Opinion
Charlie es tornat
Me caleré díser meslèu “Charlie a tornat trucar”.
Vos vau pas hèr un resumit de çò que’s debanèc ongan en genièr, que totis l’an encara a l’esperit. Una mobilizacion fòrta marquèc lo sosteng d’una bèra part de la populacion de l’Estat francés a la libertat d’expression. En dehòra deu sambotit causat per la mòrt brutassa de jornalistas e de dessenhaires que ren justifica pas, lo debat sus las caricaturas deu profèta reprengoc.
Los partidaris deus dessenhs invocavan lo dret a l’irreveréncia de cap a las religions. Los adversaris parlavan meslèu de l’alebadura morala que podèvan causar a las populacions benlèu las mens favorizadas de l’escala sociala.
Clinavi d’aqueste costat, pensavi qu’es damnatjós de prejudiciar la convivéncia e atau bloquejar lo dialògue interculturau, lavetz que l’irreveréncia se deveré meslèu virar de cap aus poderoses. Èra mon punt de vista, mes los arguments opausats éran sovent tanben de bona tiença e de bon considerar.
Vaquí qu’aquesta setmana, la parucion d’una caricatura navèra tornar aviar la charradissa (Véser imatge). Muisha Nadine Morano, la politiciana que hascoc escandale dambe sa frasa sus “la França país de raça blanca” dens los braces deu generau De Gaulle (Que citèc au moment de sa declaracion) dessenhada coma “la hilha trisomica deu generau”.
Es averat que Charles De Gaulle avèva una hilha, Anne, pertocada per la trisomia 21 e que’s moriscoc a l’edat de 20 ans en 1948.
Aqueste imatge causèc lèu reaccions de pairs de malauts de la trisomia, au demiei de las qualas la d’una mair meslèu esmaventa, qu’escrivoc un tèxte sus Face Book que lo Huffington Post reprodusiscoc ací: http://www.huffingtonpost.fr/caroline-boudet/couv-charlie-hebdo-morano-trisomie_b_8257848.html?ir=France&ncid=fcbklnkfrhpmg00000001
Aquesta mair se ditz nafrada per lo parallèle establit entre bestiessa e la malautia. Aquò l’empacha pas de’s hèr insultar dens lo commentaris mès a baish de la pagina per una auta hemna.
Caroline Boudet (es lo nom de la mair) estoc pas la sola de s’exprimir atau. Son tèxte hascoc lèu lo torn de la telaranha e s’arretrobèc sus sitis coma USA Today o CBS News. Vertat que l’ahar de Charlie Hebdo de genièr avèva atenhut los cinc continents.
Aquò muisha plan que la trufandisa pòt alebar lo còr, mes que caleré pas se n’apercéber unicament au moment quan èm pertocats nosautes mesdishes. L’escarni public pòt estar viscut coma una opression, una mena de fascisme virtuau que pòt agredir psicologicament, sustot se concernís quicòm que’ns es personau e quitament s’es pas racionau.
I avèva mès d’un biais de’s trufar de la Morano, sustot end’umoristas qu’an talent. Lo dessenh es pas risolièr. Quan Charlie s’ataca d’un biais mespresent a las lengas regionalas o que hèn allusion a una malautia que concernís dròlles, jòga pas son ròtle de “peu de gratar” politic, hè pas tremolar brica lo poder ni quitament lo sistèma.
Quan se trufava deus Musulmans peu mejan de lor profèta, èra la medisha causa. Èi legit que l’esperit plasent es bon quan es inclusiu, aquò vòu díser que’ns risèm amassa, mes pòt estar devastador quan exclusís l’aute. Es clarament una mena de totalitarisme.
La mair enmalida ditz clarament que sostenguèva lo setmanèr e que’s risèva de sas badinadas “avant que França tota vengosse Charlie”. Benlèu pr’amor qu’es pas basca, occitana, bretona, musulmana o crestiana, o quin que sia la mira de las nhaflas estudiantinas deu jornau.
Es de dòu hèr que l’eslogan “Soi Louise” (es lo nom petit de la hilha de Caroline Boudet) sia pas ara tan popular que çò qu’estoc lo famós “Soi Charlie”.
Vos vau pas hèr un resumit de çò que’s debanèc ongan en genièr, que totis l’an encara a l’esperit. Una mobilizacion fòrta marquèc lo sosteng d’una bèra part de la populacion de l’Estat francés a la libertat d’expression. En dehòra deu sambotit causat per la mòrt brutassa de jornalistas e de dessenhaires que ren justifica pas, lo debat sus las caricaturas deu profèta reprengoc.
Los partidaris deus dessenhs invocavan lo dret a l’irreveréncia de cap a las religions. Los adversaris parlavan meslèu de l’alebadura morala que podèvan causar a las populacions benlèu las mens favorizadas de l’escala sociala.
Clinavi d’aqueste costat, pensavi qu’es damnatjós de prejudiciar la convivéncia e atau bloquejar lo dialògue interculturau, lavetz que l’irreveréncia se deveré meslèu virar de cap aus poderoses. Èra mon punt de vista, mes los arguments opausats éran sovent tanben de bona tiença e de bon considerar.
Vaquí qu’aquesta setmana, la parucion d’una caricatura navèra tornar aviar la charradissa (Véser imatge). Muisha Nadine Morano, la politiciana que hascoc escandale dambe sa frasa sus “la França país de raça blanca” dens los braces deu generau De Gaulle (Que citèc au moment de sa declaracion) dessenhada coma “la hilha trisomica deu generau”.
Es averat que Charles De Gaulle avèva una hilha, Anne, pertocada per la trisomia 21 e que’s moriscoc a l’edat de 20 ans en 1948.
Aqueste imatge causèc lèu reaccions de pairs de malauts de la trisomia, au demiei de las qualas la d’una mair meslèu esmaventa, qu’escrivoc un tèxte sus Face Book que lo Huffington Post reprodusiscoc ací: http://www.huffingtonpost.fr/caroline-boudet/couv-charlie-hebdo-morano-trisomie_b_8257848.html?ir=France&ncid=fcbklnkfrhpmg00000001
Aquesta mair se ditz nafrada per lo parallèle establit entre bestiessa e la malautia. Aquò l’empacha pas de’s hèr insultar dens lo commentaris mès a baish de la pagina per una auta hemna.
Caroline Boudet (es lo nom de la mair) estoc pas la sola de s’exprimir atau. Son tèxte hascoc lèu lo torn de la telaranha e s’arretrobèc sus sitis coma USA Today o CBS News. Vertat que l’ahar de Charlie Hebdo de genièr avèva atenhut los cinc continents.
Aquò muisha plan que la trufandisa pòt alebar lo còr, mes que caleré pas se n’apercéber unicament au moment quan èm pertocats nosautes mesdishes. L’escarni public pòt estar viscut coma una opression, una mena de fascisme virtuau que pòt agredir psicologicament, sustot se concernís quicòm que’ns es personau e quitament s’es pas racionau.
I avèva mès d’un biais de’s trufar de la Morano, sustot end’umoristas qu’an talent. Lo dessenh es pas risolièr. Quan Charlie s’ataca d’un biais mespresent a las lengas regionalas o que hèn allusion a una malautia que concernís dròlles, jòga pas son ròtle de “peu de gratar” politic, hè pas tremolar brica lo poder ni quitament lo sistèma.
Quan se trufava deus Musulmans peu mejan de lor profèta, èra la medisha causa. Èi legit que l’esperit plasent es bon quan es inclusiu, aquò vòu díser que’ns risèm amassa, mes pòt estar devastador quan exclusís l’aute. Es clarament una mena de totalitarisme.
La mair enmalida ditz clarament que sostenguèva lo setmanèr e que’s risèva de sas badinadas “avant que França tota vengosse Charlie”. Benlèu pr’amor qu’es pas basca, occitana, bretona, musulmana o crestiana, o quin que sia la mira de las nhaflas estudiantinas deu jornau.
Es de dòu hèr que l’eslogan “Soi Louise” (es lo nom petit de la hilha de Caroline Boudet) sia pas ara tan popular que çò qu’estoc lo famós “Soi Charlie”.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Adiu lo Sèrgi,
Pensi que la termièra entre "çò que sèm" e "çò que cresèm" es clara sustot endeus atèus, après la confusion la hèi pas jo, mes existís vertadèrament.
Dens l'estat francés, lo monde creishen dens la confusion entre "nacionalitat" e "ciutadanetat" per exemple, lavetz que la diferéncia se hasèva plan au temps de l'Union Sovietica. La "nacionalitat" francesa es una engana, es pas qu'una "ciutadanetat", o una "comunetat de destin".
Doncas sèm occitans o cresèm dens Occitània ? Se quauqu'un se trufa crudèlament d'Occitània (o crema la bandèra, sabi pas jo ....) serèm tustats lavetz que, ende jacobins, nòsta occitanitat es pas qu'una cresença com la religion endeus atèus.
La question es de saber se cau cultivar "Conviviéncia" o l'atacar.
#10
Lo ligam amb De Gaulle foguèt fach per la quite Morano, que, al moment de sortir son enormitat sus la "raça Blanca", disiá citar Mongeneral.
Bonjorn,
Ço que me pertòca subretot dins aquela primièra pagina es lo "mesprés" que ne trespira.
Es estranh de véser cossí, per fòrça de defendre un pretendut "drech a la bestièsa" per causa de democracia, Charlie (e tant d'autras) ven a trucar un còp de mai sus las categorias las mai fragilas de la populacion.
Las qu'an pas los mejans de respondre, e que los auràn pas jamai (ne coneissètz, vosautres, de jornalistas o d'elegits trisomiques ?).
Charlie desvira los principis nòbles de democracia que son la laïcitat e la libertat de premsa per s'amagar darrèr un "drech al mesprés" (Morano o fa tanben - e de legeires del Jornalet tanben - totòm s'en servís).
Coma occitanista per reconeissi bravament dins la crida "N'i a pron d'èsser mespresat", qu'espandiriái dins una mena mai universalista que seriá simplament "N'i a pron del mesprés".
Avèm la premsa qu'òm merita (segur, disi pas aquò pels mediàs occitans :) - quitament se poiriá lor arribar). Es pas qu'un miralh.
NB1 : Pensi aver una cultura politica (en tota umilitat), mas vesi gaireben pas la pertinança de far lo ligam dintre De Gaulle e Morano.
NB2 : Me reconeissi tanben dins la crida, ela tanben universala, "N'i a pron d'èsser bandat"
#7 Mercé! La distinccion "rire de" (amb)/ "se trufar de" (contra) ajuda plan a clarificar las causas.
Aqueste dessenh, coma mai d'un autre de Charlie Hebdo, me chòca.
Quand se sap lo patiment de Charles de Gaulle, l'òme, lo paire, cap a l'andicap de sa filha, vertadierament aqueste jornal flaira lo poirit.
Una suggestion: que los editors de CH donen los beneficis d'aqueste numèro a la fondacion Anne de Gaulle qu'ajuda las personas en estat de deficiéncia mentala.
"Cette enfant était aussi une grâce, elle m'a aidé à dépasser tous les échecs et tous les hommes, à voir plus haut." (Charles. de Gaulle, 1940)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari