Los rescontres Convivéncia del 19 de novembre passat, s’an formalizat una etapa importanta dins l’amira d’una societat mai frairala entre los tres monoteismes, agotan pas la problematica. D’una part de çò qu’aqueles tres monoteismes nascuts entre Mediterranèa e Mar Roja, devon reconéisser non solament los diferents corrents que los traversan, mas tanben, en defòra d’elles, las autras expressions espiritualas, religiosas o filosoficas.
 
En general lo monde legisson pas o pauc los libres e los tèxtes, tenguts per sacrats, que son praquò a la basa del nòstre imaginum. Per i destriar noadament la part de violéncia que tenon alentorn d’un Dieu concebut coma Mèstre de la Venjança. Violéncia e venjança son, segon Adonís “las leis de la tribu transpausada a l’al-delai”[1]. Cal tornar legir l’ancian Testament, lo Deutoronòme o lo libre d’Isaîa per exemple per s’en persuadir “Car veja que ven lo Senhor, dins lo fuòc, en sòrta  qu’es en furor que tornarà sa colèra, e sas repotegadas en flamas de fuòc ...e totes  dispareisseràn, dins l’auragan”[2] Lo tresen dels monoteismes a pas res inventat en la matèria que tira sa violéncia (la lei mesopotamiana del talion per exemple) alencòp dels tèxtes precedents coma del seu environament tribal.  
 
Se lo Testament Novèl prepausa la figura evangelica cristica que supera la lei tribala (“L’Evangèli aportèt atal un pauc de caritat al mitan de las atrocitats de l’istòria”)[3], cal pas doblidar lo tèxte de l’Apocalipsi que nos menaça d’una violéncia extrèma, totala, e qu’inspira uèi los salafistas[4]. Los àngels i semenan la terror, menan la famina, escampan la sanc dels òmes, de las femnas e dels pichons, expausan los cadavres en plaça publica. Una violéncia sadica que la podem vèser als timpans de las nòstras glèisas coma aquela de Concas. Nos trapam aquì fòrça aluenhats de l’espiritualitat lausada per los quites libres “sacrats”.Lo Dieu misericordiós antropomorfizat se càmbia en mascle exterminaire. ”Se los crestians dobtavan un pauc de se, cometrián pas totes aqueles crimis” çò escriguèt lo teologian Castellion del temps de las guèrras dichas de religion[5].
 
La pulsion mascla de mòrt e la lei del mai fòrt se trapan divinizadas. Coma se los mascles  podián pas assumir d’espereles lor violéncia e ne fasisán portar la responsabilitat a Dieu, un Dieu assassin, incapable de mestresa. Aquì perqué cada fondamentalisme enebís tota possibilitat d’interpretar los tèxtes religioses. L’espiritualitat desapareis jos la capa del poder mascle. Sufís de considerar los dictators del sègle passat que se volián en deòra de tota religion (Estalin, Hitler, Franco, Pol Pot, eca…) per desirar que los tres monoteismes se purguessen de tota pulsion de mòrt, de tota vesion apocaliptica e de tota practica patriarcala!
 
Cossí sortir d’aquela carrièra bòrnha. Lo pretfach de Scherazad qu’èra de traire del mascle la pulsion mortinèla e de far d’aiceste un òme, demòra d’actualitat. Basta d’analizar la condicion femenina dins los tres monoteismes. ”Los òmes tenon autoritat sus las femnas pramor de la preferéncia que Dieu lor acordèt”[6]. Ne seriá doncas atal, e per l’eternitat, de la mitat del mond? De qué far l’òme de sa part femenina?
 
“Cal tornar considerar lo nòstre passat a partir d’una novèla concepcion del mond”, çò prepausa Adonís¹. Cada òme ten lo drech a la libertat de consciéncia, al saber e a la coneissença. Li levar aquel drech, aquò’s li levar l’umanitat. La Convivéncia occitana ten sa fòrça de çò que pren en compte l’alteritat non solament aquela de l’Autre, mas tanben aquela al dintre de Se. Si que non cossí podriám fargar palancas …