Desempui sa sedentarisacion e l’aparicion de l’agricultura devèrt a 8000 av. J.-C., l’espècia Homo sapiens subsp. sapiens a tendent cercat a produíser sa vitalha, en seguissent de principes de preveséncia (“fau pas que me mòri de talent”) e de facilitat (“fau pas que me carcini a l’obratge”). Quòra vingut l’òra de l’industrialisacion e de la mondialisacion, lo prumèir principe se transformet en “fau pas que tròbi l’argent de manca”. L’objectiu de la produccion agricòla vingut donc financèir, n’ec ignòram pas.
 
Pertant, nombrosas son les bosigas que pòden se minjar coma legumatge, per pauc que prenin lo temps de les conéisher... aqueras bosigas indesirablas d’un punt de vista financèir, que “necesitan” tant d’erbicides de sintèsa...
 
Solide, ‘quò’s pas dens una pèça de sorelhs o de blat d’Espanha qu’auratz lo plaser de n’en amassar, mès puslèu dens los casaus o dens les règas. Qui conei pas la cardamina (Cardamine hirsuta, C. flexuosa,...) e lo morradon (Stellaria media), o mèi lo perpèth (Portulaca oleracea)? Son de vegetaus rishes en vitamina C, e lo perpèth conten tanben fòrt d’acides gras insaturats qu’hèsen la reputacion dau regime cretés. Tot aquò se minja crud; lo morradon a una quita sabor d’auglana, a çò que parei. Aqueth estiu, èi tanben gostat l’aumòt (Chenopodium album) que creish sus los bòrds de camins; e ben m’imaginèvi pas que poscussi auger un gost d’espinard tan prononçat! Es gaunit de proteïnas (25-30% en pes sec), vitaminas A e C e calcium: vos au conselhi donc, mès demb moderacion (conten oxalates, mès coma l’espinard, la jota o la vineta) e sonque còit (per tirar les saponinas). E çò qu’apèran en Medòc l’èrba de curt (francisme per “còr”) (Capsella bursa-pastoris), e lo socí (Calendula arvensis), e lo salsific (Tragopogon pratensis), etc. –bon, vau pas n’en listar tota una corriolada tanpauc...
 
Harèi sonqu’una parentèsa sus l’ostriga, tant aisida a trobar, pertot e en tota sason: conten dinc a 40% de proteïnas en pes sec, e son –coma per les partidas verdas d’auts legumes sauvatges– de proteïnas equilibradas en acides aminats, çò qu’es pas lo cas de les leguminosas. Conten tanben 7 còps mèi de vitamina C que l’irange, autan de calcium coma l’hormatge, una granda quantitat de provitamina A, de magnesium, de fèr...
 
Mès tornam a nòstes motons. Çò que vòli díser, son duas causas.
 
La prumèira es que ‘quò’s a la portada de cadun, per pauc que damòrin a la campanha, de se trobar de complements alimentaris shens pagar. Aquò rejunh una filosofia que poirí resumar coma seguís: “Hèsem partida de la natura coma cada alimaut, e i púcham tot simplament çò que nos hèi besonh, shens pagar ni nos tuar a l’òbra.” Les fibras, les vitaminas, los oligò-elements e les quitas proteïnas son pertot. Solide, la part amilacèia de nòsta alimentacion, fòrt importanta, es pus defecila a trobar duhòra, mème se les rigadas de matrassa (Typha sp.) poirén per exemple hèser l’afar. Èi escrivut pus haut “a la campanha”, mès les vilas tanben son gaunidas de ressorças (mauga, perpèth, lampsana...); simplament, les sorças de pollucion son tròp nombrosas per poder n’en tirar profit.
 
Ma segonda irèia vai pus lunh. Qui nos empacha d’hèser venir aqueras bosigas –aqueth legumatge, diurí díser– au lòc de les darrigar quòra envaïssen lo casau? An d’avantatges non neglijables: rusticas, necessitan pas de sonhs intensius ni de produïts fitosanitaris; lurs granas son fertilas au contrari de les samenças geneticament modificadas. Au solide, la problematica es diferenta sivant l’escala que considèram:
  Enfin, i a de “meishantas èrbas” que gèinan pas les culturas, simplament per que son especificas de les tèrras perdudas (cardons, clapassa,...) o daus bòscs (ostriga pudenta,...).
 
 
Bon apetit!