Opinion
Indecéncia
L’istòria se repetís pas, çò dison los bons esperits, balbuseja.
Mas fàcia al crit de las armas, tota paraula pòt semblar vana e mai indecenta. E mai que mai la paraula filosofica. D’efièch, qué val un discors, una bèla paraula, una prigonda reflexion fàcia a la violéncia? Qué val lo trabalh massiu, long, penible, incertan, de l’interpretacion, de la lectura, de la coneissença de la pensada d’òmes e de femnas del passat, fàcia al descadenament selvatge de pulsions de mòrt de las mai determinadas e estructuradas? Pas res, o tan pauca causa. E tota paraula que preten lo contrari me sembla indecenta.
Alavetz, dins aqueste cas, cossí parlar, se nos cal parlar? Cossí parlar sens indecéncia? La question se pausèt per ieu, d’un biais professional, dins la sala de classa. Qué dire? Dintrar dins una analisi del perqué e del cossí, me semblava inutil. Fai petar lo sempiternal laïus sus la libertat de pensar, coma del temps de Charlie, me semblava van. Defendre l’idèa de la “França etèrna” coma lutz del mond me semblava ipocrit, defendre la guèrra e la violéncia en retorn me semblava una traïson. Tota paraula que deguèssi prononciar me semblava indecenta, e mai lo silenci. Mai que mai lo silenci.
Sulpic la solucion qu’ai trapat per sortir d’aquesta androna, foguèt de demandar d’ajuda a un saberut en matéria d’umanitat, vòli dire Georges Brassens. Avèm escotat Quand los cons son braves:
Solament pòdi pas m’empachar de sentir prigondament aquela indecéncia, emai en defòra de mon trabalh, en qualitat d’occitan e de ciutadan francés. Aguèri de dificultats a contunhar de pensar a la legitimitat de la lucha per Occitània, verai que me soi quitament sentit un pauc nèci sul moment. Cossí al mitan de tot aquò, de tota aquela “marselhesada”, de tota aquela butada sobda de “nacionalisme axiologic” (l’idèa de la nacion en França fondada sus las valors, la tolerància, la democracia eca), far entendre la votz occitana? Per dire qué de mai qu’aiçò, la convivéncia, l’umanitat? Qu’òm me comprenga. M’assòcii cap e tot a la dolor, e mai la sentissi prigondament. Ieu meteis, estudiant a París fa pauc, aviái l’abitud de frequentar amb mos amics aqueles luòcs, tot plen de vida e de bèla umanitat. Divendres auriái pogut èsser demièg las victimas, e benlèu que deman i serai.
Comprene plan lo besonh d’exprimir lo dòl, de reagir, e un cèrt “nacionalisme de defensa” me tusta pas tròp de la part dels demai ciutadans francés e francesas. Mas voldriái pas que, per empatia, òm pleguèsse los uòlhs sus la realitat. La realitat de totes los mòrts, tanben en defòra de França, a Beirot e endacòm mai. Qu’òm pleguèsse pas los uòlhs sus la realitat de l’Islam, religion umana demièg tan d’autras, capabla de portar amb ela e malgratela, çò de pièger coma de melhor. Lo “jihadisme” per reprene l’expression consacrada, es l’expression del nihil de nòstre temps. S’i a de segur un mistèri del Mal, i a pas ges pr’aquò de mistèri del “jihadisme”. Es una fascinacion umana, tròp umana, per la mòrt, la destruccion, la fòrça absoluda. Çò de nòu es mai que mai la conjonctura geopolitica internacionala, consequéncia de decenias de guèrras absurdas, d’alianças e de desequilibri sabentament entretenguts pels uns e los autres, qu’an afavorit l’emergéncia d’un nihilisme internacional e tecnologic, transformant uèi la quita nocion de “guèrra”.
Aquò seriá tròp facil d’encausar “l’Islam”, en fasent tabularasa de son istòria, de son umanitat e mai de son tèxt, per fin d’en acabar amb lo dich “jihadisme”, al mejan d’una analisi rapida e imprecisa del “contengut” supausat de la religion que pretendon representar aqueles nihilistas, sens prene en compte lo contèxt economic, la situacion politica nacionala e internacionala dins la quala tot aquò se debana. Encara una autra indecéncia. Mas aquò d’autres que ieu pòdon l’explicar.
