Opinion
Sobrilhas de drech occitan pròpri
O coma lo drech occitan deven un drech “costumier” (= conotacion negativa)
Lo drech declarat aüra “costumier” (coma la lenga occitana declaraa despí qualquas decenias “regionala”) es reconoissut quora lo drech fondamental “posquèt ges l’escafar”. Es la frasa que ben de monde format al drech dison quora se sap ren dire de mai. D’efièch, pausa la question siguenta: coma se fa qu’un drech anterior al drech francés pòsque se mantenir fins aüra mentre que lo drech general “normal” (= la classa qué) a per tòc d’esquichar e d’aplanir tota diferéncia juridica al nom de l’egalitat?
Lo pes de la fòrça umana locala i es per qualqua ren. Pes de pression per salvar de tròces de drech pròpri, pes de l’economia qu’es bastia sus aquel drech e que se tròba perturbat per un drech concurrent.
Es lo cas en Occitània, al mens per un endrech que conoissèm pron: la Comtat de Niça (de segur sensa Recabruna ni Mentan que faguèron jamai part de la Comtat).
Dins lo mitan economic local es conoissut, subretot per las pichinas e meanas entrepresas. Es tanben dich a la facultat de drech de Niça.
Citam doas mesuras, illustracions las mai tipicas – vist que tòcan facilament ben e monde.
Un autre exemple, lo pastaga
L’absinti foguèt interdicha de pertot dins l’estat. Pasmens, foguèt possible de contornar l’interdiccion a Marselha en transformar la bevenda per lo pastaga, que da còup, pilhèt lo relais.
Al revenge, vesèm aüra la perdicion de dreches “regionals” per exemple amb la limitacion dals aigardentaires. Es un cas que me tòca familialament vist que mon grand, que defuntèt fa gaire, n’èra un e que lo drech es ren transmissible als enfants.
Fòra Occitània, avèm l’exemple d’autres cases de drech regional “alsacian-moselan” que pòrta generalament sus lo patrimòni e la legislacion de cèrtas transaccions. Mas de saber que la Securitat sociala alsaciana-moselana es pròpria e diferenta dal demai de França, e qu’es ren deficitària. Perqué non far profechar aquel sistèma de’n pertot se fonciona ben? Enigma.
Al revenge, la creacion d’un tal drech en França es limitaa un maximum. Lo drech de París = drech estatal e quora avèm d’excepcions, per pression sociala la màger part dal temps, alora avèm de sistèmas diferents entre Polinesia, DOM, eça.. Mas la proposicion votaa per l’Assemblaa de Corsega de crear una disposicion sus de terrens qu’aurian ren poscut èstre comprats per d’estrangiers, siguèt rota per lo Conselh constitucional francés.
Es tanben lo cas dal Drech amerindian als Estats Units d’America que lo drech federal s’i aplica ges (e d’aquí la creacion de casinos dins de resèrvas per exemple).
Mai generalament, per de nacions devenguas independentas es devengut possible: es lo cas a Madagascar per d’arrendaments amfiteotics, vista que la possession de bens per de non malgashes es devengua impossibla.
Referéncia sus lo tèma dal drech en occitan:
http://drech-en-occitan.overblog.com
Lo drech declarat aüra “costumier” (coma la lenga occitana declaraa despí qualquas decenias “regionala”) es reconoissut quora lo drech fondamental “posquèt ges l’escafar”. Es la frasa que ben de monde format al drech dison quora se sap ren dire de mai. D’efièch, pausa la question siguenta: coma se fa qu’un drech anterior al drech francés pòsque se mantenir fins aüra mentre que lo drech general “normal” (= la classa qué) a per tòc d’esquichar e d’aplanir tota diferéncia juridica al nom de l’egalitat?
Lo pes de la fòrça umana locala i es per qualqua ren. Pes de pression per salvar de tròces de drech pròpri, pes de l’economia qu’es bastia sus aquel drech e que se tròba perturbat per un drech concurrent.
Es lo cas en Occitània, al mens per un endrech que conoissèm pron: la Comtat de Niça (de segur sensa Recabruna ni Mentan que faguèron jamai part de la Comtat).
Dins lo mitan economic local es conoissut, subretot per las pichinas e meanas entrepresas. Es tanben dich a la facultat de drech de Niça.
Citam doas mesuras, illustracions las mai tipicas – vist que tòcan facilament ben e monde.
— Lo “balh niçard”. Lo primier còup que sentèro (entendèro) parlar d’aiçò, cresio a una menchonaa facha per espantar. Coma qué, avèm tendéncia a se faire ren pron fisança coma occitans, talament que nos an pegat l’image d’exageraires e que l’avèm benlèu integraa (al limit de l’autoòdi de còups). Mas de fach, es ver, es ancara en foncion e lo monde ten a lo gardar quitament se l’estat vòl ren que se saupe e que se picatz sus internet per cercar d’informacions subre, ne’n trobarètz benlèu que dins de revistas juridicas especializaas. Es reconoissut al Tribunal de Comèrci de Niça.
Es un arrendament firmat entre lo proprietari e l’afitaire (locatari) qu’a un tèrme. Mas pasmens, entre la Sant Joan e la Sant Miquel de cada an pòt èstre rot denant la fin legala prevista.
