Coma sovent aprèp la caça, aluquèron un pichon fuòc e i faguèron còire qualques tròces de carn tròp abimats per la lama de Schulh. En mai d’aquò, aqueste moment permetèt al Biaissut de s’apasimar e de secar un pauc sa susor ambe la calor de las flamas. Dins aqueste ivèrn glacial, demorar trempat podiá lèu significar la mòrt. La lusor de las flametas lusissián dins las bilhas d’aiga que perlavan suls tempes e qu’aurián gelat sens aqueste fuòc quitament timide. Aqueste moment, que las flamas començavan de s’enaussar, èra esperat pels tres amics perque los crits de la bèstia dins son agoniá e lo perfum de la sang avián segurament alertat los predators dels environs. E n’i avián d’unes que crenhián pas d’atacar tres caçaires sustot si l’un d’aquestes èra alassat per sa batèsta, mas crenhián lo fuòc. Las flamas los forçarián a gardar lors distàncias.
 
Avián pres tanben la costuma de parlar pendent que la carn cosiá. Parlavan de tot, mas sustot de subjèctes leugièrs. Èra totjorn Schulh que lançava un subjècte a l’azard quora se sentissiá prèst. Filt e Mòrt, quitament si l’enveja de parlar èra pas presenta, se forçavan de manténer la conversacion mai leugièra possibla. Sabián plan qu’aquò permetiá a lor amic de caçar los imatges òrres de la caça. Pauc importava l’objècte de la discussion, lor objectiu èra de trobar un sorire, o quitament un esboç de sorire, sul visatge de Schulh.
 
Aqueste jorn, semblava d’umor cana lo Biaissut. Lancèt a Filt:
 
— Bon, mon amic, quand te vas decidir de far ta demanda a mos parents?
 
— De qué parlas? Te prendriái pas jamai coma femna!— faguèt Filt coma si aviá pas dejà comprés, mas la responsa agèt l’efièch escomptat e se metèron totes a rire.
 
— Te parli de ma sòrre, coquinàs! Sabi pas pus dempuèi quant de temps vos cercatz. A dejà refusat totes los pretedents que gausèron far lor demanda, quitament de filhs de cap d’autras tribús. E balhèt pas jamai sas rasons a paire per explicar aquestes refuses. Mas sabi plan ieu...— concluguèt en agachant Filt, lo sorire fins als uèlhs.
 
— Mas non... sabi pas de qué parlas...— repoteguèt lo Savi, tot geinat que sa galejada agèsse pas far cambiar de subjècte son amic. Florà es plan polida, mai que polida d’alhurs mas... las explicacions li semblavan mancar.
 
— E ben, lo Savi, tu que sabes totjorn de que dire, aquí siás pas tant convencent,— espetèt de rire Mòrt.
 
Foguèt seguit per Schulh mas Filt s’empeissèt d’agantar un tròç de carn per copar cort a la discutida e comencèt de lo rosegar. Los dos autres riguèron un momenton encara abans de l’imitar. Respectavan lo silenci de lor amic, mas lors agaches traïssián lors pensadas.
 
Èra pas lo primièr còp que Schulh picanhava son amic a prepaus de sa sòrre. Se vesiá plan qu’i aviá una atirança entre aquestes dos, mas ni l’un ni l’autre aviá gausat far lo primièr pas. Schulh èra pr’aquò lo primièr content d’aquò e darrièr aquestas picanhadas voliá far comprene a son amic qu’auriá son consentiment e qu’èra segur dels sentiments de sa sòrre per pel. Mas o podiá pas dire dirèctament perque voliá mai que mai respectar son amic e èra pas a el de se prononciar perqu’èra pas lo cap de familha.
 
De mai sabiá qu’èra un subjècte mal aisit per Filt que parlava jamai d’el e encara mens de sos sentiments. Èra totjorn en rèire per rapòrt als autres, totjorn dins l’observacion, l’analisi, la compreneson. Es d’alhurs d’aquela actitud que li ven son escais, mas Schulh e Mòrt sabián plan qu’èra pas sa vertadièra personalitat. Abans son accident, èra mai afable, anava mai cap als autres. De còps, èra tròp dirèct, çò que podiá balhar de situacion mai que risoleta. Mas aquò èra abans...
 
Un jorn èra partit a la caça ambe d’autres joves de la tribú. Mòrt èra encara tròp jove per caçar e Schulh veniá juste de prene consciéncia de sa facultat e, coma n’aviá vergonha, trobava totjorn una excusa per refusar una sortida. Filt èra alara partit ambe Berrat, Grunt e Nimòr. Avián levat la traçat d’un baròt[1]  mascle enormàs. Filt voliá pas caçar una bèstia tant gròssa sens l’ajuda dels autres òmes de la tribú, mas los autres l’encoratgèron. La tribú èra dejà plan al nòrd de son territòri, ça que la s’enfonzèron mai prigondament encara dins la selva en direccion del septentrion, tant luènh que pas degun de per abans. Passèron las limitas que los ancians disián “la fin de Monde nòstre” per dintrar dins los de las bèstias que poblavan solament los relats dels ancians e los pantaisses dels enfants.
 
Es la sola causa que Filt capitèt de dire quora foguèt descubèrt tres jorns aprèp, alara que totes lo pensavan perdut. Èra errant mentre los arbres, los uèlhs tresvirats, mitat mòrt de freg e cubèrt de escarraunhadas, mas sustot lo ventre dubèrt en dos. Calguèt anar quèrre la masca que viviá soletat dins los paluds a mai d’una jornada de camin en direccion del colcant. Mòrt e Schulh avián corregut tant que lors cambas los podián portar e tant que lors palmons èran capables de destriar l’aire del gèl. Preissèron la masca que voliá pas caminar dins la nuèch e l’aurián presa sus l’esquina si l’auriá calgut. La masca podiá comunicar ambe los animals de la selva, quitament los mai rares. Aviá cantat la cançon per far venir de cavals salvatges, mas a sa granda suspresa, foguèron tres unicòrnas que respondèron a son apèl. Los dos amics avián totjorn gardat en memòria la remarca que lor faguèt la vièlha, lo sorire maliciós de lo que ne sap mai que ne ditz: “la natura sembla pensar que lo vòstre amic merita lo melhor de sos enfants...” abans de sautar, coma una gojata sus l’esquina del primièr e de far un signe del cap a Schulh e Mòrt per l’imitar.
 
Al campament, una jornada e una nuèch mai tard, èran pas fòrça per creire encara al reviscolament de Filt, mas la masca passèt tota la jornada e la nuèch seguentas ambe el, a cantar sas cançons dins una lenga perduda qu’èra la sola de saber. D’unes diguèron que las estèlas se metèron a virar al revèrs dins lo cèl, d’autres qu’un buf caud envasiguèt la selva e d’autres encara que de lums jaunes e vèrds passèron entre las tèlas del tibanèl ont èran. Mas al matin, èra sortida tota blanca, aflaquida per anonciar a Farà, la maire de Filt, que son filh respirava e demandava a beure, abans de desaparéisser, coma fa totjorn, per tornar acò d’ela sens que pas degun sapèsse cossí. Calguèt mai d’una setmana a Filt per se tornar quilhar e mai d’un mes per caminar sens vomir de dolor, mas èra solide e temerari. Aviá lo mental dur coma la fèrre e se remetèt. Sols son caractèri cambiat e la cicatritz qu’ornejava son ventre d’un costat a l’autre testimoniavan d’aquò.
 
Fin finala, los tres amics acabèron lors tròces de carn sens tròp parlar. Lo frejum e la fatiga de la traca avián tornat prene lo dessús. Schulh jetèt dins las flamas un òs que veniá de rosegar puèi lancèt:
 
— Amics nos cal dintrar me pensi. Las nòstras familhas se devon far de lagui ara. Sèm partits lèu aqueste matin e soi segur que Mòrt prevenguèt pas Molea,— l’agach de biais lançat a Mòrt amagava pas lo sorire de Schulh.
 
— Sabes plan cossí es ma maire... sospirèt Mòrt. Nos auriá encara aprestat tot çò que nos demòra dins las nòstras resèrvas per lo camin sens èsser segura que tornèssem quicòm per las tornar far.
 
— E soi segur qu’auriá pas dormit de la nuèch...— ajustèt Filt a lançar de nèu sul fuòc per l’atudar.
 
—Solide,— concluguèt Mòrt. Ma maire nos aima totes tres coma se èrem totes sos filhs.
 
Cadun prenguèt sa part de carn envelopada dins de pandorèls de pèl del doroit. Coma sovent, Schulh ne prenguèt un pauc mai perque èra lo mai bèl e lo mai fòrt dels tres mas tanben per mercejar sos amics de gardar lo silenci sus son aptitud reala. Filt menèt lo retorn ambe un brandon de fuòc a la man per alunhar qualques bestiasses que se mostrarián tròp audaciosas. Los dos autres se fisavan totjorn a el per trobar lo camin mai cort e mai aisit. Lo Savi aviá una mapa de la selva dins lo cap dempuèi sa mesaventura de caça. Pendent sa remission aviá passat de jornadas entièras a agachar las mapas de cuèr que la tribú gardava dins de còfres dempuèi que i demorava per se recordar dels melhors airals de caça per cada periòdi de l’annada. Aviá volgut tornar trobar lo luòc onte foguèt atacar e aviá cercat dins totas las nòtas dins l’esper de trobar la descripcion d’un animal que li fariá remembrar çò que se passèt. Mas aviá pas res trobar malgrat sa paciéncia levat una coneissença aguda de totes los vals, de totas las balmas, de totes los rius e de totes los paluds de la selva.
 
Lo camin per tornar al camp èra long. Avián caminat dempuèi lo matin a seguir las emprentas de l’animal, mas a tirar drech lo camin de retorn èra un pauc mai cortet. Mas ambe lo fais de carn sus l’esquina èra pasmens baste long. Lo sol reconfòrt pendent aqueste trajècte èra de sentir sus l’esquina la calor de la carn de la bèstia que rescaufava lo còrs e lo còr. Dins la selva espesa èra pas totjorn aisit de progressar, e aquò èra mai compligat cargats coma l’èran. Mai d’un còp Filt s’arrestèt per jutjar dels camins possibles. Estimava mai evitar las èrbas nautas, que de còps los despassan, perque se sap pas çò que s’i pòt amagar, coma ensatjava totjorn de pas sarrar de tròp los paluds bèls perque s’i vesián sovent a l’entrelutz d’ombras i nadar, tant bèlas que d’arbres. Li agradava mai de passar tant qu’es possible pels airals dubèrts e airejats quitament s’i èra plan mens simple de s’amagar en cas de marrits rescontres. Progressavan lentament mas de contunha e, quora apercebèron dempuèi una cresta lor camp al fons del val e acoconat al ras d’un bauç, lo solelh veniá tot juste de quitar l’asuèlh mas sos dardalhs balhavan encara un pauc de lum. Lèu, lo camp foguèt dins l’escur del bauç mas los fuòcs rotges, que s’alucavan d’aicí d’ailà, lo tiravan del sorne per puntlilhats.
 
Avián pauc davalat quora ausiguèron lo crit d’una gacha. Semblava al bruch d’un passerat espaurugat, mas per un membre de la tribú èra clar qu’èra un messatge d’alèrta.
 
— Sèm dels vòstres. Venèm en patz. Avèm corregut tota la jornada per quèrre de carn,— cridèt Schulh.
 
— Tròbi totjorn aquesta frasa piòta!,— parlèt bas Mòrt. —I a pas res a far! Los ancians manquèron crudèlament d’imaginacion.—
 
— Mòrt “lo Sense-sens”. Es coma aital que de deurián sonar!— lancèt una votz ròcalhosa venguda de las ramas que faguèt tressautar Mòrt.
 
— Garn! Daissa-lo un pauc e quita doncas de jogar ambe el,— sospirèt Filt. A pas tòrd e o sabes.
 
S’ausiguèt alara un grand bruch de brancas qu’om espèta, seguit d’un son sord e brusc. Puèi, sortiguèt de darrièr l’arbre un omenàs d’una nautor extraordinària. Aviá las espatlas que depassavan al mens d’un cap tot lo de Schulh qu’èra dejà plan bèl. Sos braces èran tant gròsses que doas coissas e tan longs qu’aurián tocat lo sòl si foguèsson estacats a qualqu’un d’autre. Sa cara èra carrada coma si foguèsse dessenhada al destral. Garn èra de segur l’omenàs mai galhard que nasquèt dins la tribú. Se disiá que per sa primièra caça aviá mestrejat un baròtan ambe las mans a agantar las banas per l’empachar d’encornar un autre caçaire. Èra tant fòrt que son escais èra vengut naturalament. Lo disián Garn lo Garric.
 
Se sarrèt de Schulh los uèlhs dreches, puèi quora foguèt prèp l’agachèt de naut.
 
— Siás tu encara imagini?
 
—Segur!,— respondèt Schulh ambe una vantadissa forçada dins la votz.
 
— Un jorn, nos caldrà sortir amas. Podriam far de meravilhas me pensi.
 
— Vertat! Mas tota la tribú sufiriá pas per portar tota la carn que tornariatz,— ajustèt Mòrt ambe afront, mas tot lo monde se metèt a rire a sa galejada sens Lo Garric.
 
— Devètz èsser fatigats,— faguèt Garn sens prestar un agach a Mòrt. —Vau anónciar la vòstra venguda e lo temps que siaguètz davalats, la bièra serà servida. Acabi mon torn de garda a mièja nuèch, gardatz-me de que beure un còp ambe vosautres.—
 
Filt e Schulh faguèron un signe de cap pel mercejar e avancèron drech sens ajustar pas res. Mòrt aviá una aversion bèla per Garn que l’alimentava cada còp que se vesián ambe son actitud e sas remarcas. Tot los opausava, quitament lors familhas que s’asinavan dempuèi tant longtemps que sabián pas pus per quina rason. Seguiguèt sos amics e quora passèt a costat de Garn, aqueste avancèt e, a passar prèp, li balhèt un còp d’espatlas que li faguèt caire lo fais abans de tornar pujar dins son arbre amb un bèl sorire. Filt e Schulh tornèron lèu per ajudar lor amic, mas sustot per l’apasimar. Coneissián lo caractèri bolhent de lor amic e sabián que Garn esperava totjorn que li balhèsse una rason de li donar una rosta.
 
Ça que la, tre qu’aguèron repres la davalada, lo crit de l’agla que se jèta sus sa preda se faguèt ausir e foguèt repres per totes los gardas sul camin que menava al camp. Garn aviá tengut paraula e, dins l’afar de qualques minutas, totes al fons del val serián al fial de lor arribada e aprestarián tot çò que cal per festejar. Lo retorn de caçaire ambe pro de noiritura per la tribú èra pas pus costumièr dempuèi qualques annadas e avián pres la costuma de far una fèsta a cada còp qu’aquò arribava. Aquesta crit tant crudèl, tant espantós anonciava alara un moment agradiu coma n’i aviá pas fòrça.