Opinion
Lo Partit de la Nacion Occitana e l’ecologia
Lo problèma de la posicion del PNO sus las questions environamentalas o l’ecologia per simplificar ven de se pausar en tèrmes concrets pendent las darrièras eleccions regionalas de decembre de 2015 quand lo Partit de la Nacion Occitana decidiguèt de rejónher la tièra de Christophe Cavard, lo “Ben Comun”, compausada essencialament d’ecologistas dissidents d’EELV e de membres de la societat civila, e d’i presentar 7 militants. Pensavem èsser ecolò-compatibles mas nòstres adversaris suls rets socials aguèron lèu fach d’informar la còla de Cavard de las posicions “pro-nuclearas” e pro-barratge de Sivens del PNO.
Dins lo primièr cas, se trachava d’una pura calomnia que, en fach, l’energia nucleara es pas citada dins lo programa de Sèta del PNO adoptat en 2009 e dont l’actualizacion es prevista. Lo citi: “Conscients de la fragilitat de la biosfèra, volèm laissar a las generacions futuras una Occitània vivabla. Lo desvolopament economic e cultural deu èsser acompanhat d’una vertadièra politica de l’environament. La salvagarda dels ambients naturals fragils deu anar de braç amb la recèrca d’un taus de pollucion redusit al minimum. Las sciéncias e las tecnicas son de mobilizar dins aquela dralha.”.
Dempuèi, pendent son darrièr Comitat Nacional de novembre de 2015, lo PNO se declarèt per l’abandon progressiu del nucleari sens indicar una data. Per quant a Sivens, mantenguèrem nòstra posicion de 2014 en favor de la construccion de la restanca en prenent totas las precaucions necessàrias per que l’impacte sus l’environament e especialament la biodiversitat siá minimal mas en privilegiant lo desvolopament economic, en permetent als agricultors e a las autras categorias professionalas de viure e de trabalhar al país e en denonciant las accions extrèmistas d’unes zadistas. Assumissèm aquel posicionament que nos valguèt d’èsser acusats d’èsser venduts a la FNSEA e d’autras acusacions asirosas del meteis genre.
Emai aguessèm pas encara una doctrina economica e ecologica sufisentament definida, reconeissèm que dins lo mond dins loqual vivèm, devèm ligar economia e ecologia. Sèm un partit etnista, es a dire nacionalista occitan e inter-nacionalista. Per nosautres, Occitània es una nacion colonizada per l’Estat francés. Òm poiriá pensar que la descolonizacion en Africa, en Asia e endacòm mai dins lo mond es un fenomèn caracteristic de las annadas 1960. Es pas vertat e las nombrosas nacions sens Estat de la planèta son uèi totjorn colonizadas per d’autras nacions que las fòrçan a partejar lo meteis Estat. Es lo cas d’Occitània dempuèi de sègles. La colonizacion implica pas solament la pèrdia de son identitat etnica, sa lenga e sa cultura mas tanben la pèrdia de contraròtle de son economia e de son environament. Es dins aquel sens que podèm dire que l’economia d’Occitània est de tip colonial.
Per tornar a l’ecologia, lo recalfament climatic, qu’un consensus de scientifics mondials atribuís a l’accion umana, es a l’òrdre del jorn dins los medias e especialament la melhora manièra de luchar contre aqueste. Vertat es, i a qualques voses discordantas, las dels climato-sceptics, demest losquals d’unes scientifics.
L’objectiu de la “messa” granda mondiala apelada COP 21, que ven d’acampar a París los dirigents de 195 païses del mond èra de trobar un acòrdi unanim sus la lucha contra lo rescalfament climatic, çò que foguèt lo cas.
Es destinat a enquadrar la lucha contra lo rescalfament al nivèl mondial, amb per tòca de lo limitar “plan deçà de 2°C” que se fasèm pas res, çò dison los expèrts en majoritat, la pujada de las aigas que resulta de la fonda de las glaças riscariá, a l’orizont 2100 de far desapareisser de païses sencers de la susfàcia de la tèrra.
Precisem que la fonda de la banquisa fa pas pujar lo nivèl de l’ocean mas la fonda generalizada dels glacièrs poiriá entraïnar una pujada de las aigas. Aquò tòca l’Artic en primièr e non pas l’Antartic. (veire www.jeanlouisetienne.fr )
Demòra de veire se las mesuras consideradas per redusir los gases a efècte de sarra, d’un costat seràn sufisentas, çò qu’es discutible, d’autre latz se seràn mesas en òbra pels pollueires mai grands de la planèta, India e China, e se los engatjaments financièrs seràn tenguts. Fa tròp de condicions per èsser triomfalista.
Quina es la posicion del PNO?
En tant qu’etnistas pensam que cada nacion pòt trobar de solucions originalas als problèmas pausats pel rescalfament climatic. Es lo contrari del marchament de la COP 21 que prepausa unas solucions uniformas per tota la planèta utilizant essencialament la tecnologia. Nosautres, sèm pas per las solucions uniformas mas per de solucions ligadas entre elas e que atal se refortisson. Aquò fa partida de çò qu’apelam l’inter-nacionalisme.
L’economia occitana coloniala s’es sovent limitada a l’espleitacion per l’Estat francés de l’atractivitat de la “Sun belt” occitana e dels 5 S: Sea, Sand, Sun, Snow, Sex. Es una economia que sos actors locals ne son mai sovent despoderats. Se nosautres Occitans, aviam la mestresa de la mar, del solelh, de la sabla e de la nèu, los poiriam mètre al servici d’un desvolopament duradís per nòstra nacion conjugant economia e ecologia que devon pas èsser antinomics.
Dispausam de la Mar Nòstra e de l’Atlantic e donc podèm desvolopar las sorsas d’energia renovelablas que son l’eolian, lo solar mas avèm tanben de ressorsas idrograficas e geotermicas importantas. La pesca est una autra ressorsa màger e la sabla que permèt l’utilizacion del silicium per la fabricacion de compausants electronics. Poiriam tanben promòure un torisme mai intelligent que lo sol torisme de massa de tip “brònza-cuol” europèu.
Caldriá tanben anticipar los efèctes del cambiament climatic a la montanha, dins los Alps e los Pirenèus, al lòc de privilegiar exclusivament l’aur blanc de las estacions d’esquí. Qué vendrà aquela mena d’economia quand i aurà pas mai de nèu?
L’energia solara permèt de produire d’electricitat mas pòt tanben favorizar una agricultura en laissa amb una utilizacion optimala del irradiament solar.
Amb lo rescalfament climatic, lo provesiment en aiga va venir un problèma màger dins mantuns endrechs del mond, que siá l’aiga bevabla o l’aiga utilizabla per l’agricultura. Las ressorças en aiga d’Occitània permetrián de desvolopar mai l’irrigacion e l’idro-electricitat per la construccion de barratges de talha rasonabla. Mas lo rescalfament climatic se va benlèu manifestar per d’episodis regulars de çò que los anglofònes apèlan “freak weather” (temps mostrós) e d’aigats grèus.
Importa donc de mestrejar mai rigorosament lo fonzièr per evitar las construccions en zónas inondablas o susceptiblas de o venir e las catastròfas que avèm ja conegudas.
Conclusion
Aquel article es pas qu’un esbòç. Son qualques pistas de soscadissa e d’accion possibla que mòstran que lo Partit de la Nacion Occitana se preocupa vertadièrament d’ecologia, e es çò normal. Los ecologistas devon pas aver lo monopòli de l’ecologia. Le PNO pensa qu’Occitània a d’atots dins son jòc a condicion que siá al minimum autonòma. Çò melhor seriá evidentament qu’un jorn venga independenta. Entretant, avèm pas besonh dels ecologistas en cambra per nos portar de solucions totas fachas.
PS: Se s’avèra dins l’avenir que le GIEC (Grop d’expèrts intergovernamental sus l’evolucion del climat) aviá tòrt e que los climato-sceptics avián rason en nos anonciant la fin del rescalfament e l’arribada d’un periòde glaciari novèl, me manjariái lo capèl (ne pòrti pas) mas sens dobte seriái pas mai aquí per o veire.
Dins lo primièr cas, se trachava d’una pura calomnia que, en fach, l’energia nucleara es pas citada dins lo programa de Sèta del PNO adoptat en 2009 e dont l’actualizacion es prevista. Lo citi: “Conscients de la fragilitat de la biosfèra, volèm laissar a las generacions futuras una Occitània vivabla. Lo desvolopament economic e cultural deu èsser acompanhat d’una vertadièra politica de l’environament. La salvagarda dels ambients naturals fragils deu anar de braç amb la recèrca d’un taus de pollucion redusit al minimum. Las sciéncias e las tecnicas son de mobilizar dins aquela dralha.”.
Dempuèi, pendent son darrièr Comitat Nacional de novembre de 2015, lo PNO se declarèt per l’abandon progressiu del nucleari sens indicar una data. Per quant a Sivens, mantenguèrem nòstra posicion de 2014 en favor de la construccion de la restanca en prenent totas las precaucions necessàrias per que l’impacte sus l’environament e especialament la biodiversitat siá minimal mas en privilegiant lo desvolopament economic, en permetent als agricultors e a las autras categorias professionalas de viure e de trabalhar al país e en denonciant las accions extrèmistas d’unes zadistas. Assumissèm aquel posicionament que nos valguèt d’èsser acusats d’èsser venduts a la FNSEA e d’autras acusacions asirosas del meteis genre.
Emai aguessèm pas encara una doctrina economica e ecologica sufisentament definida, reconeissèm que dins lo mond dins loqual vivèm, devèm ligar economia e ecologia. Sèm un partit etnista, es a dire nacionalista occitan e inter-nacionalista. Per nosautres, Occitània es una nacion colonizada per l’Estat francés. Òm poiriá pensar que la descolonizacion en Africa, en Asia e endacòm mai dins lo mond es un fenomèn caracteristic de las annadas 1960. Es pas vertat e las nombrosas nacions sens Estat de la planèta son uèi totjorn colonizadas per d’autras nacions que las fòrçan a partejar lo meteis Estat. Es lo cas d’Occitània dempuèi de sègles. La colonizacion implica pas solament la pèrdia de son identitat etnica, sa lenga e sa cultura mas tanben la pèrdia de contraròtle de son economia e de son environament. Es dins aquel sens que podèm dire que l’economia d’Occitània est de tip colonial.
Per tornar a l’ecologia, lo recalfament climatic, qu’un consensus de scientifics mondials atribuís a l’accion umana, es a l’òrdre del jorn dins los medias e especialament la melhora manièra de luchar contre aqueste. Vertat es, i a qualques voses discordantas, las dels climato-sceptics, demest losquals d’unes scientifics.
L’objectiu de la “messa” granda mondiala apelada COP 21, que ven d’acampar a París los dirigents de 195 païses del mond èra de trobar un acòrdi unanim sus la lucha contra lo rescalfament climatic, çò que foguèt lo cas.
Es destinat a enquadrar la lucha contra lo rescalfament al nivèl mondial, amb per tòca de lo limitar “plan deçà de 2°C” que se fasèm pas res, çò dison los expèrts en majoritat, la pujada de las aigas que resulta de la fonda de las glaças riscariá, a l’orizont 2100 de far desapareisser de païses sencers de la susfàcia de la tèrra.
Precisem que la fonda de la banquisa fa pas pujar lo nivèl de l’ocean mas la fonda generalizada dels glacièrs poiriá entraïnar una pujada de las aigas. Aquò tòca l’Artic en primièr e non pas l’Antartic. (veire www.jeanlouisetienne.fr )
Demòra de veire se las mesuras consideradas per redusir los gases a efècte de sarra, d’un costat seràn sufisentas, çò qu’es discutible, d’autre latz se seràn mesas en òbra pels pollueires mai grands de la planèta, India e China, e se los engatjaments financièrs seràn tenguts. Fa tròp de condicions per èsser triomfalista.
Quina es la posicion del PNO?
En tant qu’etnistas pensam que cada nacion pòt trobar de solucions originalas als problèmas pausats pel rescalfament climatic. Es lo contrari del marchament de la COP 21 que prepausa unas solucions uniformas per tota la planèta utilizant essencialament la tecnologia. Nosautres, sèm pas per las solucions uniformas mas per de solucions ligadas entre elas e que atal se refortisson. Aquò fa partida de çò qu’apelam l’inter-nacionalisme.
L’economia occitana coloniala s’es sovent limitada a l’espleitacion per l’Estat francés de l’atractivitat de la “Sun belt” occitana e dels 5 S: Sea, Sand, Sun, Snow, Sex. Es una economia que sos actors locals ne son mai sovent despoderats. Se nosautres Occitans, aviam la mestresa de la mar, del solelh, de la sabla e de la nèu, los poiriam mètre al servici d’un desvolopament duradís per nòstra nacion conjugant economia e ecologia que devon pas èsser antinomics.
Dispausam de la Mar Nòstra e de l’Atlantic e donc podèm desvolopar las sorsas d’energia renovelablas que son l’eolian, lo solar mas avèm tanben de ressorsas idrograficas e geotermicas importantas. La pesca est una autra ressorsa màger e la sabla que permèt l’utilizacion del silicium per la fabricacion de compausants electronics. Poiriam tanben promòure un torisme mai intelligent que lo sol torisme de massa de tip “brònza-cuol” europèu.
Caldriá tanben anticipar los efèctes del cambiament climatic a la montanha, dins los Alps e los Pirenèus, al lòc de privilegiar exclusivament l’aur blanc de las estacions d’esquí. Qué vendrà aquela mena d’economia quand i aurà pas mai de nèu?
L’energia solara permèt de produire d’electricitat mas pòt tanben favorizar una agricultura en laissa amb una utilizacion optimala del irradiament solar.
Amb lo rescalfament climatic, lo provesiment en aiga va venir un problèma màger dins mantuns endrechs del mond, que siá l’aiga bevabla o l’aiga utilizabla per l’agricultura. Las ressorças en aiga d’Occitània permetrián de desvolopar mai l’irrigacion e l’idro-electricitat per la construccion de barratges de talha rasonabla. Mas lo rescalfament climatic se va benlèu manifestar per d’episodis regulars de çò que los anglofònes apèlan “freak weather” (temps mostrós) e d’aigats grèus.
Importa donc de mestrejar mai rigorosament lo fonzièr per evitar las construccions en zónas inondablas o susceptiblas de o venir e las catastròfas que avèm ja conegudas.
Conclusion
Aquel article es pas qu’un esbòç. Son qualques pistas de soscadissa e d’accion possibla que mòstran que lo Partit de la Nacion Occitana se preocupa vertadièrament d’ecologia, e es çò normal. Los ecologistas devon pas aver lo monopòli de l’ecologia. Le PNO pensa qu’Occitània a d’atots dins son jòc a condicion que siá al minimum autonòma. Çò melhor seriá evidentament qu’un jorn venga independenta. Entretant, avèm pas besonh dels ecologistas en cambra per nos portar de solucions totas fachas.
PS: Se s’avèra dins l’avenir que le GIEC (Grop d’expèrts intergovernamental sus l’evolucion del climat) aviá tòrt e que los climato-sceptics avián rason en nos anonciant la fin del rescalfament e l’arribada d’un periòde glaciari novèl, me manjariái lo capèl (ne pòrti pas) mas sens dobte seriái pas mai aquí per o veire.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari