Per lo sens de “totòm” (en anglés “everybody”, en francés “tout le monde”), l’occitan possedís mai d’un recors expressiu.
 
 
Totòm
 
Lo tipe totòm es un pronom singular e s’acompanha d’un vèrb al singular:
   
Originàriament aquel mot significa “tot òme”, “tota persona”. Es pròche de la forma catalana tothom. S’utiliza tradicionalament en lengadocian meridional mas es admissible pertot.
 
 
Totes
 
Lo tipe totes o tots, en provençal totei, en niçard toi, es un pronom plural e s’acompanha d’un vèrb al plural:
   
Es un tipe pròche del catalan tots, de l’italian tutti e del francés tous.
 
Aquel tipe se pòt feminizar de manièra explicita en totas quand parlam d’un grop que se compausa sonque de femnas o de dròllas. En niçard lo femenin plural es toti. En provençal, totun, i a pas de diferéncia possibla entre masculin e femenin, que se ditz totei als dos genres.
 
 
Trestots
 
Lo tipe trestots fonciona coma totes, es un pronom plural que demanda un vèrb al plural:
   
Es un mot tipic de l’auvernhat mas es acceptable pertot. Se compausa del prefixe intensiu tres- e del pronom tots. S’es pogut desvolopar en auvernhat, benlèu, perque lo prefixe tres- i a compensat l’amudiment de las doas consonantas finalas ‑ts, dins to(ts).
 
 
Tot lo mond (?)
 
La locucion pronominala tot lo mond (amb sa varianta tot lo monde) es d’una analisi dificila e confèssi que manqui de documentacion completa e d’una opinion definitiva. Es de mal saupre se s’acompanha puslèu d’un vèrb al singular o al plural.
   
Siá tot lo mond es una formacion occitana autentica, mas lo prestigi de l’expression francesa tout le monde si que l’a ajudada a s’espandir.
 
Siá tot lo mond es un francisme superflú. La dificultat de saupre se tot lo mond s’acompanha d’un vèrb al singular o al plural seriá benlèu l’indici que se tracta d’un francisme. Car lo francés, el, utiliza tout le monde amb un vèrb al singular (Tout le monde espère un avenir meilleur). E aquel modèl francés es en contradiccion amb l’expression occitana lo mond (equivalenta de las gents) que demanda de s’acompanhar d’un vèrb al plural:
   
En catalan, una formacion coma tot el món significa pas “totòm” mas puslèu “lo mond entièr, totas las personas del mond”.
 
Lo tipe tot lo mond es absent de l’excellent Diccionari de basa francés-provençau de Lèbre & Martin & Molin, qu’es un dels melhors diccionaris d’usatge per l’occitan modèrne. Los autors i an preferit l’expression totei amb un vèrb al plural (tout le monde le sait -> totei o sabon) o cadun amb un vèrb al singular(tout le monde le sait -> cadun o saup).
 
Ça que la, tot lo mond se pòt trobar de còps dins de bons escrivans. Mas los melhors escrivans pòdon èsser victimas de francismes involontaris.
 
Es una question complèxa. Cal far una analisi menimosa de l’evolucion de l’expression tot lo mond dins lo temps e l’espaci, en relacion amb la penetracion dels modèls franceses en Occitània.

________________
 
Apondon (3.5.2016)
 
Dins aqueste article ai volgut èsser fòrça prudent —excessivament prudent!— per parlar de la locucion tot lo mond.
 
En realitat totes los usatges evocats son ben corrèctes e ben tradicionals: tot lo mond, dins lo sens de “totòm”, se pòt acompanhar sens problèma d’un vèrb al singular o d’un vèrb al plural.
 
 
Aqueles usatges, Frede Jensen los atèsta amb de citacions solidas dins son libre Syntaxe de l’ancien occitan (Tübingen: Niemeyer / De Gruyer, 1994, p. 164).