Devi reconéisser que l’estat francés, que sovent critiqui en rason del sieu comportament occitanofòb, a una politica sociala interessanta pels ciutadans, se la comparam amb la d’autres païses europèus. Se pòt presar especialament l’existéncia del salari minimal universal, qu’es la basa essenciala de la proteccion dels trabalhadors, dels comjats pagats o del descans ebdomadari.
 
Per Occitània, l’SMIC francés orari en 2016 fa 9,67 èuros, lo de l’estat espanhòl es de 5,13 èuros. Dins l’estat italian la mesa en plaça d’un salari minimal es pas encara faita. S’i parla d’un taus orari d’unes 7 èuros. Per tant que protectors que pòscan èsser los salaris minimals, sabem ben qu’aquò es pas pro per poder viure amb tranquillitat e decéncia e que permet pas la seguretat financièras dels que lo percevon. Mas ja es quicòm.
 
Tèni un amic que non se pòt pas solament prevaler de la proteccion minimala deguda als trabalhadors. Se fa espleitar. Se fa espleitar non solament al nivèl del sieu salari senon que tanben al nivèl de las vacanças que li son pas pagadas e al nivèl del sieu descans setmanièr. Mon amic trabalha apuprètz 42 oras per setmana, amb pas cap de jorn de descans e sens un solet jorn de vacanças. Se reportam lo trabalh que fa al taus orari es pagat 1,93 èuros per ora, çò es lo nivèl d’un país coma Libia, Chili o Romania. Mon amic jamai non se planh d’aquesta situacion. Es apassionat pel sieu mestièr. Lo fa amb passion, metodologia, professionalisme, competéncia, fe e sustot amb amor. Mon amic trabalha pas en Romania o en Libia. Es fòrça mai pròche nosautres. Demòra dins un continent e un país que li deuriá portar sa proteccion sociala. Viu e trabalha per Occitània dins aqueste perlogament frairal del País Nòstre qu’es Catalonha. Viu e trabalha per Occitània totalament, amb lo còr, lo cap e las tripas. O fa fins a l’esgotament mas sens jamai s’en cansar. Parli de mon amic Ferriòl Macip Bonet, lo creator e cap-redactor de Jornalet.
 
Benlèu n’i a que pensan que fargar un web-jornal amb quatre articles, una cronica d’opinion per jorn e de rubricas divèrsas es quicòm d’aisit e de rapid. S’enganan. Ferriòl trabalha entre 5 a 8 oras per jorn cada jorn (se permet d’i passar “sonque” 3 oras lo dissabte). Gerir un jornal es pas sonque una istòria d’escritura d’articles. I a un trabalh important de velha informacionala, de recampament de las fonts, de lecturas, de seleccions de las nòvas, de contactes, de collècta d’imatge, de traduccions, d’animacion de la còla, de gestion de l’espleit informatic e ne passi e ne doblidi. Per tot aqueste trabalh en 2015, Ferriòl s’es pogut pagar 4216 èuros, siá 351 èuros per mes, siá 1,93 èuros de l’ora. Segon los estandards catalans dels SMICS en 2015, auriá degut receure 11 203 èuros e segon los estandards franceses 21 119 èuros. E aquò se parlam de salari minimal! Se parlam de salaris jornalistics Ferriòl auriá degut receure 35 000 èuros per l’annada. Ne cobriguèt sonque l2%!
 
Aquò —o disi amb gravetat— es una injustícia insuportabla. Non se pòt pas demandar a qualqu’un de far un mestièr e de non pas èsser pagat. Un poiriá dire: “Mas perqué diable Jornalet es gratis? Foguèsse pagador lo sit lo Ferriòl se poiriá sortir un salari!”. Mas pas d’engana aquí. Sabem ben, a la lutz de l’extrèma fragilitat de la premsa occitana, que se Jornalet non foguèsse pas gratis, degun lo legiriá pas. E puèi cal dire que Ferriòl es un òme desinterassat. Sonque li impòrta lo desvolopament de la lenga occitana, la dignitat del país d’Òc e l’amor del pòble. S’aquò lo deu condemnar a la pauretat, es lèst de s’i abandonar e o fa amb lo sorire.
 
Mas nosautres legeires podem pas èsser complicis d’aquesta injustícia. S’aimam legir Jornalet, s’ aimam dubrir internet per i descobrir l’informacion Nòstra, s’avem d’estima e d’amistat per Ferriòl alara nos devem bolegar! Podem pas demorar los braces crosats en esperar que d’autres se petaçaràn a nòstra plaça. Totes sabem que la situacion economica es dificila. Cada còp mai de monde tenon de problèmas de sòus, de salaris, de pensions. Demandam pas als legeires de se metre en dificultat personala mas al mens que cadun faga quicòm. QUE CADUN FAGA QUICÒM!
 
Avem fargat una associacion —que ne soi clavaire— dels Amics de Jornalet. L’escotisson es de 20 èuros. Ongan sonque un trentenat de personas se son marcadas, contra 60 l’an passat. Es pas amb 30 personas qu’arribarem a far quicòm de juste e de digne. L’an passat lo micromecenatge aviá plan foncionat. Lo pòble amb generositat e espontaneïtat aviá donat, mas èra pas a destinacion de Ferriòl: la moneda acampada serviguèt per cambiar l’ordenador e pagar l’albergament del sit internet. Volontariament aquí parli sonque de Ferriòl perqué la siá situacion es la mai urgenta e dolorosa. Mas doblidi pas totes los collaborators que trabalhan e donan d’oras en quantitats sens remuneracion, siá en tot escriure d’articles siá amb la revision lingüistica e qu’un jorn ne caldrà parlar. Aquestes gents tanben s’ameritan l’òsca.
 
Cal saber que totas las collectivitats departamentalas e regionalas son estadas contactadas per subvencionar Jornalet. Totas an refusat de donar res. Avèm contactat l’ÒPLO recentament nascut, mas es pas encara en foncionament. Cresi que la sola ressorça serà nòstra, los legeires, las gents qu’aimam legir Jornalet, las gents qu’estimam e qu’aimam Ferriòl. Nos cal donar, contunhar de donar, tornar donar.
 
Ferriòl Macip Bonet pòt pas viure amb Jornalet. Lo paure el subreviu. A pas un autre mestièr que li permetriá de veire en Jornalet un passatemps de benvolença. Jornalet li pren la màger part de son temps. Per poder manjar, corrís pertot arreu Barcelona, aquí a donar de corses d’occitan, ailà de corses d’esperanto, amont a far lo musicaire, aval a far de traduccions. Mon amic Ferriòl, nòstre amic Ferriòl, per subreviure, sacrifica sa vida personala. Se sacrifica per far viure Occitània.
 
Ara o sabètz.
 
 
 

---

Per donar 2 solucions: