Totis se bremban de la campanha miada peu David Grosclaude suu tèma “Que n’i a pro d’estar mespresats”, campanha eficaça e victoriosa contra lo mesprètz francés de cap a las lengas e culturas, occitana especialament.
 
Sabi pas s’aquò pòt rassegurar los occitans, mes sembla que lo mesprètz sia pas unicament dirigit de cap a nosautes. Lo poder francés a tostemps muishat mescàs de cap a son pòble sancèr. Un exemple m’a recentament marcat.
 
Un bèth jorn de heurèr 2016, los miaires de taxi an decidit d’una jornada d’accion (de mès) ende hèr valer lors reïvindicacions per rapòrt au dossièr de l’aplicacion de coveituratge. An decidit de bloquejar lo périf’ parisenc. Lo finestron nos muishèc imatges impressionants. Un còp una via de circulacion estancada, los taxistas an essajat de bloquejar l’auta via. Pr’aquò an getat pnèus per dessús lo tèrraplen centrau e caloc a uns motociclistas fòrça dexteritat ende’us evitar e aver pas un accident. La malícia (justificada o pas, lo subjècte es pas aquí) d’una categoria professionala pòt miar a la violéncia. Mès luenh e lo medish dia, un miador de taxi estoc nafrat per un veïcule qu’essajava d’estancar.
 
Un còp muishats aquestes eveniments, lo comentari deu jornalista acaba per: “lo govèrn decidiscoc recéber representants deus taxistas en serada.” De qué? Ac podèvan pas hèr abans? Abans que la vida o la santat de personas sia mesa en perilh?
 
La manifestacion èra causa sabuda dempuèi uns jorns e èra tanben anonciada. Lo govèrn ac sap (cresi que son informats) e ateng que’s debane, mau o plan, ende decidir d’autrejar un encontre a la profession qu’exprimís son malaisèr. Mesprètz.
 
Uns jorns mès tard, lo praube périf’ (!) un còp de mès, estoc bloquejat per las auto-escòlas que demandavan un repòrt d’uns meses de la refòrma de l’examen deu permís de miar, lo temps de s’adaptar. Après discutida, lo govèrn voloc plan. De qué? Lo govèrn auré doncas apitat una refòrma sens de consultar los professionaus que la van aplicar? Mesprètz.
 
La refòrma deu còdi deu trabalh, dita “refòrma El Khomri”, es lo pompelmós suu pastís. Lo govèrn (Etiquetat “esquèrra”) anóncia una refòrma contra sos electors pròpis, sostenguda peu patronat e la dreta. Mesprètz.
 
Ditz clarament tre la debuta que, se cau, se passarà deus sons deputats gràcias a l’article “49.3” que lo president actuau denonciava com una renegada de la democracia quan èra dens l’opausicion. Mesprètz.
 
Après una levada de paveses, ditz que va “consultar los sindicats”. Après. Mesprètz.
 
Los exemples atau son pas sonque los mès recents e’s pòdon multiplicar a l’infinit. Perqué disi que seré una “especialitat francesa”? Pr’amor que dens autes païses, e pensi especialament a Alemanha, la cultura deu dialògue es fòrça mès desenvolopada. I a mens de conflictes, sustot pr’amor que los poders essajan de’us desamorsar abans.
 
Auturèr culturau francés eredat d’una longa tradicion? Solide. De Clovis a De Gaulle en passar per Loís XIV e Napoleon, podèm pas díser que los “grans personatges de l’istòria de França” èran obsedats per l’interés de cap au petit pòble. Se pòt pas bastir un empèri coloniau suus cinc continents a partir d’una vila e de sons maines a l’entorn per la sola fòrça deu respècte e de l’altruisme. Cau una brava dòsi de sentit de superioritat.