En 1901, quan las sèt províncias australas s’unifiquèn ende formar l’estat d’Australia, las politicas racialas s’alinhèn sus las mès duras. La medisha annada estoc votat lo “Immigration Restriction Act”.
 
Los aborigèns perdón atau lo dret de vòte qu’avèvan dens uns estats ende s’arretrobar dambe lo medish estatut sociau que non pas los quites cangorós.
 
Dempuèi, Australia apliquèc dinc a las annadas 1970 una politica dita d’Australia Blanca, ende redusir lo mès possible los drets de las minoritats en tot empachar l’arribada de migrants “non-blancs”.
 
Segon los periòdes, Japoneses, Melanesians o Chineses estón hòrabandits deu país, familhas mescladas estón esbrigalhadas. Se l’Apartheid es plan conegut, aquesta politica l’es pas tant, mes avèva pas ren de l’envejar.
 
De notar qu’aquesta politica vergonhosa estoc tostemps sostenguda peu partit Trabalhista, que volèva protegir oficialament suus trabalhadors d’una eventuala concurréncia de migrants pauc qualificats.
 
End´empachar un arribant de demorar suu sòu australian, le hasèvan passar un “tèst de lenga”, qu’èra en vertat una dictada de 50 mots dens una(s) lenga(s) europenca(s), e atau s’assegurar de barrar lo camin aus non-europencs. D’un aute costat, servissèva tanben end´empachar l’arribada de personas pauc desiradas per rasons politicas.
 
Es atau que, en 1934, los organizadors d’una conferéncia organizada a Melbourne contra la guèrra e lo fascisme convidén Egon Erwin Kisch, un celèbre e brilhantissime jornalista e escrivan chèc de lenga alemanda, sòci deu Partit Comunista d’Alemanha e deu Komintern.
 
Lo 13 de noveme de 1934, lo vaishèth RMS Strathaird arribèc dens lo pòrt de Melbourne. De tira estoc bloquejat per la polícia qu’interdiscoc a Kisch de devarar. Autanlèu, l’informacion s’espandiscoc e los activistas pacifistas lèu entornèn lo batèu. Encoratjat per aqueste sosteng, Kirsch sautèc deu haut deu pont suu quai (5m mès a baish) e ... se copèc la camba.
 
Lo govèrn australian demandèc lavetz que passèsse lo famós tèst de lenga. Lo problèma ende la polícia estoc que Kisch s’i escadoc ... de passar plan totas las dictadas perpausadas. Per la fin, trobèn un oficièr que’s brembava deu “Nòste Pair” en gaelic escossés de son mainadèr. Es atau que lo govèrn podoc provar que Kisch èra pas digne d’entrar en Australia.
 
Mes gràcias a un comitat de sosteng hòrt, format màgerment d’escrivans que podón balhar a l’eveniment un rebomb internacionau, Kisch estoc liberat e podoc participar a la conferéncia. Estoc endeu govèrn de Joseph Lyons un escac que’u cobriscoc de vergonha.
 
Per çò qu’es de la Politica d’Australia Blanca, se contunhèc dinc a la fin de la guèrra deu Vietnam quan lo país devoc arcuélher uns 90 000 refugiats, aperats “Boat people”.
 
Los defensors deus drets de l’òmi se son totun recentament esmavuts de la navèra politica deu govèrn actuau que consistís en deportar los navèths arribants non-blancs e demandaires d’asile dens camps logats a Papoasia (las isclas de Nauru e Manus) que los jornalistas e los quites sòcis deu parlament pòdon pas vesitar.
 
Sustot qu’uns partits europencs de dreta extrèma an demandat pr’amor l’UE poderé pas seguir la medisha dralha ...