Cal dire que divendres passat, en França, es l’umanitat sencèra que foguèt atacada per sos enemics, e nos cal donc plorar sus l’umanitat sencèra, dins sa beltat e sa pluralitat, per tal de luchar tornarmai per ela. Coma occitan e representant d’aquela pluralitat que vòli defendre en França, me soi sentit atacat en París dins çò que fonda mon identitat e mon umanitat, del meteis biais que dins d’autres temps e d’autres luòcs, d’autres coma ieu foguèron atacats, terrorizats, e mai destruches coma país e umanitat per una violéncia cap e tot comparabla a la d’aqueles òmes que vòdon un culte al grand Nihil. Uèi mai que jamai, los mots de Simone Weil, escriches en 1941, del temps d’una de la pièger guèrra menada contra l’umanitat, contenon un amarum indefugible, que sentissi tornarmai:
Divendres de ser, avèm comprés la terror que sentiguèron los òmes e femnas d’aquela epòca. Avèm comprés dins nòstra carn la paur que sentiguèron totes los que se trapèron fàcia a aquel descadenament de fòrça e de nient, quin que siá lor país, quina que siá lor religion o lor abséncia de religion, avèm comprés l’absurditat, l’orror e lo necitge de çò d’uman, qu’abans d’èsser un tèma literari, es per mantes una realitat viscuda e òrra. Quina innocéncia!
Alavetz, innocentament e indecentament, çò qu’una femna coma Simone Weil pensèt d’Occitània es la reponsa que vòli aportar a aquela discutida, a aquela interrogacion. Qué dire, qué far? Legir, pensar, escriure. Una lucha per la pluralitat e la beltat d’una umanitat pluriala, una “fonccion de relacion” qu’es çò que vòli cultivar en ieu e dins mon país, dins aquel país que fa temps coneguèt e sofriguèt tant d’aquel mal d’aquí, e que ne pòrta encara, amb nosautres e nosautras, las feridas. Se çò de mal pòt tornar a çò nòstre, d’autres abans nos l’an dich, çò de mal es “d’aqueste mond”, çò que nos cal pas defugir es l’esperança e la lucha per çò que nos sembla de melhor dins l’umanitat, la lutz qu’avèm pas lo drech d’abandonar, ont que siá.
Terminarai sus aqueles mots de Robèrt Lafont (Les Cahiers du sud, n°373-374, reviri ieu) que uèi ressonan amb una fòrça encara mai granda:
Mas fàcia al crit de las armas, tota paraula pòt semblar vana e mai indecenta. E mai que mai la paraula filosofica. D’efièch, qué val un discors, una bèla paraula, una prigonda reflexion fàcia a la violéncia? Qué val lo trabalh massiu, long, penible, incertan, de l’interpretacion, de la lectura, de la coneissença de la pensada d’òmes e de femnas del passat, fàcia al descadenament selvatge de pulsions de mòrt de las mai determinadas e estructuradas? Pas res, o tan pauca causa. E tota paraula que preten lo contrari me sembla indecenta.
Alavetz, dins aqueste cas, cossí parlar, se nos cal parlar? Cossí parlar sens indecéncia? La question se pausèt per ieu, d’un biais professional, dins la sala de classa. Qué dire? Dintrar dins una analisi del perqué e del cossí, me semblava inutil. Fai petar lo sempiternal laïus sus la libertat de pensar, coma del temps de Charlie, me semblava van. Defendre l’idèa de la “França etèrna” coma lutz del mond me semblava ipocrit, defendre la guèrra e la violéncia en retorn me semblava una traïson. Tota paraula que deguèssi prononciar me semblava indecenta, e mai lo silenci. Mai que mai lo silenci.
Sulpic la solucion qu’ai trapat per sortir d’aquesta androna, foguèt de demandar d’ajuda a un saberut en matéria d’umanitat, vòli dire Georges Brassens. Avèm escotat Quand los cons son braves:
Sens èstre cap e tot un farandèl (nèci) finit
Ai pas res dau pensaire, dau fènix, dau gèni
Mas siái pas un marrit bogre e ai bòn còr
Aquò compensa a la rigor...
Sabi qu’èra pas original, sabi que d’autres l’an fach, mas soi puslèu fièr de l’aver fach. Los escolans pareissián contents que quicòm se diguèsse, mas avián, çò cresi, lo meteis sentiment que ieu sus aquela situacion. Alavetz, nos calguèt contunhar. Coma se...Ai pas res dau pensaire, dau fènix, dau gèni
Mas siái pas un marrit bogre e ai bòn còr
Aquò compensa a la rigor...
Solament pòdi pas m’empachar de sentir prigondament aquela indecéncia, emai en defòra de mon trabalh, en qualitat d’occitan e de ciutadan francés. Aguèri de dificultats a contunhar de pensar a la legitimitat de la lucha per Occitània, verai que me soi quitament sentit un pauc nèci sul moment. Cossí al mitan de tot aquò, de tota aquela “marselhesada”, de tota aquela butada sobda de “nacionalisme axiologic” (l’idèa de la nacion en França fondada sus las valors, la tolerància, la democracia eca), far entendre la votz occitana? Per dire qué de mai qu’aiçò, la convivéncia, l’umanitat? Qu’òm me comprenga. M’assòcii cap e tot a la dolor, e mai la sentissi prigondament. Ieu meteis, estudiant a París fa pauc, aviái l’abitud de frequentar amb mos amics aqueles luòcs, tot plen de vida e de bèla umanitat. Divendres auriái pogut èsser demièg las victimas, e benlèu que deman i serai.
Comprene plan lo besonh d’exprimir lo dòl, de reagir, e un cèrt “nacionalisme de defensa” me tusta pas tròp de la part dels demai ciutadans francés e francesas. Mas voldriái pas que, per empatia, òm pleguèsse los uòlhs sus la realitat. La realitat de totes los mòrts, tanben en defòra de França, a Beirot e endacòm mai. Qu’òm pleguèsse pas los uòlhs sus la realitat de l’Islam, religion umana demièg tan d’autras, capabla de portar amb ela e malgratela, çò de pièger coma de melhor. Lo “jihadisme” per reprene l’expression consacrada, es l’expression del nihil de nòstre temps. S’i a de segur un mistèri del Mal, i a pas ges pr’aquò de mistèri del “jihadisme”. Es una fascinacion umana, tròp umana, per la mòrt, la destruccion, la fòrça absoluda. Çò de nòu es mai que mai la conjonctura geopolitica internacionala, consequéncia de decenias de guèrras absurdas, d’alianças e de desequilibri sabentament entretenguts pels uns e los autres, qu’an afavorit l’emergéncia d’un nihilisme internacional e tecnologic, transformant uèi la quita nocion de “guèrra”.
Aquò seriá tròp facil d’encausar “l’Islam”, en fasent tabularasa de son istòria, de son umanitat e mai de son tèxt, per fin d’en acabar amb lo dich “jihadisme”, al mejan d’una analisi rapida e imprecisa del “contengut” supausat de la religion que pretendon representar aqueles nihilistas, sens prene en compte lo contèxt economic, la situacion politica nacionala e internacionala dins la quala tot aquò se debana. Encara una autra indecéncia. Mas aquò d’autres que ieu pòdon l’explicar.
Cal dire que divendres passat, en França, es l’umanitat sencèra que foguèt atacada per sos enemics, e nos cal donc plorar sus l’umanitat sencèra, dins sa beltat e sa pluralitat, per tal de luchar tornarmai per ela. Coma occitan e representant d’aquela pluralitat que vòli defendre en França, me soi sentit atacat en París dins çò que fonda mon identitat e mon umanitat, del meteis biais que dins d’autres temps e d’autres luòcs, d’autres coma ieu foguèron atacats, terrorizats, e mai destruches coma país e umanitat per una violéncia cap e tot comparabla a la d’aqueles òmes que vòdon un culte al grand Nihil. Uèi mai que jamai, los mots de Simone Weil, escriches en 1941, del temps d’una de la pièger guèrra menada contra l’umanitat, contenon un amarum indefugible, que sentissi tornarmai:
L’impression dominanta que daissa lo tablèu d’aquelas populacions tal coma se tròba dins la Cançon de la Crosada, es l’impression de bonaür. Quin còp deguèt èsser per elas lo premièr tust de terror, quand, tre la premièra batalha, la ciutat sencèra de Besièrs foguèt chaplada frejament. Aquel còp los faguèt plegar; èra estat infligit per aquela rason. Lor foguèt pas permés de se’n tornar levar; las atrocitats se succedèron. Se produiguèt d’efièches de panica plan favorables als agressors.
La terror es una arma amb un solet talh. A totjorn ben pus de presa suls que somian a conservar lor libertat e lor bonaür que suls que somnian a destruire e escrachar; l’imaginacion dels primièrs es ben pus vulnerabla, e es perque, la guèrra estant, abans tot, afar d’imaginacion, i a gaireben totjorn quicòm de desesperat dins las luchas que liuran los òmes liures contra d’agressors. Las gents d’òc patiguèron desfacha après desfacha: lo país tot foguèt sosmés.[1]
La terror es una arma amb un solet talh. A totjorn ben pus de presa suls que somian a conservar lor libertat e lor bonaür que suls que somnian a destruire e escrachar; l’imaginacion dels primièrs es ben pus vulnerabla, e es perque, la guèrra estant, abans tot, afar d’imaginacion, i a gaireben totjorn quicòm de desesperat dins las luchas que liuran los òmes liures contra d’agressors. Las gents d’òc patiguèron desfacha après desfacha: lo país tot foguèt sosmés.[1]
Divendres de ser, avèm comprés la terror que sentiguèron los òmes e femnas d’aquela epòca. Avèm comprés dins nòstra carn la paur que sentiguèron totes los que se trapèron fàcia a aquel descadenament de fòrça e de nient, quin que siá lor país, quina que siá lor religion o lor abséncia de religion, avèm comprés l’absurditat, l’orror e lo necitge de çò d’uman, qu’abans d’èsser un tèma literari, es per mantes una realitat viscuda e òrra. Quina innocéncia!
Alavetz, innocentament e indecentament, çò qu’una femna coma Simone Weil pensèt d’Occitània es la reponsa que vòli aportar a aquela discutida, a aquela interrogacion. Qué dire, qué far? Legir, pensar, escriure. Una lucha per la pluralitat e la beltat d’una umanitat pluriala, una “fonccion de relacion” qu’es çò que vòli cultivar en ieu e dins mon país, dins aquel país que fa temps coneguèt e sofriguèt tant d’aquel mal d’aquí, e que ne pòrta encara, amb nosautres e nosautras, las feridas. Se çò de mal pòt tornar a çò nòstre, d’autres abans nos l’an dich, çò de mal es “d’aqueste mond”, çò que nos cal pas defugir es l’esperança e la lucha per çò que nos sembla de melhor dins l’umanitat, la lutz qu’avèm pas lo drech d’abandonar, ont que siá.
Terminarai sus aqueles mots de Robèrt Lafont (Les Cahiers du sud, n°373-374, reviri ieu) que uèi ressonan amb una fòrça encara mai granda:
Òc, a mon vejaire tot comença en 1943. Aviáu alara 20 ans... Eriam dins la nuèch de la guèrra que nos menaçava de lònga. Aviam pas conegut un autre periòde ont lei jornadas fuguèsson tendudas d’espèr d’aquela faiçon, aitant que despòblaba d’avenir. Perveniam ben mal a faire plaça dins nòstrei consciéncias a nòstra “causa” occitana que dins aquò podiá pas nos largar... Eriam reduches au culte dei fogals e dei tombèus, a una fèsta folclorica de baissa man, a una anodina celebracion de vertuts ancestralas, terrenalas e ben-pensadoiras.
De nòstra vertadièra tradicion, o faliá tornar plaçar tot, e aquò fuguèt lo ròtle de Simone Weil, que signèt Emile Novis dos articles dont lo fuòc brutla encara. L’evocacion de la Crosada Albigesa, aquela annada d’una autra resisténcia, restablissiá coma una beluguejanta ferida... Mas lo volum parlava tanben de “l’òme mediterranèu”... Pausar en 1943, Occitània coma religada a la Mediterranèa, èra illuminar la fonccion de relacion d’aquel país, dobrir la recèrca sus sas originas dau costat de l’Islam aitant que de l’Antiquitat greco-latina.
De nòstra vertadièra tradicion, o faliá tornar plaçar tot, e aquò fuguèt lo ròtle de Simone Weil, que signèt Emile Novis dos articles dont lo fuòc brutla encara. L’evocacion de la Crosada Albigesa, aquela annada d’una autra resisténcia, restablissiá coma una beluguejanta ferida... Mas lo volum parlava tanben de “l’òme mediterranèu”... Pausar en 1943, Occitània coma religada a la Mediterranèa, èra illuminar la fonccion de relacion d’aquel país, dobrir la recèrca sus sas originas dau costat de l’Islam aitant que de l’Antiquitat greco-latina.
[1] . Simone WEIL, “L'agonie d'une civilisation vue à travers un poème épique” in Écrits de Marseille <1941-1942> Grèce – Inde – Occitanie. Œuvres Complètes t.IV vol. II, Gallimard, París, 2009, pp.404-413, reviri ieu
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Oc va plan mai ont son pasats Simone Weil e Robert Lafont din aquel commentari e encara Georges me sembla que un còp de mai as tustat a costat dau subject... la question que dau se posar es de saupre coma es possible de oblidar tot umanitat per estre pas pus qu'una monaca ... Es pas novel que lo terorisme servi lo interes politics e economics... vai cresi que lo dau se comprendre es " quand los cons son braves es pas gaire" coma disiai lo grand setori...
Ai trobat la diferencia qu'i avia entre un ensenhaire e un non ensenhaire. L'ensenhaire a besonh de tener un discors devant sos eleves e un discors de certitudas, de veritat. La veritat es pus dau costat daus occidentaus dau temps ente l'òm portava la bona paraula dins lo monde entier . Que seria lo monde musulman si aviam, nòstres occidentaus, pas portar la colonisacion dins aqueus pais? Perque los avem pas laissats evoluar d'ilh-mesme?
L'islam que vòl portar la sia veritat pertot es una part de nos-mesme que voliam christianisar la planeta e que pensam enguerta qu'Euròpe a una mission civilisatriça a accomplir.
Quò es totas aquelas certitudas que tombet los unas après las autras.
Los mòrts seran oblidats plan redde. Qui se sovent enguera daus mòrts daus attemptas daus metrò parisiens de las annadas 1990. Qui se soven de tots los mòrts per accident, per violença de chaque jorn. Urosadament, si l'òm s'en sovenia, l'òm seria totjorn malauros. L'òm s'en sovent un temps perque avem paur de la mòrt e perque avem o pensem aver una part de responsabilitat dins aqueus mòrts.
la guerra e lo nèient ? a ieu me sembla puslèu de centenas de mil de sordats de Dieu que vòlon conquistar lo mond per impausar sa fè post-medievala, coma au 7°sègle onte una religion s'espandiguèt pêr l'espasa sus una bona mitat de l'empèri roman decadent. De segur, dau punt de vista marxista e anticolonialiste modèrna, es bord dificil d'explicar aquel imperialisme de tribùs arabes de nomades e de bregands amb leis ulhièras d'una teoria que la casuda de l'URSS a desmonetizada, coma de vouguer faire dei crosadas en terra santa una espedicion colonialista sensa tenir compte d'aquesta crosada jaianta que son estadas lei conquistas fachas au nom d'Allah e de Bafomet son profèta, de ,l'Espanha au Turkestan Chinés. l'escrivan alemand Hans Magnus Erzensberger, ara fai detz ans, a agut ben analisat lei rasons d'aquel reviscolament arcaïc d'una religion qu'a conservat la teologia de sei debuts sensa li cambiar un zero (una chifra araba), la ràbia d'un perdent radicau que li agrada mièlhs de sa faire sautar amb sa bomba que de reconeisser l'inferioritat devastatriça de sa teocracia, de sa charia e de sei supersticions davant la superioritat materiala e progressista -belèu un pauc trop- dei societats occidentalas, un complèxe d'inferioritat tan fons coma un aven que non se pòt explorar. lo petro-wahabisme qu'auriá congreiat lo salafisme, lo djihadisme ? vaqui mai una tentativa desperada de recuperar un comunisme vielhassós e asmatic en fent de nautres lei solets responsables de tot lo mau de la terra e en planhènt aquel erzats de proletariat supersticiós que son aquelei que pregon son dieu cinc còps per jorn e que capiton de persuadir sei crèsents que morir en martire e tuiar leis infidèus li a ren de pus doç sota la capa dau solèu. E fenirem per l'actualitat mossur l'ostatge , recitatz me quauquei versets dau Coran -ben, brave òme, sabetz vòstre catechierma, siatz sauvat, podetz vos enanar- e vos que siatz de color jauna o blanca ? -euh euh euh -siatz damnat e pan, un cop de fusiu per li aprene lei versets dau libre sacrat, l'Alcoran-scena de la presa d'ostatge de Bamako. Dins la fusilhada de Paris, èra un autre esquèma: tuatz lei totis, Allah reconeissirà lei sieus, en l'occurènça dotze morts de religion musulmana, dau mens a l'origina, mai dins lo fons crèsi que l'an ben meritat, perqué bevián d'arcol e dansavan lo rock
Me sembla que seria temps d'arrestar de aprlar d'islamisme, e nomenar las causas per ço que son, ço es lo petro-wahhabisme e sos derivats lo salafisme puèi lo jihadisme, coma derivas instrumentaklizaas cinicament par de govèrns dins de'estaratgias torsùas (los USA en Afganistan contra los sovietics, puèi las feodalitats petrolièras d'Arabia e dels emirats contra lo chiisme, puèi Erdogan cntra los Curds. Un suerte aqui de la morala e dau sentiment (que l'avèm, segur, mas a un autre nivèu) per parlar analisis.
Lo wahhabisme nos ditz pas mai sobre l'islam en se que lo nazisme e son folclor pseudo wagnerian nos diotz de causas sus la linguistica indo-europeana.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari