Dins la lucha pel país, una granda pèrda de temps me sembla èsser la question de l’identitat. De longa òm se garrolha per saber qui es occitan? qu’es un occitan? e l’interrogacion es pas sens generar d’angoissa en cò dels individús que vòlon defendre lo país, en situacion de conflicte per exemple amb los ussards negres, bruns o blau-blanc-roges de l’imperium que lo vòlon, sens ges d’èime, inlassablament e dogmaticament, de regda identitat nacional-francesa.
 
Òr l’identitat es un laberint intellectual, passionant e dangierós, tot plen de trapèlas mortalas e de monstres, dont un dels mai òrres me sembla èsser l’identitarisme.
 
 L’identitarisme es la restriccion autoritària del ciutadanatge a una categoria exclusiva d’individús dont l’identitat seriá confòrma a la de l’imperium; es lo quite contrari de tota concepcion democratica del ciutadan, que fa repausar l’accès al ciutadanatge sul partiment uman de la rason, sus l’egalitat de la paraula, mas jamai sus deguna superioritat supausada d’etnia, de genre, de religion o d’opinion.
 
Cresi qu’una concepcion radicalament democratica del ciutadanatge deu luchar a tot pèrdre contra tota mena d’identitarisme, en nom del dever absolut de filoxenia[2], qu’ai temptat de definir lo darrièr còp.
 
Atal, l’enjòc politic d’un devenirfiloxèn del ciutadanatge seriá atanben de descolonizarlasidentitats, per far enfin del pagus quicòm mai qu’un simple païsatge o un decòr folcloric de l’imperium, dins lo qual l’espectacle pietadós de nòstras democracias imperiocentradas se debana cada jorn, particularament durant las dichas campagnes electoralas.
 
Avèm mestièr, cresi, contra un identitarisme imperialista, d’una vertadièra filosofia democratica pagesa[3] segon los principis d’un “pensar al país”[4] qu’avái ensajat d’esboçar dins un autre article, e que se vòlon fisèls aicí a la defensa sociala, politica, istorica d’Occitània (= los pagi occitans), e a de fòrmas pluralas e mai contradictòrias d’aquela lucha.
 

Identitat narrativa e institucion
 
Uèi, fàcia als emissaris de l’imperium, voler promòure una identitat individuala occitana que seriá socialament tant legitima coma la francesa, me sembla un combat perdut d’avança. E es pas una vision defaitista, car n’es atal per de rasons precisas que cal comprene:
  Per resumir: en França la situacion politica es tala que l’imperium es totjorn estat lo privilègi de l’estat jacobin, productor e garent d’una regda e imperiala identitat narrativa francesa, renovelada a cada generacion e motivada per de rasons d’esplecha economica, sociala, ecologica dels pagi[8], çò qu’exprimís plan la tièra de fenomèns que coneguèrem dins l’istòria recenta del país: industrializacion inegalitària, mesprètz, silenci mediatic, vergonha e non transmission del “patés”, exòdes rurals, desert provincial, abandon dels servicis publics, austeritat, caumatge, corrupcion politica e clientelisme, isolament individual, identitarisme nacionalista e regionalista, pauretat, barraduras de las linhas de trens, limitacions de transpòrts publics, eca. eca.

 
Tornar aprene lo país
 
En soma, la produccion institucionala de l’identitat en França es una prerogativa verrolhada apriori pels interèsses de l’imperium. En consequéncia, coma a mestièr de poder institucional tota identitat sociala, per fin d’èsser pas percebuda coma quicòm mai qu’un “deliri” individual, en França, tot procès democratic d’afirmacion o de produccion d’una identitat autra e tant legitima aval coma la francesa, es verrolhat amondaut e condemnat apriori al fracàs. Cal donc trapar un autre camin, s’òm vòl defendre lo país dins son ensemble uman, social, ecologic, democraticament e amb eficiéncia.
 
De tot biais, pensi pas que calga partir de la nocion d’identitat individuala car es en vertat totjorn tròp problematica, complèxa e plurala, aquela nocion[9].
 
Pels individús, la question identitària  qui es occitan?  qu’es un occitan?, es una trapèla e un fals problèma. A mai, l’identitat de l’imperium ela, es en general de ges de biais viscuda coma tròp problematica, plurala e complèxa, vist qu’es afortida per d’institucions imperio-estatalas que, mercés a aquel rapòrt de fòrça favorable, produison mai d’efièches de real dins lo mond social que non pas un discors istoric, lingüistic, filosofic e critic qué que siá, e mai aiceste d’aquí.
 
L’identitat narrativa francesa, coma tota identitat, es una realitat plurala e complèxa al nivèl individual, e es coma tota identitat nacionala lo fruch imaginari d’institucions, o ben la produccion d’institucions de l’imaginari, ça que la amb d’efièches de real plan fòrts dins lo mond social.
 
O sabèm totes, e mai que mai en fòra de França, que s’identificar coma francés es totjorn mai simple que s’afirmar occitan tot parièr. D’alhors, se s’identificar coma francés es pas tròp viscut coma problematic socialament pels individús en general, es en rason de l’existéncia e de la perseveréncia dins l’èsser, per l’accion dels aparelhs ideologics d’estat, d’institucions potentas e valorizadas que, en tot verrolhar l’identitat nacionala de l’imperium, produison e acompanhan sas evolucions individualas, narrativas e laberinticas[10].
 
Al contrari, s’identificar coma occitan es viscut coma non solament laberintic, problematic, plural e complèxe al nivèl individual, çò qu’al fons es bon, normal e ric[11], mas tanben al nivèl social e politic, çò qu’es a l’encòp injust e absurd d’un punt de vista democratic, car los que vòlon defendre lo país son alara butats a dever se justificar e ensajar de se posicionar dins l’èsser per una accion institucionala tostemps fragilizada o deslegitimada apriori per l’estat, causant atal las angoissas, decòps las errores (lat. “errors” e “erràncias”) mas motivant totun sempre una set de reconeissença e de justicía sociala al país.
 
Ça que la, lo conte es pas acabat, e mai après tant de temps, de fracasses e de decepcions, un daquòs se transmet dins aquò a cada nòva generacion, çò malgrat las fragilitats institucionalas e las menaças identitàrias. Aquel daquòs, l’apelariái: lo sens del país o melhor dich l’èime del país,  e quora es pas malastrosament recuperat e desaviat al país pel monstre identarista-imperialista, aprofiechant de la fragilitat economica, sociala e identitària dels qu’i vivon, aquel sens o aquel èime es particularament reculhit e cultivat amb una consciéncia e un seriós tragic pels qu’an volgut o qu’avián lo besonh, dins lors pròpris laberints d’identitats, d’aprene o de tornar aprene lo país.
 
Alavetz, amb aquela nocion de sens o, preferissi, d’èime[12]del país, s’agís pas brica d’elaborar un chauvinisme identitari suplementari, mas ben de conceptualizar e d’experimentar un mejan democratic e institucional de luchar amb eficiéncia contra tota mena d’identitarisme al país e amb totes los qu’i vivon.
 
Defendre e valorizar al mejan d’institucions justas aquel sensdel país en cò de totes los qu’i vivon o qu’i vòlon viure, nos permetriá de tornar trobar atal un principi de drech cosmopolitic qu’en qualitat de filosòf de l’Aufklärung (las Luses), Kant aviá ja esboçat[13]. Aqueste principi es d’alhors a la basa de l’idèa modèrna d’Euròpa e se tròba tanben dins la Declaracion universala dels dreches umans. Lo formulariái atal, amb una ambigüitat volontària e rica de sens: Totòm a drech al país.
 
Dich en d’autre tèrmes poiriá benlèu significar aiçò: degun deu èsser forçat de quitar lo país, nimai d’èsser empachat de voler i venir viure o de lo quitar.
 
Es inutil de far remarcar quant l’imperium dels estats-nacions modèrnes s’oposèt e s’oposa encara a aqueste drech uman fondamental.
 

Conclusion: pèrdre pas l’èime
 
Afirmar lo país, en tot respectar, en nom d’aqueste principi cosmopolitic, los laberints d’identitats individualas que cadun pòt construire dins sa vida, es permetre a cadun d’i beneesse, es a dire de s’i sentir en cò sieu. Car afirmar losens o l’èime del país es aicí radicalament lo contrari de la xenofobia identitària, que proclama contra los estrangièrs totes mai o mens barbares: on est chez nous[14], ja qu’en realitat los que ba dison ignoran, mespresan lo país e fan pròva generalement de ges d’èime vertadièr al país concret ont vivon. Aquò s’explica atal, que l’afirmacion identitarista es pas qu’un prolongament delirant e xenofòb de l’afirmacion suprèma de l’Ego[15].
 
Òr nòstre dever, contra lo volontat de poténcia absoluda e l’identitat abstracha d’aquel Ego que vòl afirmar sens èime l’autoritat de son imperium e la supremacia de sa natio, me sembla èsser de bastir una filosofia democratica occitana prenent coma punt de partida aquel sens del país, egalament desvolopable en cò de totòm qu’i viu o qu’i vòl viure. Atal se dessenhariá un orizont etic de çò politic: defendre lo (sens del) pagus contra l’empèri de l’Ego, dins l’interès de totes los que vivon al país o qu’i vòlon viure.
 
Per tal de luchar contra l’imperialisme, l’identitarisme e l’egotisme que van de consèrva, cresi que la filosofia democratica pagesa que nos cal desvolopar, en valorizar positivament lo sens o l’èime del país en cò de totes los qu’i vivon o qu’i vòlon viure, quina que siá lor natio originala, deu mai que mai luchar per la produccion politica d’institucions justas e rendre atal lo país capable de dire a totòm: sètz en cò vòstre. 
 
Mas cal dire qu’es ben aquel verrolh identitari promougut per l’imperium, motivat per sos interèsses pròpris, qu’a forçat los òmes e las femnas a desaprene lo país, sens forçadament totjorn lo quitar, mas sens daissar la possibilitat a d’institucions justas e democraticas de lor permetre de tornar l’aprene en tot poder s’i identificar socialament e amb pro de poténcia, çò que lor faguèt, es verai, ben sovent pèrdre l’èime.
 
Es donc la necessitat d’esplecha sociala, economica e ecologica del pagus venent d’aquel imperium, tant ufanós e tant supèrbe, que mantenguèt las expressions d’aquel èime del país, vergonhós e perdut dins los laberints de sas identitats individualas, dins un silenci institucional indiscutible e intrencable fins uèi. E pèrdre lo sens, dins un laberint, aquò es plan conegut, fa rescontrar de trapèlas, de falsas sortidas e los piègers monstres.
 
Car tant granda es la fòrça de l’imperium coma es prigond lo desaprendissatge del país en cò dels qu’i vivon, amb sa pèrda d’èime consequenta; lo deliri sens èime del partit frontista dins un part del país provençal e una del lengadocian (particularament en Besierenc e Montpelherenc) es uèi una expression patenta d’aquel fenomèn.
 
Lo verrolh institucional de l’imperium de França, mantengut per l’accion dogmatica de sos ussards e de sos emissaris (economics, politics, lingüistics) volguèt que lo mond perdèsson lo sens o l’èime del país en nom de valors “universalas” que sa grandeur egotica e coloniala pretendiá impausar, e faguèt d’efièch qu’aquelas valors “universalas” sieunas foguèron sempre pas que de vanas abstraccions ipocritas e irrealas, impausadas sens ges d’èime al país[16].
 
Atal, dins aquela dialectica laberintica entre pagus e imperium, riscam sempre de tombar dins l’inextricabilis error, es a dire a l’encòp l’error identitarista e l’errància identitària dont los occitans capitam mal de sortir. Car dins los laberints de las identitats individualas e socialas, es ben l’identitarisme, aquela error, aquel monstre biformis dont parla lo poèta e que n’es lo mai òrre:  lo Minotaur que lo país deu afrontar, se vòl un jorn se’n sortir e pèrdre pas definitivament l’èime.