Lo fenomèn del ciutadanatge tal coma lo comprenèm a l’epòca modèrna, apareis pas abans lo sègle XVIII. Lo moment fondamental per ben comprene las discutidas actualas, es la Revolucion de 1789. Ailà, un verrolh s’es establit entre aquestes dos tèrmes, ciutadanatge e nacionalitat, verrolh qu’ai propausat aicí de batizar imperium (plur. imperia): a l’encòp “empèri”, “estat”, “sobeiranetat”, “poder.” 
 
D’autre caire, natio es derivat de nascere, “nàisser”. Nacional es çò tot de ligat a la naissença. Lo sègle XVIII es l’aparicion en Euròpa d’una nacionalizacion al sens literal, del ciutadanatge, es a dire de la possibilitat de gaudir de dreches e de participar a la vida politica de la polis, la ciutat. La natio, la naissença (detràs del latin nat-io*, òm pòt encara veire nat-ura*) e tot çò que ven amb ela, las formas d’expressions lingüisticas, culturalas “naturalas” a un país, venguèt lo critèri fondamental per  garentir l’apartenéncia de l’individú a la comunautat politica. E es l’aparicion de l’estat-nacion modèrn, forma modèrna de l’imperium, que permetèt aquesta nacionalizacion o melhor naissencializacion (per fargar un jòc de mot derridian) originària del ciutadanatge.
 
Cresi qu’un dels enjòcs possibles d’una filosofia democratica occitana uèi seriá de trabalhar a desnacionalizar lo ciutadanatge, çò en lo dessencializar. Ne far pas pus una question de naissença, de “natura” supausada, d’identitat nacionala e donc de privilègi mas tot simplament insistir sus la dimension d’electivitat, l’importància de la causida, de l’eleccion, de la volontat, la volontat de viure al país, que siá o non aqueste lo país ont òm nasquèt, lo país dels aujòls, dimension arcaïca d’ont ven aiceste aspècte patristic o patrician, l’ombra del pater qu’òm vei encara dins lo vièlh mot de patria, tanben present dins l’alemand mejan Vaterlant e dins mai d’una varianta de las lengas germanicas modèrnas (Fatherland, Fædreland, Fedreland, Vaterland eca.)
 
Contra las temptacions imperialistas, respeliscam la bèla definicion del grand filosòf de la res publica qu’es Ciceron: Patria est, ubicumque est bene[1] (“Ont que siá ont òm se sent ben, aquí es la patria”). L’expression bene est descriu fòrça plan, tròbi, lo principi d’eleccion del país, la volontat de viure al país e ubicumque (“ont que siá”); quin que siá aquel país, lo del pater o ben un autre.  Aquò es lo sens vertadièr sens del cosmopolitisme: lo ciutadan del mond es pas lo que viu sens país o que refusa de viure e de s’estacar al país ont nasquèt; ciutadan del mond es puslèu lo que, ubicumque, viu al país ont beneest. 
 
Cresi pas m’enganar en notar que, de la lenga occitana, la lenga francesa parlada en Occitània a servat aiceste usatge ordinari e significatiu: vivre au pays. Cossí revirar per exemple, “país” dins l’expression viurealpaís?
 
A ieu me sembla qu’una traduccion precisa del sens viscut dels sieus usancièrs deuriá temptar una modulacion amb quicòm prèp de l’anglés Homeland o de l’alemand Heimat, melhor que Country o que Land, çò que seriá la traduccion germanica de país en general, en fòra de l’expression susdicha. Mas atal meteis, soi pas segur que la nocion de “país” dins l’usatge social occitan viure al país se referisca exactament al Land es a dire a quicòm d’estrechament nacionalgeografic sens dever totun regetar aquela nocion per principi.
 
Lo país en question aicí me sembla èsser puslèu una dimension umana que se deu comprene dins un ensemble uman en relacion amb de segur una geografia, un païsatge, mas tanben una istòria, una lenga, una cultura, una societat eca., çò que ditz plan mai Heimat o Homeland que non pas Land (o Vaterland). Lo país me sembla èsser res d’essencial o d’abstrach mas puslèu un ensemble uman relacional e concret dins l’espaci e lo temps. Lo país es lai ont nòstra umanitat, tot simplament, bene est.
 
Pr’aquò se viure al país se referís a un Heimat-Homeland, alavetz aquò nos fa conceptualament sortir del quadre estrictament nacionalgeografic e intrar dins lo domeni del heimliche (alemand per “çò de familiar”), çò de familiar, d’intim, de ligat al Heim o al Home, a “l’en cò nòstre”,  qu’es justament lai ont benesumus. Es verai que lo mai sovent, es lai ont a viscut el tanben mon pater (e/o ma mater). Çò pendent digam que, d’en primièr, es pas lo cas per totòm, d’en segond, e mai foguèsse lo cas, vesi pas brica perqué aquò nos empachariá 1/ de causir un autre país ont se sentiriam mai en cò nòstre 2/ de refusar aquel sentiment als qu’an causit lo país ont èm nascuts e qu’i vivon amb nosautres.
 
Dins la segonda mitat del sègle XX, se lo “viure al país” venguèt un mòt d’òrdre plan fòrt dins las luchas socialas en Occitània es certament que los occitans en lucha avián lo sentiment, fàcia a l’accion abstrasenta e esplechanta de l’imperium, d’èsser despossedits de quicòm de heimliche, pas sonque quicòm de nacionalgeografic, mas dins una conjonctura socioistorica particulara, quicòm que pertocava lopaís dins son ensemble uman-social-ecologic heimliche, ensemble ont son umanitat se desvolopèt e al qual èran estacats ben legitimament.[2]
 
Mas ligar lo país a çò de heimiliche reven a l’inscriure dins una cartografia conceptuala precisa, a tot un camp semantic de l’estrangièr, de l’estranh, del familiar e del non-familiar (l’unheimliche[3]de Freud), e mai que mai amb los tèrmes de l’anciana lenga grèca que son philoxenía e theoxenía (lat. hospitium). La philoxenía es la phília (l’amistat) per çò d’estranh o estrangièr (grec. xénos, lat. hospes) paraula sacrada que los latins reviravan per hospitalitas.
 
Es inutil de remembrar que mantuna tradicion de Mediterranèa avián desvolopat una etica religiosa de la filoxenia, l’espitaletat[4].
 
Èra ligada aquela nocion, pels grècs e los romans, a Zeus Xenios o Philoxenos o encara Jupiter Hospites, dieu qu’impausava a totòm de devers sacrats d’acuèlh e de proteccion per l’estranh venent al país. Sabiam pas se l’estranh que veniá al país èra un òme o un dieu, e dins lo dobte, lo caliá tractar de la melhora manièra, se que non los risques e las punicions èran maxims. Res a veire amb la trista realitat dels nòstres “ospicis” o encara dels Läger calaisians e lampedosescs.
 
O tempora o mores! A nosautres occitans, europèus, quin dieu serà capable de nos far prene consciéncia del dever absolut d’una vertadièra politica del país capabla de tornar inventar una filosofia de l’hospitalitas-philoxenia sus tèrra[5]?