Opinion
L’occitan, una lenga sens amor
Tèxte legit
Un dels mieus primièrs sovenirs d’alfabetizacion en occitan lo tèni dintre lo metòd Assimil, lo publicat en 1975, escrit per l’Alan Novèl. Èri adolescent e tra dins la segonda leiçon assimilesca apreniái que l’occitan èra “la lenga de l’amor” e que “coma l’occitan es la lenga de l’amor, la parlar vos serà agradiu donc facil”. Soi segur que fòrça occitanistas d’uèi tanben se sovenon d’aquelas frasas.
E vertat es que dins lo mitan occitanista l’egalitat occitan = lenga de l’amor, o encara melhor occitan = lenga de l’Amor amb una A capitala es omnipresenta. Nosautres militants o afogats de la lenga nòstra coneissem l’apòrt de l’amor trobadoresc a la civilizacion occitana e europèa. Paucs occitans an legit pregondament los cants dels trobadors mas un bon fais sabon que l’idèa de l’amor tal coma la concevèm encara proven dels trobadors.
En mai d’aquò omnipresenta tanben es l’idèa que l’occitan es la lenga del còr e de las tripas, la lenga de la familha e per consequéncia, la lenga de l’amor. L’occitanofòn tendriá amb sa lenga una relacion sentimentala mai fòrta qu’amb lo francés. Aquò son de tèmas que s’exprimisson, que s’ausisson e se sentisson quand ensajam d’explicar çò que la lenga nòstra representa.
E pr’aquò, quand i pensam, quantes de nosautres occitans occitanofòns podem dire que coneissem l’amor en occitan? Quantes de nosautres tenem una vida amorosa viscuda en occitan? Quantes de nosautres avem agut l’escasença de cortejar un òme o una femna en occitan? Quantes de nosautres tenem la possibilitat d’anar furar en lenga nòstra de femnas o d’òmes que nos respondrián en lenga nòstra? Quantes de nosautres nos sèm faits sedusir per qualqu’un que se seriá exprimit en occitan? Amb quantes de partenaris avèm pogut far l’amor en occitan? Quantes de nosautres avem pogut dire en occitan los mots que los amants se dison dins los moments de passion carnala?
Paucs, plan paucs còp segur. Sul plan de la vida sexuala prendrem tres chifras. Començarem amb lo nombre de locutors d’occitan pro a l’aise per poder tenir convèrsa, çò es 110 000 personas. Puèi prendrem lo nombre mejan de partenaris sexuals dels occitans al cors de lor vida, çò es 10 personas (exactament 10,5 personas). E o compararem amb la populacion d’Occitània qu’es de 16 366 000 abitants. Los occitanofòns representan 0,67 % de la populacion occitana. Amb 10,50 partenaris sexuals los occitans tenon sonque 7,03% de possibilitats de far l’amor amb un occitanofòn dins lor vida. Tristament avèm 92,97 % de probabilitats de viure una vida amorosa e sexuala que la lenga nòstra ne serà absenta.
Los qu’an agut l’astre de viure l’amor occitan en vertat son de privilegiats. E pasmens quand i soscam, fa doas o tres generacions la vida amorosa e sexuala de nòstres aujòls se viviá dins la nòstra lenga millenària. Lo monde s’aimavan en occitan, se potonejavan, se calinhavan, fasián l’amor en òc. Aqueste pan de nòstra existéncia a desaparegut e en tot desaparéisser un brave tròç de nòstra umanitat occitana tanben se n’es anada.
La lenga de l’Amor çò dison? Plus beaucoup mon amour...
E vertat es que dins lo mitan occitanista l’egalitat occitan = lenga de l’amor, o encara melhor occitan = lenga de l’Amor amb una A capitala es omnipresenta. Nosautres militants o afogats de la lenga nòstra coneissem l’apòrt de l’amor trobadoresc a la civilizacion occitana e europèa. Paucs occitans an legit pregondament los cants dels trobadors mas un bon fais sabon que l’idèa de l’amor tal coma la concevèm encara proven dels trobadors.
En mai d’aquò omnipresenta tanben es l’idèa que l’occitan es la lenga del còr e de las tripas, la lenga de la familha e per consequéncia, la lenga de l’amor. L’occitanofòn tendriá amb sa lenga una relacion sentimentala mai fòrta qu’amb lo francés. Aquò son de tèmas que s’exprimisson, que s’ausisson e se sentisson quand ensajam d’explicar çò que la lenga nòstra representa.
E pr’aquò, quand i pensam, quantes de nosautres occitans occitanofòns podem dire que coneissem l’amor en occitan? Quantes de nosautres tenem una vida amorosa viscuda en occitan? Quantes de nosautres avem agut l’escasença de cortejar un òme o una femna en occitan? Quantes de nosautres tenem la possibilitat d’anar furar en lenga nòstra de femnas o d’òmes que nos respondrián en lenga nòstra? Quantes de nosautres nos sèm faits sedusir per qualqu’un que se seriá exprimit en occitan? Amb quantes de partenaris avèm pogut far l’amor en occitan? Quantes de nosautres avem pogut dire en occitan los mots que los amants se dison dins los moments de passion carnala?
Paucs, plan paucs còp segur. Sul plan de la vida sexuala prendrem tres chifras. Començarem amb lo nombre de locutors d’occitan pro a l’aise per poder tenir convèrsa, çò es 110 000 personas. Puèi prendrem lo nombre mejan de partenaris sexuals dels occitans al cors de lor vida, çò es 10 personas (exactament 10,5 personas). E o compararem amb la populacion d’Occitània qu’es de 16 366 000 abitants. Los occitanofòns representan 0,67 % de la populacion occitana. Amb 10,50 partenaris sexuals los occitans tenon sonque 7,03% de possibilitats de far l’amor amb un occitanofòn dins lor vida. Tristament avèm 92,97 % de probabilitats de viure una vida amorosa e sexuala que la lenga nòstra ne serà absenta.
Los qu’an agut l’astre de viure l’amor occitan en vertat son de privilegiats. E pasmens quand i soscam, fa doas o tres generacions la vida amorosa e sexuala de nòstres aujòls se viviá dins la nòstra lenga millenària. Lo monde s’aimavan en occitan, se potonejavan, se calinhavan, fasián l’amor en òc. Aqueste pan de nòstra existéncia a desaparegut e en tot desaparéisser un brave tròç de nòstra umanitat occitana tanben se n’es anada.
La lenga de l’Amor çò dison? Plus beaucoup mon amour...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
"Los occitanofòns representan 0,67 % de la populacion occitana." Quora sias dens la moscalha l'important es d'en voler sortir per ne poder sortir e non pas mesurar la fonsor onte te vas estofar. An, un petit esforç ! Coratge !
#7 Los efèctes pòdon èsser divèrses. Amb una Catalana, l'efècte foguèt meravelhós. Amb una Italiana, l'efècte èra agradiu, tanben. Mas s'ai agut lo plaser (plan segur) de ne mesurar l'efècte al près d'unas Occitanas, segon l'encastre, las causas cambiavan de tot en tot ; lo jorn o la nuèt.
Quora la bèla aviá cap e tot perduda la lenga, lo fachin foncionava encara. Per contra, quora entrenia una dolenta disglossia, cada còp i passavi per un pèc, un atardierat de la garriga, e mai un inocent del vilatge…
Aquò dit, ai pas jamai corsada la Dangierosa que, tota enamorada, me tombariá entrre los braces dins ma lenga… en mle disent Rajà Occitani (coma o canta Massilia).
#7 Domergue, sovint parles de "desvolopar de nuclèus de parlants actius en occitan" però, digues, com es fa això. Fes-ne propostes tu que ho veus clar perquè se'ns acaba el temps i si no posem fil a l'agulla amb urgència, de l'occità aviat ja no se'n cantarà ni gall ni gallina.
Salutacions mestre.
#2 tâche et non tache... Cela fait tache...
#6
Òc-ben, es mon dret de díser que ''Tolosa'', ''Toulouse'', ''Toulouzo'', ''Toulouso'', [tu'luzɔ], es d'occitan, quala qu'èsti la faiçon dont es escrivut. Quòra disi ''es d'occitan'', entendi ''es un nom d'origina occitana, format sivant la fonetica occitana e pas francesa, dont la prononciacion es occitana''.
Alibèrt, lo CPLO, existèvan pas a l'epòca que lo nom de la vila de Tolosa se formèt. Se d'escribes l'escrivèvan ''Tholoza'' o ''Toulouzo'', es que volèva díser que copièvan lo francés ? Briga.
De la medissa faiçon :
- ''Pau'' es a l'encòp gascon (quòra se ditz [paw]) e francés (quòra se ditz [po]).
- Idem per ''Foix''.
- ''La Réole'' es de gascon desformat... mès en francés seré ''La Règle''.
- ''Lesparre'' es de gascon escrivut a la mòda francesa, mès bien de gascon, sufís de prononciar, quala diferéncia demb çò qu'escrívem ''L'Esparra'' ?
Vésetz, me destaqui de tota consideracion politica. Mès pòdetz ideologisar tots vòstes prepaus sus l'occitan. De segur, es vòste dret.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari