En vacanças en Polonha, avoi un còp de mès lo parat de legir Gość Niedzielny, lo “Convidat deu Dimenge”, lo setmanèr catolic polonés mès venut e que rossega en çò deus sògres. Ja que sii pas catolic, aqueste magazine m’agrada plan, pr’amor que balha una informacion de qualitat sus subjèctes de totis, d’actualitat, e’m permet atau de recéber l’expression d’un aute caire de comprénguer lo monde que’ns entorneja. Es fòrça mès interessant, segon jo, que non pas repapiar las medishas causas dambe monde deu medish avís.
 
D’un punt de vista politic, dehen una opinion catolica meslèu majoritària en Polonha, mes pas jamès exprimit d’un biaish caricaturau ni tròp polemic, en tot deishar la plaça a la soscadissa, luènh de las pausicions radicalas deus integristas de Radio Maryja.
 
Dens son numero deu 13 de deceme se podèva trobar un article sus la bona resulta electorala de l’FN a las eleccions regionalas en França. Lo títou n’èra: Lo Front deu cambiament Nacionau (Front narodowej przemiany). Èra interessant de legir sus un subjècte que coneishi plan e véser quin lo monde de l’endehòra lo vesen. Lo tèxte, signat Joanna Bąkiewicz-Brożek, fòrça plan documentat e plan escrit, explicava que:
  L’article hè en seguida un resumit de l’istòria de l’FN dempuèi la pareishuda deu Jean-Marie a la television, dambe sas bahurladas suu “detalh” de l’istòria, los malauts deu HIV e la “diferéncia entre las raças” e las condemnacions juridicas que s’enseguiscon, dinc au dusau torn de las eleccions presidencialas de 2002.
 
Puèi descriu l’arribada de la hilha e lo cambiament d’estile dambe totun l’ahar de las “pregàrias de carrèras”. Los bons contactes entre lo partit e Russia, per rasons istoricas, agradan pas especialament au magazine catolic polonés que remèrca los Franceses estón més butats per l’expression qu’ajoc lavetz: “Vam restablir dambe Russia la cara crestiana d’Euròpa” que non pas per l’aligança dambe lo navèth tzar controvertit. Personalament me brembi pas de l’ahar.
 
Mes a un moment, l’article s’engorga dens una consideracion estranha: ditz que la familha Le Pen “es originària deu nòrd de França e s’identifica ad aquesta region”. Es una error, mes contunha en díser qu’endeus Franceses, lo Nòrd-Pas de Calais es la region deus minaires (bon), de la broma (bon) e deus catolics endarrerats (pas bon, s’agiré aquí meslèu d’un estereotip ancian sus Bretanha, d’on la familha Le Pen es vertaderament originària).
 
Puèi seguís: lo nòrd, es tanben Vendèa (se volèm) e dinc a uei França vòu pas reconéisher lo genocidi comés per la Revolucion Francesa (bon), màgerment suus curats e catolics (de véser). Acaba aqueste exercici de geografia en tot ajustar que Joana d’Arc venguèva tanben deu nòrd (lavetz, parlam pas deu medish) e que los capdulhs de l’FN van cada annada pausar una garba a son monument a Reims (cresi pas qu’ànguen van pas tan luènh, mes a Paris). La senta es “una figura emblematica ende fòrça Franceses” (Hmmmm, botèm, endeus endarrerats).
 
Una causa interessanta es que conda una istòria que coneishèvi pas, pr’amor benlèu que la presidenta deu partit se la consèrva ende la premsa estrangèra: en 1976, “immigrats” aurén pausat una bomba contra l’ostau deus Le Pen, çò qu’auré causat sa vocacion politica a Marine.
 
Lo cors normau torna dambe l’explic de la crisi deus migrants e deu atemptats de noveme, quan la sang barrejada suu peirat butèc la poblacion. Adara, quan Marion Maréchal-Le Pen estigmatiza los musulmans, pas degun pòt pas mès respóner.
 
Vaquí doncas un bon article qu’explica d’un biaish concís d’on veng l’FN e on n’es. S’una error se vengoc engulhar dens aqueste tèxte plan escrit, benlèu la rason n’es que la correspondenta de Gość Niedzieliny, com ne’ns podèm dobtar, demòra a París on la vertadèra significacion deu mot “nòrd” (mitat septentrionala d’un territòri) es polluida per la significacion parisenca (tot çò qu’es entre París e Belgica).
 
Lo hèit tanben que las purmèras escadudas electoralas de Marine Le Pen se debanèn dens aquesta region (Lavetz qu’entau pair, estoc Dreux) pòden enterténguer l’embrolh.