Opinion
Que portar a la presidenciala?
Un daus eveniments majors de la politica francesa es l’eleccion presidenciala. La chausida daus candidats es la question qu’anima lo debat public un an davant l’eschasença. Actualament, son dos los que partejan una partida de las ideas que desvelope dins quela cronica: Christian Troadec, militant autonomista breton e Nicolas Hulot, ecologista francés plan conegut.
Christian Troadec s’es fach coneisser dau grand public au moment de la crisi de l’ecotaxa en Bretanha. Fuguet un daus menaires daus Bonets Roges que reussigueren a far recular lo governament sus quela mesura. Mas es tanben maire de Karaez-Plougêr en Centre Bretanha e fondator daus festenaus d’An Erer Kozh (las Vielhas Laurerzas). Es elegit au conselh departamentau dau Finisterra dempuei 2010 ont faguet partida de la majoritat socialista dins la mandatura precedenta davant de crear un grop regionalista dins l’actuala emb l’anciana sindicalista CGT Corinne Nicole. Dins sa campanha, s’apieja sus son credo que podem resumir a l’eslogan occitanista de las annadas sesenta-dietz: viure e trabalhar au país. L’autonomia locala, tant politica coma economica, es çò que menet son accion tota. La federacion Regions e Pòbles Solidaris e lo Partit Occitan chausigueren de lo segre dins quela aventura. Per me, demòra una question essenciala: lo contengut economic e ecologic de las proposicions de Troadec. Sei convençut de la sinceritat de son messatge, de sa volontat de decidir localament, de trobar e gardar lo trabalh au país. Còsta que còsta. Mas nos fau pertant nos interrojar sus nòstre foncionament economic, sus las produccions que volem, sus lor consequéncias sus l’environament. Los Bonets Roges an defenduts un sistema productiu despassat economicament e dangierós ecologicament. Devem pas remplaçar lo productivisme globau per un locau. Lo debat se deu far, las proposicions se precisar.
Pense pas aver mestier de presentar Nicolas Hulot. Ancian animator de l’emission Ushuaïa sus TF1, es un dau pòrtavotz de l’ecologia au près dau grand public en França. A l’imatge d’un òme de conviccion, luenh de la politica partesana, prest a s’engatjar per sos conciutadans. Maneja una fondacion per l’environament a laquala balhet son nom. Per lo moment, coma a chasca eschasença presidenciala, sabem pas quala serà sa decision. En 2007, decidet de portar un pacte ecologic de far signar aus candidats pusleu de que se presentar a l’eleccion. En 2011, participet a la primària ecologista e fuguet batut per Eva Joly. Si podem pas dobtar de las conviccions de Nicolas Hulot, podem totparier nos interrojar sus lo tipe d’ecologia que pòrta. Sa posicion per çò dau nuclear per exemple es pas tant clara que quò. Oficialament es contra, mas daus membres dau comitat scientific de sa fondacion consideran que quela energia es un atot contra los chamjaments climatics. E mai los liams de Hulot e dau monde economic francés son pas jamai estats esconduts: EDF, Rhône-Poulenc, TF1, L’Oréal, Orange, son daus partenaris de sa fondacion. Quaus pòden èsser los chamjaments prepausats en tot demorar dins un tal encastre?
De tot biais, quilhs candidats an pauc de chança de ganhar quela eleccion. Mas podem ne profitar per debatre, pausar nòstras ideas davant lo public. E devem començar per discutir entre nautres, militants, de çò que volem que nòstres candidats pòrten. E devem pas oblidar la citation d’André Gorz: “l’ecologia a tota sa charja critica nonmàs si las devastacions de la Terra, la destruccion de las basas naturalas de la vita son compresas coma las consequéncias d’un mòde de produccion”.
Christian Troadec s’es fach coneisser dau grand public au moment de la crisi de l’ecotaxa en Bretanha. Fuguet un daus menaires daus Bonets Roges que reussigueren a far recular lo governament sus quela mesura. Mas es tanben maire de Karaez-Plougêr en Centre Bretanha e fondator daus festenaus d’An Erer Kozh (las Vielhas Laurerzas). Es elegit au conselh departamentau dau Finisterra dempuei 2010 ont faguet partida de la majoritat socialista dins la mandatura precedenta davant de crear un grop regionalista dins l’actuala emb l’anciana sindicalista CGT Corinne Nicole. Dins sa campanha, s’apieja sus son credo que podem resumir a l’eslogan occitanista de las annadas sesenta-dietz: viure e trabalhar au país. L’autonomia locala, tant politica coma economica, es çò que menet son accion tota. La federacion Regions e Pòbles Solidaris e lo Partit Occitan chausigueren de lo segre dins quela aventura. Per me, demòra una question essenciala: lo contengut economic e ecologic de las proposicions de Troadec. Sei convençut de la sinceritat de son messatge, de sa volontat de decidir localament, de trobar e gardar lo trabalh au país. Còsta que còsta. Mas nos fau pertant nos interrojar sus nòstre foncionament economic, sus las produccions que volem, sus lor consequéncias sus l’environament. Los Bonets Roges an defenduts un sistema productiu despassat economicament e dangierós ecologicament. Devem pas remplaçar lo productivisme globau per un locau. Lo debat se deu far, las proposicions se precisar.
Pense pas aver mestier de presentar Nicolas Hulot. Ancian animator de l’emission Ushuaïa sus TF1, es un dau pòrtavotz de l’ecologia au près dau grand public en França. A l’imatge d’un òme de conviccion, luenh de la politica partesana, prest a s’engatjar per sos conciutadans. Maneja una fondacion per l’environament a laquala balhet son nom. Per lo moment, coma a chasca eschasença presidenciala, sabem pas quala serà sa decision. En 2007, decidet de portar un pacte ecologic de far signar aus candidats pusleu de que se presentar a l’eleccion. En 2011, participet a la primària ecologista e fuguet batut per Eva Joly. Si podem pas dobtar de las conviccions de Nicolas Hulot, podem totparier nos interrojar sus lo tipe d’ecologia que pòrta. Sa posicion per çò dau nuclear per exemple es pas tant clara que quò. Oficialament es contra, mas daus membres dau comitat scientific de sa fondacion consideran que quela energia es un atot contra los chamjaments climatics. E mai los liams de Hulot e dau monde economic francés son pas jamai estats esconduts: EDF, Rhône-Poulenc, TF1, L’Oréal, Orange, son daus partenaris de sa fondacion. Quaus pòden èsser los chamjaments prepausats en tot demorar dins un tal encastre?
De tot biais, quilhs candidats an pauc de chança de ganhar quela eleccion. Mas podem ne profitar per debatre, pausar nòstras ideas davant lo public. E devem començar per discutir entre nautres, militants, de çò que volem que nòstres candidats pòrten. E devem pas oblidar la citation d’André Gorz: “l’ecologia a tota sa charja critica nonmàs si las devastacions de la Terra, la destruccion de las basas naturalas de la vita son compresas coma las consequéncias d’un mòde de produccion”.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Soi pas brica d'accòrdi amb #1. L'ecologia es politica. Lo nucleari es politica. L'orientacion energetica es una causida politica.
Si que non, soi d'accòrdi amb sénher Caillon. Soi dins l'inquietud de las proposicions ecologistas de Troadec, qu'espèri de véser.
Me sembla, ça que la, que quand òm vòl mai d'autonomia e de poder decisional e economic per sa region es que òm vòl tanben cambiar la situacion actuala. Pas i demorar.
L'ecologia es pas politique; es tecnologica e scientifica. Quò es chausir entre un tipe d'economia e d'un autre. Chausir entre lo petit producteur qu' a fach son nid dins l'economia dominanta, dins lo sector que las multinacionals volan pas, que coneissia la lenga e l'ecologiste que vai de la vila, qu'a ren a fotre de la lenga, de la tradicion culturala.
Quò es chausir entre lo producor de vin, de viandas, de fetge gras, que ven de la tradicion regionala e lo que volan un regime alimentari de tipe miegterrenc o limosin (chitanha e blat negre) en saber que darrier i a necessitat per lo petit productor de ganhar sa crota.
Quò es chausir entre lo que pensan que lo depeuplament dau Massif Centrau es una bona causa perque a permis lo reboisament d'aquela montanha.
E demoran totjorn emben nòstre lenga devalorisada, mesprisada, culpabilisada. Nòstre energia deu se concentrar sus lo perque d'aquò e coma cambiar. L'officialisacion de la lenga regiopnala, la revalorisacion dau regionau deu esser una de nòstras revendicacions.
Oc-es nos fau desbattre coma lo dit Mesma.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari