Opinion
Contra la mòrt de l’ensenhament de l’occitan
Tèxte legit
Ne sèm pas pus a se demandar cossí desvolopar l’ensenhament de l’occitan. Ne sèm pas pus a saber ont dobrir de classas e quantes de pòstes de professors seràn creats. Ne sèm pas pus a far d’estatisticas optimistas ont las sagetas verdas pujarián cap a un avenidor risent.
L’ensenhament de l’occitan es atacat. Es una guèrra politica e sociala antioccitana que se debana jos nòstres uèlhs. Una de mai. Mas aquesta es ferotja perqué non ditz pas son nom. S’amaga jol nom de Reforma del Collègi. Es un programa volgut pel govèrn PS que, jol pretèxte de mai d’egalitat, privarà la màger part dels collegians de l’ensenhament en lenga nòstra (e d’un fum d’autras oportunitats educativas tanben). Aquesta reforma es doncas pregondament inegalitària per la joinessa occitana.
Es una guèrra. L’avèm pas volguda mas nos la cal menar amb los paucs mejans que tenem, amb las magras fòrças que son las nòstras.
Es acabat lo temps que la defensa e la promocion de l’ensenhament de l’occitan èra l’afar exclusiu dels especialistas, dels professionals, dels professors. Es acabat lo temps de l’egemonia corporatista. Cresi que se volem obténer de resultats, la defensa de l’ensenhament de l’occitan deu èsser l’afar de la societat civila occitana. Aquò vòl dire los professors, los parents, los sindicats, los obrièrs d’usina, los salariats del comèrci, los emplegats, los retirats, los caumaires, los mètges, los foncionaris, los religioses e los laïcs, los rics, los paures, las associacions, los politicians, los anonims, los sens-votz e los sens-dents. Se la batalha de l’occitan es liurada sonque per una punhada d’especialistas isolats, s’es pas menada per la societat civila dins son ensemble, ja es perduda d’abança. Pensi pas que siá una question de nombre. Cal èsser realistas: amassarem pas de centenas de milièrs de personas. Mas qu’al mens se sèm pas nombroses que siam divèrses.
Lo movement Iniciativa per Occitània a lançat una campanha per la defensa de l’ensenhament de l’occitan en Provença. Dins plusors establiments escolars provençals la Lenga Nòstra es menaçada de desaparicion totala tra la debuta de setembre de 2016. Iniciativa per Occitània a mandat una letra a cada cònsol, cada conselhièr regional, cada conselhièr departamental, cada deputat e senator dels sectors concernits per lor demandar un corrièr de sosten. Tanben una peticion en linha es estada lançada. Los mèdias son estats sasits. Lo dimars 3I de mai a 10h una accion publica serà menada a l’entrada del Licèu Esclangon de Manòsca. Aquesta campanha es dubèrta a totes. Pertanh a totes los que pensan que l’ensenhament de l’occitan deu èsser perseguit, renforçat e generalizat. Aquesta campanha es l’afar de la societat civila occitana.
Cadun pòt e se deu júnher a aquesta campanha. Es una question de vida o de mòrt per la lenga occitana. Es tant orrible e tant simple qu’aquò.
L’ensenhament de l’occitan es atacat. Es una guèrra politica e sociala antioccitana que se debana jos nòstres uèlhs. Una de mai. Mas aquesta es ferotja perqué non ditz pas son nom. S’amaga jol nom de Reforma del Collègi. Es un programa volgut pel govèrn PS que, jol pretèxte de mai d’egalitat, privarà la màger part dels collegians de l’ensenhament en lenga nòstra (e d’un fum d’autras oportunitats educativas tanben). Aquesta reforma es doncas pregondament inegalitària per la joinessa occitana.
Es una guèrra. L’avèm pas volguda mas nos la cal menar amb los paucs mejans que tenem, amb las magras fòrças que son las nòstras.
Es acabat lo temps que la defensa e la promocion de l’ensenhament de l’occitan èra l’afar exclusiu dels especialistas, dels professionals, dels professors. Es acabat lo temps de l’egemonia corporatista. Cresi que se volem obténer de resultats, la defensa de l’ensenhament de l’occitan deu èsser l’afar de la societat civila occitana. Aquò vòl dire los professors, los parents, los sindicats, los obrièrs d’usina, los salariats del comèrci, los emplegats, los retirats, los caumaires, los mètges, los foncionaris, los religioses e los laïcs, los rics, los paures, las associacions, los politicians, los anonims, los sens-votz e los sens-dents. Se la batalha de l’occitan es liurada sonque per una punhada d’especialistas isolats, s’es pas menada per la societat civila dins son ensemble, ja es perduda d’abança. Pensi pas que siá una question de nombre. Cal èsser realistas: amassarem pas de centenas de milièrs de personas. Mas qu’al mens se sèm pas nombroses que siam divèrses.
Lo movement Iniciativa per Occitània a lançat una campanha per la defensa de l’ensenhament de l’occitan en Provença. Dins plusors establiments escolars provençals la Lenga Nòstra es menaçada de desaparicion totala tra la debuta de setembre de 2016. Iniciativa per Occitània a mandat una letra a cada cònsol, cada conselhièr regional, cada conselhièr departamental, cada deputat e senator dels sectors concernits per lor demandar un corrièr de sosten. Tanben una peticion en linha es estada lançada. Los mèdias son estats sasits. Lo dimars 3I de mai a 10h una accion publica serà menada a l’entrada del Licèu Esclangon de Manòsca. Aquesta campanha es dubèrta a totes. Pertanh a totes los que pensan que l’ensenhament de l’occitan deu èsser perseguit, renforçat e generalizat. Aquesta campanha es l’afar de la societat civila occitana.
Cadun pòt e se deu júnher a aquesta campanha. Es una question de vida o de mòrt per la lenga occitana. Es tant orrible e tant simple qu’aquò.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Es pas un atac a degun, es una crida a que la defensa de l'occitan cal que siá transversal. L'occitan es de totes perque es patrimòni de tot lo pòble. Se quauquarrés se vei acusat de corporatisme que sosque se las siás accions an provocat aquela acusacion. Se dire la vertat es atacar, benvengut siá aquel atac.
Me demandi umilament e prudentament, s'es exactament contra l'occitan que son menadas aquelas atacas. I vesi ieu una ataca utilitarista, menada per de rasons economicas s'amirant cap al demesiment de las despensas publicas, DE TOTES LOS BIAISSES POSSIBLES, per que las talhas demesiscan, per que las "cargas" demesiscan, per que l'investiment pel profièit comun de la par de cadun demesisca. Aquò's l'ordo-liberalisme totalitari d'Euròpa qu'o reclama. A pas grand causa d'especificament anti-occitanista. Tot çò que correspond a una despensa dels estats es amairat dins aquesta guèrra contra los edificis democratics. Los Occitans, non i sèm, ni mai ni mens, qu'unas vicitimas colateralas sens ges d'importança als uèlhs dels atacaires.
Bon, aquò foguèssem 16 milions davalats per carrièras a reclamar lo dreit dels pòbles a dispausar de se meteis, benlèu cambiarián las paraulas de la cançon. Mas fins ara, coneissètz ja ben pro ben sens ieu aquesta trista musica…
#2 Soi pas segur que i aja una "ataca" dins l'article de Terric Lausa. Parla del "corporatisme" per descriure solament quicòm que fonciona mal. Es pas una ataca contra qualqu'un.
Per avançar, viram -nos benleu vers la candidatura de Troadec a las eleccions presidencialas e si la candidatura mena a ren demoraran totjon las idéias qu'aurem semnenats. I a doas doas idéias : l'officialisacion de las lengas regionalas e lo regionalisme.
Pausam -nos la question : "Quala plaça lo regionalisme pòd prener dins lo sistem politic?".
Que nos dich lo PS? Que falia dire la vertat aus frances es a dire que paiam pas pron d'impôts e de taxes. Mas, nos dich pas a de qué servan tots los impôts, si quò sert lo ben o la guerra, si quò vai a las bancas, si quò sert lo rgionalisme, si quò sert la democracia o si quò paia coma aus USA un programme spacial pararlele e catat.
Avem lo dreit de pausar totas aquelas questions e Jornalet sert a d'aquò : far viure la democracia. De segur avem pas daus spescialisats mas avem lo dreit de pensar emben nòstre còr. La candidatura regionalista pòd aver un avenir mas quò es nòstres que la norissan. Arrestam de parlar de las inegalitats socialas en Franca, de la Franca en generala, coma una entitat una e indivisibla; i a de las inegalitats regionalas; i a una sciença, una filosofia, una economia, un ensenhament e plan segur una politica qu'a totjorn niat lo regionalisme. Es temps de cambiar.
"Es acabat lo temps que la defensa e la promocion de l’ensenhament de l’occitan èra l’afar exclusiu dels especialistas, dels professionals, dels professors. Es acabat lo temps de l’egemonia corporatista."
Mai perqué aquela ataca sus lo 'corporatisme' deis ensenhaires, au moment que dises qu'es nesita l'union de totei? Quina egemonia corporatista? La defensa e la promocion de l'ensenhament es TOTJORN estat l'afa de totei.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari