Qual sap s’un jorn lo pòble occitan poirà far lo dòl de son independéncia perduda? Cèrta pas! Tota una part del pòble nòstre es conscient de sa libertat panada desempuèi tant de temps; desempuèi tròp de temps. Libertat que nos foguèt raubada a Montsegur e endacòm mai dins los autres parçans occitans. Malgrat la pression constanta dels poders clerical e imperialista francés, de tot temps i agèt qualques Occitans per rendre omenatge als Resistents de l’Edat Mejana e als dels sègles que seguiguèron.
 
Malgrat la censura feròtja dels mèdias, totes contrarotlats pel poder parisenc, a travèrs las epòcas agèrem de longa qualques compatriòtas per levar lo cap e desnosar la lenga. Aquestes an tornat, tant coma se podiá, restablir l’istòria que los francistas temptèron e temptan encara de nos confiscar. E mai se fòrça trabalh demòra de far dins lo domèni; desempuèi lo renaissentisme nacional del sègle XIXen, cada jorn un pauc mai los occitanistas restablisson los faches istorics dins lor veracitat.
 
Dins aquel encastre, se pòt dire que Montsegur, a travèrs las temporadas e malgrat las vicissituds de l’istòria nòstra, foguèt sempre un luòc de memòria pels iniciats. Ça que la, es pas qu’a partir del sègle XXen que venguèt vertadièrament un luòc popular e collectiu de memòria nacionala. Aquò’s la Societat d’Estudis Catars que popularisèt un bricon Montsegur coma nautiluòc de commemorason e de reculhiment. Es aquesta Societat que faguèt quilhar lo monument que se pòt véser uèi sul Prat dels Cremats.
 
Per ma part comencèri de pujar a Montsegur dins las annadas setanta, al moment de la naissença dels moviments e partits politics occitans. Participèri, coma plan maites, a la fèsta de Lucha Occitana (sostenguda pel Partit de la Nacion Occitana) que recampèt qualques centenats de personas. Èra l’epòca ont una part bèla de la joventut occitana conjugava amb aisidesa istòria e reivendicacion.
 
Soi pas de cap de biais amator de nostalgia que m’estimi mai soscar al present per enfaciar melhor l’avenidor. Pasmens, coma totòm, quand se tracha de far lo punt sus un sicut, soi plan obligat de far comparasons entre passat e present. Ne va de l’evaluacion de l’accion occitanista coma de l’evaluacion de tota causa. Alavetz, ont ne siem a l’ora d’ara del simbòl de Montsegur coma nautiluòc de memòria nacionala? Los partits politics sucursalistas an arrestat desempuèi la debuta del sègle novèl de cridar a un recampament commemoratiu. Es damatjós per la mobilisacion populara e l’esperit de resistància que nos fa besonh. A l’ora d’ara, sola l’associacion ciutadana ariegesa “Occitània e Libertat” e lo Partit de la Nacion Occitana cridan a una amassada annadièra que se debana cada an al pè del monument enartat dins lo Prat dels Cremats. Aquesta se debana lo primièr dimenge que seguís lo 16 de març. Espèri qu’aquelas doas entitats serán  lèu-lèu rejunhas per maitas organizacions occitanistas.
 
Se tracha d’un recampament dobèrt e informal ont cadun, persona o entitat collectiva, es convidat a dire un mot, despausar un ramelet de flors o simplament comuniar. Cadun, a son biais, i poirà analisar lo passat dramatic del puèg al rebat de la situacion actuala. S’aquò ne vira, tirar las leiçons del passat per enfaciar lo present e l’avenidor. Malurosament lo prètzfach es pas jamai estat tan necessari e imperiós que d’aquestas passas. “Fa gaireben 800 ans, que la teu tragedia arresta pas de lançar sa crida als umans. D’uèi, encara mai, aquela alèrta ressona amb una estranha actualitat”. Talas son doas frasas que tiri demest plan maitas del tèxte d’apèl delargat ongan per l’associacion ciutadana “Occitània e Libertat”.
 
Montsegur es pas per ieu un potz de nostalgia, mas al contrari una montanha de vam ont vau cercar l’energia necessariá a la resistància contra l’opression que nos es impausada per l’aparelh politic e militar francés. Montsegur es pas per ieu un puèg sacrat, es una sorga d’exemples ont vau posar la vòlha que me permet de demorar drech sul front de la justícia e de la libertat per cadun. Longamai farai tot per que Montsegur se dreisse dins totas las consciéncias.
 
Atanplan, un còp de mai, aqueste 20 de març de 2016, pujarai tornamai a Montsegur. Fa quaranta cinc ans qu’o fau sens manca. Contunharai de prene lo camin dels Pirenèus lo primièr dimenge passat lo 16 de març, tant que mas cambas me portarán. Vòli de longa testimoniar qu’Occitan, ai pas desbrembat la brutalitat de la guèrra d’invacion e la repression barbara que s’en seguiguèt. Me sentissi lo dever d’èsser present, almens un jorn per an, dins aquel Prat, sus aquel Puèg ont una part de mon esperit e de ma carn foguèron condemnats per l’intorància e la cobesiá. En pujant sul lenhièr, mas sòrres e fraires de l’Edat-Mejana ofrissián lor vida per salvar, dins los sègles dels sègles, lor libertat de consciéncia a la nòstra.
 
Per las generacions futuras, pel quiti avenidor de la patria, avem pas lo drech de desbrembar lor sacrifici. Atanben avem lo dever d’anar un còp per an a Montsegur per afortir que siem totjorn vius e qu’avem pas l’intencion de nos tornar daissar tòrse. Avem besonh de comunion, de coësion nacionala per afortir de longa que tant que la partida es pas acabada, es pas encara perduda. Almens siaguèssem mai valents que nostalgics, non pas! es pas perduda.
 
Rendètz-vos totes amassa a Montsegur lo dimenge 20 de març de 2016, a 11 oras, per que visque Occitània, per que visque la justícia e la libertat.
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---