Cada occitanofòn o quasi conoisse l’expression panoccitana “faire Sant Miquel”. nòstra lenga a gardat la traça, sensa o saupre generalament d’una mesura de drech occitan. Poèm supausar que demorèt solament a Niça d’un drech occitan plus general? Sembla. E vaicí un autre exemple que los morres lecs (= amators culinaris) conoisson ben.
— La “pasta de Contea” (pasta de la Comtat de Niça). Cal saber que lo principi en França las pastas alimentàrias son fachas solament e obligatoriament amb de semola de blat dur. Per de rasons sanitàrias o per l’influenciaria dals moliniers (los famoses grops “minotiers”). Una causa que sabio ges, mangèro longtemps coma tot lo monde sensa tròup carcular de mai de tals detalhs.
Levat qu’en la Comtat de Niça e en Roians (dins lo nòrd Dalfinat) -notarem que son dos païses de Gavotina- la tradicion l’empòrta sus lo drech general e autorisa l’aplicacion dal drech “regional”, valent a dire la fabricacion de la pasta amb de farina, per faire la raviòla per exemple.
E la produccion facha en Comtat de Niça pòt èstre exportaa dins lo demai de l’estat. Al revenge, s’un estrangier (un italian per exemple) vòl exportar en França de pastas a basa de farina: es impossible.
Cal saber que la raviòla es melhora amb la farina perqué la pasta es mai fina e còi mai lèu.
Es un arrendament firmat entre lo proprietari e l’afitaire (locatari) qu’a un tèrme. Mas pasmens, entre la Sant Joan e la Sant Miquel de cada an pòt èstre rot denant la fin legala prevista.
Cada occitanofòn o quasi conoisse l’expression panoccitana “faire Sant Miquel”. nòstra lenga a gardat la traça, sensa o saupre generalament d’una mesura de drech occitan. Poèm supausar que demorèt solament a Niça d’un drech occitan plus general? Sembla. E vaicí un autre exemple que los morres lecs (= amators culinaris) conoisson ben.
— La “pasta de Contea” (pasta de la Comtat de Niça). Cal saber que lo principi en França las pastas alimentàrias son fachas solament e obligatoriament amb de semola de blat dur. Per de rasons sanitàrias o per l’influenciaria dals moliniers (los famoses grops “minotiers”). Una causa que sabio ges, mangèro longtemps coma tot lo monde sensa tròup carcular de mai de tals detalhs.
Levat qu’en la Comtat de Niça e en Roians (dins lo nòrd Dalfinat) -notarem que son dos païses de Gavotina- la tradicion l’empòrta sus lo drech general e autorisa l’aplicacion dal drech “regional”, valent a dire la fabricacion de la pasta amb de farina, per faire la raviòla per exemple.
E la produccion facha en Comtat de Niça pòt èstre exportaa dins lo demai de l’estat. Al revenge, s’un estrangier (un italian per exemple) vòl exportar en França de pastas a basa de farina: es impossible.
Cal saber que la raviòla es melhora amb la farina perqué la pasta es mai fina e còi mai lèu.
Un autre exemple, lo pastaga
L’absinti foguèt interdicha de pertot dins l’estat. Pasmens, foguèt possible de contornar l’interdiccion a Marselha en transformar la bevenda per lo pastaga, que da còup, pilhèt lo relais.
Al revenge, vesèm aüra la perdicion de dreches “regionals” per exemple amb la limitacion dals aigardentaires. Es un cas que me tòca familialament vist que mon grand, que defuntèt fa gaire, n’èra un e que lo drech es ren transmissible als enfants.
Fòra Occitània, avèm l’exemple d’autres cases de drech regional “alsacian-moselan” que pòrta generalament sus lo patrimòni e la legislacion de cèrtas transaccions. Mas de saber que la Securitat sociala alsaciana-moselana es pròpria e diferenta dal demai de França, e qu’es ren deficitària. Perqué non far profechar aquel sistèma de’n pertot se fonciona ben? Enigma.
Al revenge, la creacion d’un tal drech en França es limitaa un maximum. Lo drech de París = drech estatal e quora avèm d’excepcions, per pression sociala la màger part dal temps, alora avèm de sistèmas diferents entre Polinesia, DOM, eça.. Mas la proposicion votaa per l’Assemblaa de Corsega de crear una disposicion sus de terrens qu’aurian ren poscut èstre comprats per d’estrangiers, siguèt rota per lo Conselh constitucional francés.
Es tanben lo cas dal Drech amerindian als Estats Units d’America que lo drech federal s’i aplica ges (e d’aquí la creacion de casinos dins de resèrvas per exemple).
Mai generalament, per de nacions devenguas independentas es devengut possible: es lo cas a Madagascar per d’arrendaments amfiteotics, vista que la possession de bens per de non malgashes es devengua impossibla.
Referéncia sus lo tèma dal drech en occitan:
http://drech-en-occitan.overblog.com
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#1 Adieu Gaby,
las apelacions AOP eça. -me sembla- pòon èstre de creacions de produches dal terraire. Dintre i pòon ben èstre de produches ancians que son ligats a una practica tecnica anciana.
Mas a parlar d'un drech occitan darrier??
Interessant tot aquò. Mès a prepaus de la pasta de Contea : es que, finalament, les desmarshas de qualitat especifica ligada ad un territòri s'i aparentan pas, notadament les AOC/AOP ?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari