’aquò es plan reala.
 
Quin pòt èsser lo secret d’aquel monde per poder realizar tals espets? De çò que dison d’eles, aquò vendriá de lor optimisme. Emai o vòli plan créire. Jeanine Vignat, una francesa de mai de 60 ans qu’i participèt afortiguèt que voliá aprofiechar de son encarreirada esportiva lo mai de temps possible. E d’ajustar sens cilhar: “ Compti plan de viure fins a 120 ans. Atanben es tot bèl just se comenci de viure la segonda part de ma vida “. Que visque fins a 120 ans, aquò’s tot lo mal que li desiram.
 
Un atlèta grèc present a n’aqueste mondial parlèt el tanben de son optimisme e de son vam. Mas ajustèt que realizar talas performàncias necessitava pasmens qualquas règlas de vida estrictas. Per çò que lo tocava, respectava mai que mai una displina de fèrra per çò qu’èra de l’alimentacion. Balhèt una part de son secret: tot çò que manja es còit a la vapor. Quitament la carn. Alavetz, s’aquò vos ditz, ara sabètz çò qu’avètz a far.
 
Capelada bassa a n’aquel monde que nos balhan un polit exemplar de coratge dins la bona umor. Mai que totas las autras espròvas esportivas internacionalas, aqueste campionat mondial d’atletisme pels veterans es, cada an, un recampament bèl de grand de fraternitat. Se los participants an totas las qualitats dels autres esportius, amb lo temps n’an acquesida una de mai: la saviesa. Atal sabem ara ont se tròban los esportius vertadièrs. Aquel campionat torna sas letras de noblesa a l’espòrt e encanta lo monde. Viscan los veterans!