Ende hèr aunor a las victimas deus atemptats de noveme a París, lo govèrn francés a perpausat a sos ciutadans de botar una bandèra francesa a sa finèstra lo jorn de la ceremonia nacionala.
 
De son costat, Facebook a mes en plaça un logiciau que permetèva d’un clic sol de botar un filtre blau-blanc-roge sus sa fòto de perfiu. Deu men costat, me soi apercebut de çò qu’èran sustot mos contactes estrangèrs, es a díser en dehòra de l’Estat francés, que hiquèn aqueste filtre sus lor fòto.
 
De tira, suus hialats sociaus e endacòm mès, un debat deus peluts se dobriscoc a l’entorn de l’oportunitat (o pas) de prénguer aqueste simbèu, en mès de l’inevitable Marseillaise, la sola cançon que los ciutadans franceses an en comun dempuèi que França exterminèc los patrimònis culturaus musicaus populars au medish temps que sas lengas.
 
Hascoi jo remercar aimablament qu’èra benlèu pas lo simbèu mès adaptat ende hèr aunor a las victimas, vist que mès d’un tuat deu divés 13 èran estrangèrs e qu’uns quites assassins èran franceses.
 
Autas personas soslinhèn a bon dret que la firma nordamericana avèva pas hèit ren end’autes atemptats, coma per exemple lo de Beirot que’s debanèc la velha, mes que reservava son empatia a victimas occidentalas blancas.
 
Autes encara, benlèu los mès “en fòrma”, botèn lo dit suu hèit que França es un país imperialista e qu’aquera recuperacion èra pas acceptabla.
 
En un mòt, las criticas plavón sus l’idèia deu govèrn que perpausava tanben l’imatge d’un drapèu francés en hauta definicion ende’u poder telecargar deu siti oficiau de l’executiu. Solide, las reaccions se hascón pas aténguer, e los que son favorables au simbèu tricolòr contrataquèn dambe energia, o meslèu reganh. Lo debat s’engatgèc lèu.
 
E es atau que la legida deus comentaris vos n’apreng sus vòstes congenèrs fòrça mès viste que non pas un estudi sociologic apregondit. Un dessenh geometric tan simple es percebut de biaises tan diferents que se compreng a quin punt l’esperit uman pòt estar complèxe.
 
Daubuns veson dens la bandèra francesa lo simbèu de la Libertat e de la Democracia.
 
D’autes i veson una societat metissada de preservar.
 
D’autes encara França etèrna, blanca e crestiana.
 
End’autes, es lo simbèu de l’imperialisme o/e deu colonialisme.
 
N’i a tanben qu’i veson una muralha contra lo fascisme quan autes i veson una mena de fascisme. End’una part deu monde, èra pas lavetz que lo signe de dòu e d’aumenatge a las victimas de la barbària.
 
N’i a qu’i veson lo simbèu de l’universalisme (e ben òc) quan lors detractors i veson pas au contrari qu’una vision elitista e estreta d’un monde redusit a París intra muros.
 
Comprengoi lavetz pro lèu qu’aquesta mena de debat es pas brica possibla. Cadun vei una causa diferenta. Acabèi en díser qu’es un drin coma una charradissa suus Beatles e los Rolling Stones, suu sèxe deus ànjols, suu tè o lo cafè, sus saber se la galina a hèit l’uòu, sus la còca o la frangipana, suu Barça e lo Real Madrid.
 
La conclusion es que vau pas la pena de guastar son temps a discutir de simbèus. Fòrça partidaris de la bandèra francesa son opausats a l’imperialisme e au colonialisme, çò que, ende jo, es meslèu istoricament illogic, mes botèm, es atau. I veson pas nada tralha d’imperialisme e sovent, au contrari, i veson un signe d’egalitat e de libertat. Sèm aquí mès pròches de la fe que de non pas l’opinion.
 
Cau doncas pas debàter de simbèus mes debàter dirèctament de valors, es autant de ganhat.
 
Perpausèi coma simbèu un drapèu néguer en signe de dòu, dambe una “A” en majuscula que voleré díser Allez la France, entornejada d’un cèrcle que representa l’unitat. Benlèu vau mandar ma perpausicion a l’Elisèu.