Opinion
Me levetz pas lo mite!
Dins la boita m’esperava la darrier numerὸ ( n° 116, març de 2016) de la revista Òc. Après aguer legit a la lèsta lo somari, siáu anat directament au tèxt de Felip Gardy, entitolat: “Simona Weil, l’idea d’una civilizacion occitana”. Levat que m’agrada fὸrça la prὸsa dau sénher Gardy, me siáu ronçat dins son comentari (narracion d’un sovenir mai exactament) dei dos tèxtes de Simona Weil, Le Génie d’Oc e l’Homme méditerranéen, estampats dins lei Cahiers du sud a la debuta de 1943, e que se podὸn retrobar ara ais edicions de l’éclat/éclats, sota lo títol l’inspirationoccitane. Ben de segur lo simple remenbre d’aquestei linhas m’a totjorn esmougut, mai aquest cὸp siguèri rassegurat entre ieu per çὸ qu’es de ma relacion personala au mite. Subretot per aquela citacion de Robert Lafont que Felip Gardy nos balha a la fin de son article:
Alora, benlèu que per restar prudent,auriáu de dire qu’aqueu parçan d’Occitània intrava simplament de reculons dins la feudalitat. Benlèu, mai lo mite es aquí, e qunt que ne siegue, sensa aqueu fuὸc que crama totjorn, un neolocutor coma ieu, coma podriá resistir, coma podriá s’afanar a la lenga, coma podriá se tὸrcer l’esperit per pensar lo mai sovent en Occitan dins sa vida de cada jorn, fins au moment de son premier pantaï dins la lenga, que lo laissa estabosit lo matin au revelh? Totei causas desrasonablas dins nὸstre monde, non foncionalas diriáu, mai que contuniatz de faire maugrat tot. Verai que d’unei vivon lo mite sensa passar per l’Occitan, logicament aquὸ empacha pas, mai per ieu la lenga li es intimament mesclada, e per tot dire, sensa ela, lo país existiriá plus. Aquὸ a doas consequéncias; leis revendicacions socio-politicas e linguisticas se pὸdon pas desseparar, lo trabuc estent de privilegiar mai l’una que l’autra. Lei mites son fὸrarasons de tot biais, son pas racionaus, e de mon ponch de vista es pas nèci d’anar cada 16 de març a Montsegur, que lo nὸstre de mite ne vau ben d’autres. Quant n’i a dei neolocutors ( de pichὸt entendiá ja parlar d’aquelei que tènon la lenga dau breç, serián-ti donc immortaus?) que son vengut a la lenga per nὸstra “civilisacion d’Òc”?
Vos ne prègui; me levetz pas lo mite, que n’acabarai jamai de l’estirar ai quatre cantons de ma desrason per ne suçar tota lei mesolhas vivas! Aquí mon inspiracion occitana.
“Oui, à mes yeux tout commence en 1943. Nous étions dans la nuit de la guerre qui menaçait sans cesse. Nous n’avons pas connu une autre période où les journées fussent tendues d’espoir de cette façon-là, autant que dépeuplées d’avenir (...) Il fallait tout remettre en place de notre vraie tradition, et ce fut le rôle de Simone Weil qui signa Emile Novis deux articles dont le feu brûle toujours.”
Que seriá estat Robert Lafont sensa aqueu “ fuὸc que crama totjorn”? L’inspiracion occitana a ja porgit sa frucha, e pas dei mendres, me sembla. Simona Weil desvela lo caracter unic e quasi “miraculόs” d’aquela civilisacion d’Òc, e per aquὸ far s’apiela solament sus sa leitura de la cançon de la crosada. Verai que coma matéria d’estudi, un solet tèxt, e tant poderόs siguèsse, aquὸ es ben estequit per pretendre a un qunt que siegue de seriόs scientific. Dei bemὸls n’i a de segur, e lei quistaires de veritat, lei pausaires de questions, nos porgisson quand pὸdon un saupre nὸu. E pasmens setanta quinze ans après l’impression es sempre aquí, ponhenta, e dempuei, leis autors, lei cercaires an pas fach, fin finala, que d’afortir mai la sentida fulguranta de la filosὸfa.Alora, benlèu que per restar prudent,auriáu de dire qu’aqueu parçan d’Occitània intrava simplament de reculons dins la feudalitat. Benlèu, mai lo mite es aquí, e qunt que ne siegue, sensa aqueu fuὸc que crama totjorn, un neolocutor coma ieu, coma podriá resistir, coma podriá s’afanar a la lenga, coma podriá se tὸrcer l’esperit per pensar lo mai sovent en Occitan dins sa vida de cada jorn, fins au moment de son premier pantaï dins la lenga, que lo laissa estabosit lo matin au revelh? Totei causas desrasonablas dins nὸstre monde, non foncionalas diriáu, mai que contuniatz de faire maugrat tot. Verai que d’unei vivon lo mite sensa passar per l’Occitan, logicament aquὸ empacha pas, mai per ieu la lenga li es intimament mesclada, e per tot dire, sensa ela, lo país existiriá plus. Aquὸ a doas consequéncias; leis revendicacions socio-politicas e linguisticas se pὸdon pas desseparar, lo trabuc estent de privilegiar mai l’una que l’autra. Lei mites son fὸrarasons de tot biais, son pas racionaus, e de mon ponch de vista es pas nèci d’anar cada 16 de març a Montsegur, que lo nὸstre de mite ne vau ben d’autres. Quant n’i a dei neolocutors ( de pichὸt entendiá ja parlar d’aquelei que tènon la lenga dau breç, serián-ti donc immortaus?) que son vengut a la lenga per nὸstra “civilisacion d’Òc”?
Vos ne prègui; me levetz pas lo mite, que n’acabarai jamai de l’estirar ai quatre cantons de ma desrason per ne suçar tota lei mesolhas vivas! Aquí mon inspiracion occitana.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Une lenga es facha per dire sas emocions, çò que l'òm aima o çò que l'òm aima pas dins sa vista, dins sa familha. Un institutor es obligeat totjorn d'aver una façada, d'esser un modele per sos eleves.
Mas un institutor pòd aver daus estats d'eime refolats per una educacion familiala e subretot educacion oficiala.
L' òm educara pus daus goiats coma dins lo passat. Un(a) goiat(a) es pas different de l'autre; es unica. Es pas un esser que sap ren en naissant; es un esser uman. L'òm tendra compte de sos gots, de sas reaccions. Es chabat lo temps de l'educacion per la rivalitat, la reussite materiala, la separacion entre las disciplinas escolarias.
Benleu qu'i a desja de las evolucions dins l'educacion. Mas parlar de tot aquò en occitan es benleu una faiçon de defendre e d'incitar a pensar e parlar occitan. I a pas totjorn besonh d'especialiste. En defòra de çò qu'ai obligatori avetz lo dreit de dire çò qu'avetz sus lo còr.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari