Opinion
Non a l’ais nòrd-sud
La representacion inconscienta de l’espaci occitan, e dels espacis vesins d’Occitània, es sovent deformaa per l’idèa faussa que i auriá un “ais nòrd-sud”. Evidentament, nègo pas que i a un nòrd e un sud en Occitània. Mas refuso l’idèa absurda segon la quala lo nòrd seriá un pòl de sornura mentre que lo sud seriá un pòl d’illuminacion. Es una idèa inconscienta que trèva l’esperit de fòrça occitanistas.
Devino doas rasons per explicar aquela error de percepcion: la primiera es lo conflicte entre l’occitan e lo francés, la segonda es l’atraccion del catalan.
L’error de percepcion degua al conflicte entre occitan e francés
Lo francés es una lenga dominanta que menaça l’occitan. Lo brèç de la lenga francesa se tròba delà lo nòrd d’Occitània, vèrs lo Bacin Parisenc, e lo centre d’aquel espaci septentrional es París, vila ultraprivilegiaa a totes los nivèls.
Los occitanistas qu’avèm una vision clara e serena de las chausas sabèm ben que l’occitan e lo francés son de lengas de valor egala (car totas las lengas son egalas). Mas sabèm pasmens que son de lengas en conflicte. Per tant, defendèm l’occitan fàcia a la dominacion inacceptabla del francés. Asiram la politica de l’estat francés que se servís de la lenga francesa per fin d’assassinar nòstra lenga occitana. Asiram una politica mas asiram pas una lenga. La lenga francesa dins sa substància es pas l’origina del problèma, evidentament, car i a pas de lenga bòna ni de lenga marria.
Certans occitanistas qu’an una percepcion confusa de las chausas veon pas clarament lo conflicte qu’opausa l’occitan e lo francés. Totun percebon ben que i a un problèma que ven del nòrd, mas sabon pas ben definir aquel problèma. Pòon pas denonciar dirèctament lo conflicte de las lengas, pòon pas criticar l’invasion illegitima del francés, pòon pas denonciar la politica assimilacionista de l’estat francés que tua l’occitan. Alora tomban dins de mites de compensacion.
Lo mite de compensacion mai frequent es de creire que l’occitan seriá una lenga pus richa o pus capabla d’exprimir las emocions. Aquò ajua a far acceptar pus facilament la dominacion del francés. En realitat, los lingüistas sabon ben que totas las lengas son egalas en richesa expressiva per dire las emocions (e per dire qué que siá).
Un autre mite de compensacion, pus perniciós, es de creire que las varietats d’occitan del nòrd, aquelas que son pus vesinas del francés, serián pus corrompuas per la francizacion e pus alonhaas d’un occitan autentic. Es tanben un biais per pas criticar dirèctament la dominacion francesa. En luòc de denonciar lo problèma impausat dempuei l’experior, òm ataca la partia de nòstra lenga qu’es mai pròcha de l’agression exteriora.
L’error de percepcion degua al prestigi catalan
Quand anam delà lo sud d’Occitània, trobam la lenga catalana que se pòrta melhor que l’occitan (los lingüistas sabèm que la situacion del catalan es luenh d’èsser ideala, mas es una autra question). E per tant, n’i a que creon vagament que los dialèctes occitans vesins del catalan serián mens degenerats, mens francizats e melhor preservats que los dialèctes del nòrd.
Dins lo mite, donc, lo catalan regeneraor, a l’extrèm sud de l’eschala, es lo contrari absolut del francés corruptor, a l’extrèm nòrd de l’eschala. Ansin se crèa dins l’inconscient collectiu lo faus ais nòrd-sud.
La realitat lingüistica es que totas las varietats de la lenga occitana an una valor egala, tant al nòrd coma al sud. Los parlars occitans del nòrd son d’occitan prefond e contenon de ressorsas innombrablas per restaurar l’ensemble de la lenga. Coma o son los parlars del sud...
Quauques discors auvits
Una consequéncia terribla del mite de l’ais nòrd-sud es lo discors condescendent de certans “meridionals” contra los vesins “septentrionals”. Chal ren generalizar, mas, m’es agut arribat d’auvir de discors absurdes coma los seguents:
Las vielhas representacions sus los gavachs e los gavòts son pas alonhaas d’aqueles problèmas. Certans catalans apèlan gavatxos los occitans. Certans occitans del sud apèlan gavachs o gavòts los occitans montanhòls del nòrd. E certans occitans apèlan gavachs los peitavins-santongés o los francés (“del nòrd”).
(Aüra lo mot gavòt pèrd sa connotacion pejorativa, per astre, e i a d’abitants dels Alps que venon fièrs de se dire gavòts.)
Per sortir d’aquela vision binària d’un nòrd problematic e d’un sud idealizat, chal luchar còntra la dominacion de la lenga francesa. Se lo francés retròba sa plaça iniciala de lenga del Bacin Parisenc (objectiu utopic, mas just), se l’occitan redeven la lenga normala e primiera en Occitània, alora los occitans serem capables de nos percebre de maniera autonòma e autocentraa. Comprendrem pus facilament que los occitans del nòrd e del sud siam totes egals en “autenticitat occitana”. Los occitans aurem pas pus besonh de nos demandar se lo peitavin-santongés e lo galò son de concèptes legitims. Totes los catalans acceptaràn que los occitans son lors egals e non pas de cosins degenerats e perduts.
Devino doas rasons per explicar aquela error de percepcion: la primiera es lo conflicte entre l’occitan e lo francés, la segonda es l’atraccion del catalan.
L’error de percepcion degua al conflicte entre occitan e francés
Lo francés es una lenga dominanta que menaça l’occitan. Lo brèç de la lenga francesa se tròba delà lo nòrd d’Occitània, vèrs lo Bacin Parisenc, e lo centre d’aquel espaci septentrional es París, vila ultraprivilegiaa a totes los nivèls.
Los occitanistas qu’avèm una vision clara e serena de las chausas sabèm ben que l’occitan e lo francés son de lengas de valor egala (car totas las lengas son egalas). Mas sabèm pasmens que son de lengas en conflicte. Per tant, defendèm l’occitan fàcia a la dominacion inacceptabla del francés. Asiram la politica de l’estat francés que se servís de la lenga francesa per fin d’assassinar nòstra lenga occitana. Asiram una politica mas asiram pas una lenga. La lenga francesa dins sa substància es pas l’origina del problèma, evidentament, car i a pas de lenga bòna ni de lenga marria.
Certans occitanistas qu’an una percepcion confusa de las chausas veon pas clarament lo conflicte qu’opausa l’occitan e lo francés. Totun percebon ben que i a un problèma que ven del nòrd, mas sabon pas ben definir aquel problèma. Pòon pas denonciar dirèctament lo conflicte de las lengas, pòon pas criticar l’invasion illegitima del francés, pòon pas denonciar la politica assimilacionista de l’estat francés que tua l’occitan. Alora tomban dins de mites de compensacion.
Lo mite de compensacion mai frequent es de creire que l’occitan seriá una lenga pus richa o pus capabla d’exprimir las emocions. Aquò ajua a far acceptar pus facilament la dominacion del francés. En realitat, los lingüistas sabon ben que totas las lengas son egalas en richesa expressiva per dire las emocions (e per dire qué que siá).
Un autre mite de compensacion, pus perniciós, es de creire que las varietats d’occitan del nòrd, aquelas que son pus vesinas del francés, serián pus corrompuas per la francizacion e pus alonhaas d’un occitan autentic. Es tanben un biais per pas criticar dirèctament la dominacion francesa. En luòc de denonciar lo problèma impausat dempuei l’experior, òm ataca la partia de nòstra lenga qu’es mai pròcha de l’agression exteriora.
L’error de percepcion degua al prestigi catalan
Quand anam delà lo sud d’Occitània, trobam la lenga catalana que se pòrta melhor que l’occitan (los lingüistas sabèm que la situacion del catalan es luenh d’èsser ideala, mas es una autra question). E per tant, n’i a que creon vagament que los dialèctes occitans vesins del catalan serián mens degenerats, mens francizats e melhor preservats que los dialèctes del nòrd.
Dins lo mite, donc, lo catalan regeneraor, a l’extrèm sud de l’eschala, es lo contrari absolut del francés corruptor, a l’extrèm nòrd de l’eschala. Ansin se crèa dins l’inconscient collectiu lo faus ais nòrd-sud.
La realitat lingüistica es que totas las varietats de la lenga occitana an una valor egala, tant al nòrd coma al sud. Los parlars occitans del nòrd son d’occitan prefond e contenon de ressorsas innombrablas per restaurar l’ensemble de la lenga. Coma o son los parlars del sud...
Quauques discors auvits
Una consequéncia terribla del mite de l’ais nòrd-sud es lo discors condescendent de certans “meridionals” contra los vesins “septentrionals”. Chal ren generalizar, mas, m’es agut arribat d’auvir de discors absurdes coma los seguents:
— Certans catalanistas pauc esclairats e pauc representatius mesprèsan lors vesins occitans del nòrd que son pas estats capables de defendre lor lenga. Aqueles catalanistas pòon pas suportar l’idèa que l’occitan, un jorn, s’afirme coma lenga restauraa a egalitat amb lo catalan.
— Certans occitanistas pauc eclairats e pauc representatius (qu’admiran sovent tot çò que ven de Catalonha), mesprèsan lors vesins del nòrd. Aqueles occitanistas pòon pas suportar l’idèa que lo peitavin-santongés (l’aguiainés) o lo galò s’afirmen coma de lengas dignas, a egalitat amb l’occitan.
— Certans occitanistas pauc eclairats e pauc representatius (qu’admiran sovent tot çò que ven de Catalonha), mesprèsan lors vesins del nòrd. Aqueles occitanistas pòon pas suportar l’idèa que lo peitavin-santongés (l’aguiainés) o lo galò s’afirmen coma de lengas dignas, a egalitat amb l’occitan.
Las vielhas representacions sus los gavachs e los gavòts son pas alonhaas d’aqueles problèmas. Certans catalans apèlan gavatxos los occitans. Certans occitans del sud apèlan gavachs o gavòts los occitans montanhòls del nòrd. E certans occitans apèlan gavachs los peitavins-santongés o los francés (“del nòrd”).
(Aüra lo mot gavòt pèrd sa connotacion pejorativa, per astre, e i a d’abitants dels Alps que venon fièrs de se dire gavòts.)
Per sortir d’aquela vision binària d’un nòrd problematic e d’un sud idealizat, chal luchar còntra la dominacion de la lenga francesa. Se lo francés retròba sa plaça iniciala de lenga del Bacin Parisenc (objectiu utopic, mas just), se l’occitan redeven la lenga normala e primiera en Occitània, alora los occitans serem capables de nos percebre de maniera autonòma e autocentraa. Comprendrem pus facilament que los occitans del nòrd e del sud siam totes egals en “autenticitat occitana”. Los occitans aurem pas pus besonh de nos demandar se lo peitavin-santongés e lo galò son de concèptes legitims. Totes los catalans acceptaràn que los occitans son lors egals e non pas de cosins degenerats e perduts.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Existís ua vision binària d’un nòrd problematic e d’un sud idealizat. Mès ei pas totjorn encausat per un sentiment anti-gavaches. I a sustot ua desconeishença de las regions limosina, auvernhata e daufinata per los occitans meridionaus: fòrça Occitans n’i son pas jamai anat (o pas sovent) pr'amor que non son pas de regions de torisme de massa ni de territòris economicament atractius, los mèdias francimands ne parlan pauc, los dialèctes dau nòrd son pauc emplegats dins los mèdias occitans, los politicians de las ancianas regions administrativas èran pauc preocupadas per l’usatge de l’occitan, n’i a pas tanben au temps qui èm de reinvendicacions occitanistas fòrtas e visiblas. De mei, l'istòria francesa a balhat l’imatge de regions retardadas e d’ua populacion destinada a la despatriacion cap a la vila illuminada de París. Benlèu, l’idèa d’un nòrd d’Occitània escur ei simptomatic d’un fracàs de l’occitanisme? Sonque per ara, cau esperar, tot pòt arribar!
#1https://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Roux
Mercés a JF Blanc de tornar precisar aquela evidéncia !
Seriam plan tranquiles !
L'occitanisme es nascut al Nòrd: que seriam sens Josèp Ros?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari