Opinion
Vers un partit ecologista occitan?
La dimenjada passada se debanet a Pòrt Leucata la Dintrada, la primiera universitat d’estiu de l’occitanisme politic. 150 participants trabalheren sus un programa plan interessant. N’i era pas malurosament. Adonc, mon article portarà sus un punt particular de quela manifestacion qu’atiret mon atencion.
Demest las organisacions que participeren a la Dintrada, nonmàs doas son clarament politicas:
— L’Aliança Liura Europea (ALE), un partit politic europeu que federa los movements nacionalistas e autonomistas d’Euròpa notadament lo Partit occitan, l’Union democratica bretona, l’Esquèrra republicana catalana, per citat nonmàs los qu’eran presents a la Dintrada
— Endavant, un movement noveu, que se presenta coma la mança ecologista occitana e que la creacion se deviá far en conclusion de la dimenjada
Me sembla clar que quela Dintrada era l’ocasion de transformar lo Partit occitan en queu noveu movement. Au moment d’escriure quelas linhas, ai pas lo contengut dau debat, nimai sa conclusion. E mai lo document fondator d’Endavant es pas disponible sus son sit web. Mas qu’es l’intencion de crear un movement que se definís coma ecologista que m’interessa.
Per l’ancian eurodeputat verd Gérard Onesta, las convergéncias de visda entre ecologistas e occitanistas son evidentas. Per se’n assegurar, podem comparar las tematicas abordadas a la Dintrada emb la Charta daus Verds Mondiaus (http://www.globalgreens.org/globalcharter). Queu texte es estat establit en 2001 a Canberra, en Australia, per Global Greens, l’internacionala ecologista que reünís notadament Euròpa Ecologia-Los Verds, Iniciativa per Catalonha Verds o lo Partit verd escocés. Definís las orientacions globalas de tots quilhs partits.
La tematica de l’agricultura es importanta dins l’occitanisme e es una de las convergéncias emb los ecologistas: agricultura biologica, refús daus OGM, produccion locala. De segur lo drech de las minoritats linguisticas a utilizar lor lenga pròpia fai partida de la charta.
Las tematicas de l’energia mai dau chamjament climatic son essencialas dins la charta daus Verds Mondiaus. Eran pas directament presents dins lo programa de la Dintrada mas son per David Grosclaude una de las rasons dau besonh de reflexion collectiva. D’efiech, per se, “lo cambiament climatic qui serà a noste tanben hòrt important e qui obligarà a cambiaments de comportaments au dia lo dia.”
Sens parlar directament de federalisme, un dau tema de la Dintrada, la charta vòu mai d’implicacion dau ciutadan per que las decisions siajan au mai pròche de se. De segur, soslinha la necessitat de la transparéncia en politica.
Efectivament, las convergéncias son claras. Demòra aura de veire si los debats de la dimenjada, las chausidas daus militants mai las activitas d’Endavant faràn que queu partit ven un noveu movement ecologista coma Iniciativa per Catalonha Verds o lo Partit verd escocés, o si contunharà dins una dralha mai autonomista coma l’Esquèrra republicana catalana, lo Partit nacionau escocés o l’ancian Partit occitan.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Occitània serà una nacion normala e lo pòble occitan un pòble normal lo jorn que i aurà de partits que representaràn totas las tendéncias politicas e quitament las que nos agradan pas e que sabèm plan que las votarem pas per que d'un bòrd o de l'autre nos pareisson extremistas.
Per avançar doman lo dever dels occitanistas que van e qu'anaràn en politica serà de quitar de servir de chancas als partits francistas ... malurosament soi obligat de constatar que Endavant se considèra d'ara enlà coma una part de l'Esquèrra francesa e francista ... es una fauta politica de las grèvas.
Si estimem la Terra, estimem el País i el Món, si a més de nacionalistes i Catalanistes,o Occitans, som ecologistes, molt millor.
bona proposta
Avem pas totjorn besonh d'anar querre un autre parti o ideologia o pensada chas los autres. Nos chau grandir, aver nòstra pròpre pensada e lo monde nos segran. Degun a developat l'ensenhament de l'occitan, la chanson occitana et tot çò que tòca l'occitan a part los occitanistes.
Lo discors ecologic es plen de contradiccions per que chaldria resoldre sas contradiccions emben lo militant de basa que se crebaria per esser un bon ecologiste dau temps que l'economia, la sciença, la politica ferian lo contrari.
La crisa ecologica es pus grava qu'aquò. La solucion quò es la prisa de consciença que sciença e economia podan pus continuar aitau es a dire consomar en 9 mes çò que la terra pòd menar sur un an, far daus dechais pus nauts que lo Mont Blanc. De mai en mai de monde se viran vers lo grand cambiament. Prenam consciença que lo materialisme mena a l'absurditat de la vista. L'esser uman es pas solament un còr materiau qu'a besonh d'esser norir, lotgear, vestir mas qu'a tan ben un còr immateriau qu'interpreta los sinhaus transmetuts per los sens, que comunica coma nòstre per çò que l'òm ressent e que dicta nòstras pensadas, nòstra consciença. Es mas una ipotesa mas la pista es pus prometosa per ameliorar la relacion entre nos, entre la natura, l'environament, l'univers.
Avia pas compres qu'avant de parlar d'autonomia o d'independencia chalia virar las vielhas pensadas puerilas de las regions. En lemosin lo partit socialiste a escrit dins lo jornau de la region distribuat gratuitament : , "Los representants dau lemosin seran pas majoritaris dins la novela region mas attencion, si vos occupatz pas de nòstra, saubram trobar a qui nos planja". Totjorn, enguera e enguera, anar querre lo chef qu'es a Paris! Sem pas prestes d'aver una pensada autonòma. Rencurarei pas la region lemosin que cultiva un culte de la region, un culte de l'universitat que ren d'inovant pòd se far sens ela, un culte de la sciença, un culte jacobin e mesprisa tot çò qu'entre pas dins la nòrma a començar per l'occitan.
Sèrgi, sei completament d'acòrd emb vòstra analisi d'EELV. E mai si n'i a daus vertadiers occitanistas dedins, que los mitans ecologistas acceptan mielhs las revendicacions autonomistas que d'autres, lo jacobinisme present dins la societat occitana es present dins queu partit.
Adonc per lo moment en Occitània, n'i a nonmàs un partit ecologista francés. Mas la situacion daus partits verds es diversa segon los pais. En Escòcia, lo partit verd escocés es una cission dau partit verd britanic. En Espanha, un noveu partit EQUO es a s'implantar quitament en Catalonha. Per lo moment es nonmàs un observaire a Global Greens. An fach aliança emb ICV dins Cat Si Que Es Pot. En Belgica n'i a dos partits verds : un flamenc, un valon. Per çò de Corsega, Auropa Eculugia I Verdi es pas un partit completament autonòme mas "lo representant regionau dau partit nacionau Europe Écologie Les Verts” (segon çò qu'es escrich dins lor estatut). E mai si fan referéncia au Riacquistu e a l'autodeterminacion dau pòble còrs.
Personalament, seria per un partit occitan completament autonòme dins l'esperit de la Charta daus Verds Mondiaus. Transfrontalier de segur, decentralizat e bassetz dubert per balhar una plaça aus ecologistas non autonomistas. Quò empacharà pas EELV d'existar nimai de far d'aliança emb d'autres ecologistas. Quò seria una proposicion politica de mai per los occitans, que faudrà far de tot biais viure.
Lo projecte Endavant porria èsser queu partit. O pas. Fau nonmàs de las especulacions sus çò qu'ai pogut legir. Nos fau esperar de veire lo contengut dau texte fondator puei de çò que volen ne'n far los militants dau Poc.
Mon article era tanben per lançar la discusion, lo debat sus tot quò. Espere de veire aurem d'autres comentaris.
De bon matin vos vau comptar una pichona istòria que benlèu farà sos l'amic Maime Caillon.
Per las darrièras eleccions cantonalas que faguèri pel Partit Occitan (pensi que son las 2008 sul canton de salvanhac en Albigés) al nivèl de la comarca ensagèrem de far aligança amb "Les Verts". La negociacion politica foguèt aisida sus totes los sicuts qu'èrem politicament sus la meteissa longor d'ondas. Quand a la fin de la negociacion lor diguèrem qu'èssent que dison e qu'escrivon pertot que son per la diversitat lingüistica, totes los candidats de coalicion farián lor profession de fe bilinga (un costat en francés e la meteissa causa en occitan de l'autre costat). Èra un minimum per de monde que se dison voler aparar la diversitat lingüistica! Refusèron. Coma avián pas d'autres arguments que lor imperialisme francés a nos fornir, foguèron obligat de reconéisser "que d'unes èra pas prèstes a far lo pas". Autrement aquel monde son de demagògas e sabi çò que disi per los aver practicat pendent 40 ans.
Europe-écologie-les Verts es un partit tan jacobin que los autres partits franceses, mas es lo mai ipocrita. Ten un doble discors permanent pels colhons que son encara prestes a se daissar enganar.
Pausi en passant una autra question a l'amic Maime: En Catalonha i a un partit ecologista catalan e basta! En Escòcia i a un partit ecologista escocés en basta! Mas en Occitània? Cossí vei las causa? En Occitània i auriá un partit ecologista francés e un partit ecologista occitan???
Pèsi mos mots; "les Verts" en Occitània en de fach lo meteis comportament imperialista que lo Front National, se que non s'apelarián "Los Verds" e serián un partit politic occitan autonòme. Perqué en Corsega son "I Verdi corsi"? Per çò que los nacionalistas Occitans an pas fach petar de bombas?...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari