capçalera campanha

Opinion

Una(s) vision(s) de l’istòria

Joan-Marc Leclercq

Joan-Marc Leclercq

Musician de profession, autor d’un líber de conversacion suu gascon, d'un roman istoric "Ucraïna", d'un diccionari de rimas e de duas pèças de teatre.

Mai d’informacions
Pareishut lo 2 de seteme de 2016 au jornau silesian Dziennik Zachodny (Lo Jornau de l’Oèst), un article aperèc mon atencion. Signat per Teresa Sernik, es una entrevista de Kazimierz Miroszewski, istorian e degan de la facultat de Sciéncias Socialas de l’Universitat Silesiana (Uniwersytet Śląskie).
 
Au moment quan lo navèth govèrn polonés bota en davant per una hartèra de ceremonias commemorativas las valors patrioticas e los qu’an lutat contra lo communisme, sa vision de l’istòria me pareish mès sanitosa … e justa.
 
Parla deu movement de resisténcia au navèth òrdi que lutèc dens las annadas qu’an seguida la guèrra. Vaquí un resumit de çò que ditz:
 
“Los soldats desbenedits, «los forestièrs», com se disèva d’eths abans … èran pas d’acòrd dambe l’òrdi navèth en Euròpa après la dusau guèrra mondiala, dambe la fòrma de  Polonha ni tampauc dambe lo govèrn mandat de Moscó estant. Decidiscón doncas de combàter aquesta Polonha. Bèra idèa, mira sobirana, mes lors sauneis d’una Polonha liura encontrèc pas una acceptacion generala.
 
Après las annadas d’aucupacion alemanda, los Poloneses volèvan pas que víver normalament, tranquillament. Cresèvan pas a una Tresau Guèrra Mondiala qu’auré escobat los communistas deu país, pas mès qu’a un generau Anders[1] que seré arribat d’Anglatèrra sus un chivau blanc. Los soldats de l’ombra podón lavetz pas comprénguer pr’amor los Poloneses los volèvan pas sosténguer dens lor luta contra los communistas. E calèva trobar de qué víver dens la clandestinitat. Son doncas apareishuts coma necessaris metòdes qu’uei classificarem de terroristas, includent violéncia fisica e aquò dinc au murtre. L’aisidèr de tuar èra lavetz esvarjant.
 
La luta contra l’estat a la quala an participat los desbenedits èra dessenada e condemnada a l’escac tra la debuta. Dinc a uei lo monde son dividits: aquestes desbenedits èran eròis o bandolèrs?  […]
 
Cau totun moderacion, que totis los soldats desbenedits èran pas sents. Totas lor hèitas s’ameritan pas discorses ahuecats e musica de fanfara. Podèm pas muishar los eveniments istorics shens que pintrats de blanc, com s’i ensajan uei lo dia au subjècte deus „forestèrs”, se que non seré una engana istorica.”[2]
 
Es mauaisit de hèr pas un parallèle dambe la debuta de çò qu’estoc la Resisténcia en França dens las purmèras annadas de l’Aucupacion. Se nos brembam solide de las bèlas hèitas deus coratjoses resistents, cau pas doblidar qu’a la debuta, e aquò degun ne vòu parlar, èran arcuelhuts coma cans dens un jòc de quilhas.
 
Collaborators dens l’amna, los franceses? Pas especialament. Mes la volontat de patz e lo chepic peus pairs, hrairs e marits demorats presonèrs en Alemanha èran los mès fòrts.
 
Quauqu’un me digoc un jorn que, s’ajustam lo nombre de personas que son vengudas escotar (e aplaudir) lo marescau Pétain a Agen a las que son vengudas escotar (e aplaudir) lo generau de Gaulle a la Liberacion dens la medisha vila, obtenguèm dus còps lo nombre d’estatjants. Inconsequéncia? Non pas.
 
La luta deus Resistents a la debuta semblava tanben desenada e condemnada a l’escac. Los Estats Units e sustot l’Union Sovietica èran pas en guèrra contra Alemanha.
 
Lo limit entre accion eroïca e hèita de bandolèrs èra pas, com en Polonha, tanpauc fòrça clar. Èra plan aisit peu poder vichista de denonciar los atemptats com aqueth deu cinèma Les Variétés a Tolosa qu’estoc mancat e que hascoc una victima inocenta au miei deus espectators. Unas atacas contra bancas o burèus de pòsta contribuïscón a enterténguer una cèrta confusion.
 
De mès, l’utilizacion deu mot „terrorista” emplegat contra eths peus Collaborators e los Alemans s’apujava sus las Convencions de Genèva (Las de 1929, qu’Alemanha avèva signadas) qu’enebissèvan aus civius de prénguer part aus conflictes armats. D’un punt de vista deu dret internacionau supervisat per la Crotz Roja, ironicament, avèvan rason d’emplegar aqueste mot.
 
Deu lor costat, los Milicians èran pas armats a la debuta e lor trabalh màger èra de lutar contra lo mercat negre. Quan trobavan mercandisa enebida, la distribuïvan per carrèras, çò que lor assegurèc una cèrta popularitat dens un purmèr temps.
 
Caloc las deportacions, lo Servici deu Trabalh Obligatòri, l’entrada en guèrra de l’Union Sovietica (22/06/1941) e deus Estats Units (11/12/1941) ende que las causas pareishen un pauc mès claras ende saber on èra lo Ben e lo Mau.
 
Mes aquò hè part d’un tròç d’istòria que los Franceses an ancora un drin de mau de saber analizar d’un biaish racionau. Es pas qu’una question de temps, sense dobte.
 
[1] Generau Władysław Anders (1892-1970) despatriat en Anglatèrra e opausant au regime communista de l’après-guèrra.
 
 
[2]Żołnierze wykłęci, „leczni”, jak na nich mówiono wcześniej … Nie godzili się na nowy porządek w Europie po drugiej wojnie światowej, na kształt Polski z narzuconym z Moskwy rządem. Postanowili więc z tą Polską walczyć. Piękna idea, szczytny cel, ale ich marzenia o Polsce wolnej i niezależnej nie spotkały się ze społeczną akceptacją.
 
Po latach okupacji hitlerowskiej Polacy chcieli już żyć normalnie, spokojnie. Nie wierzyli ani w trzecią woiną światową, która zmiecie komunistów z ich kraju, ani w generała Andersa, króry przejedzie z Anglii do Polski na białym koniu. Żolnierze podziemia nie potrafili zrozumieć, dlaczego Polacy nie chcą ich popierać w walce z komunistami. A jakoś trzeba było zdobyć żywność. Wtedy do głosu dochodziły metody typowe dla teroru, pobicia, łącznie z mordowaniem. Łatwość zabijania była wtedy przerażająca.
 
Walka z państwem, którą podjęli wyklęci, była bezsensowna i skazana na klęskę. Do dziś lokalne społeczności są podzielone: czy wyklęci byli bohaterami, czy bandytami.
 
[…] Potrzebny jest jednak umiar, bo nie wszyscy żołnierze wyklęci byli święci. Nie wszystkie ich czyny zasługują na wzniosłe przemowy i fanfary. Wydarzeń historycznych nie możemy pokazywać tylko z barwach jasnych, a tak próbuje się pokazywać „leśnych”, bo wtedy zakłamujemy historię.
 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Joan Francés Blanc Liyon
2.

Ua vision corrècta de l'istòria, JM. Deu ben de legir.

  • 0
  • 0
Gèli Grande Lairac en Agenés
1.

Gaitam un pauc l'istòria deu movement occitanista.

Del temps qu'èra viu lo collabò Felix Marcel Castan de Montalban e sos amics de la linha imaginòt de defensa de la supremacia francesa sus Occitània e quauquas autras colonias, disian qu'èran pas per l'independéncia d'Occitània pr'amor que sonque 2 del 100 de la populacion la voldrian.
Aquò vòl dire clarament que uèi se 50 a 60 del 100 dels occitans èran d'acòrdi per l'independéncia seguirian la tropa.

Lo jorn que ganharem podem èsser assegurats que los medishes que bramavan 5 o 6 ans abans pel manteniment d'Occitània dins l'empèri francés bramaràn mai fòrt que los autres per ne sortir.

N'i a qu'auràn malgrat tot del pais mantengut l'onor e d'autres qu'auràn cambiat de vent

  • 1
  • 5

Escriu un comentari sus aqueste article