L’ahar de joen Théo a segotit lo país. Après l’ahar Adama, vaquí un element qu’es vengut relançar lo debat suus rapòrts mauaisits entre la polícia e la populacion.
 
Quan parli de populacion, vòli parlar màgerment d’aquesta joena deus barris populars de banlègas, los barris de hòrt taus d’immigracion e de caumatge. Dens los quartièrs borgeses au centre de las vilas, sabi pas perqué, se passa mílhor.
 
Lo purmèr trecanard de pas càder dedins es lo de prénguer de tira una pausicion polemica, sia a favor de la polícia e contra “los joens de banlèga”, sia lo contrari. Es un tèma que descadena aisidament las passions, e la soscadissa e la recèrca d’elements son mès que necessàrias. Sovent, lo monde an suu pic una certitud sus çò que’s debanèc abans de conéisher los detalhs de l’ahar. Sufís pas que’s passejar peus hialats sociaus ende se’n avisar.
 
Lèu, se parlèc de fòrçament deu joen Théo per la malhuca telescopica deu policièr, quan d’autes hasèvan allusion a insurtas deu joenòt “ende protegir un dealer de dròga” que los foncionaris volèvan arrestar. Segon qu’ètz antipolícia o anti-immigrat, una version vos agradarà mès que non pas l’auta, sens de’n saber especialament mès qu’aquò. Es precisament çò que cau evitar.
 
Cau pas véser la polícia o los joens de banlèga com un ensemble omogène, mes com un grop d’individus diferents, dambe camins personaus diferents. I a doncas bon policièrs e bon joens, mes tanben marrits policièrs e marrits joens, aquò pòt semblar una evidéncia, mes es mauaisit d’acceptar au bèth miei de la polemica. I avoc fòrça recentament a Marselha una policièra pro nafrada a la cara.
 
I a totun una diferéncia. Los policièrs son formats e pagats, an una mission. S’un conta-ròtle se passa plan o mau, ne tenguen la responsabilitat a 80%. Cada situacion deu estar estada anticipada, essajada, simulada e cau que l’agent sàpia çò que cau hèr a tot moment ende restablir l’òrdi. Un policièr deveré pas reagir a insurtas s’es un bon professionau.
 
Dens lo cas de Théo, lo nombre deus policièrs (lavetz qu’eth èra solet), e la gravetat de las nafraduras lor hè la incombar màgerment responsabilitat, quitament se lo joen n’a benlè tanben una part (ne sabèm ren dinc ara). I a agut manifèstament una manca deu costat de la polícia.
 
Mes se cau vertadèrament cercar las responsabilitats, benlèu caleré levar los uenlhs de cap aus elegits qu’an definit una politica de seguretat dempuèi una annadas.
 
L’error n°1 estoc la de Nicolas Sarkozy que desmantelèc la polícia de proximitat, la sola que posca estar eficaça. Los agents coneishen lo barri, coneishen las familhas, pòden parlar dambe los pairs, dambe los joens, establir un contacte, coneishen cada cara e doncas an pas besonh de conta-ròtle d’identitat, operacion qu’es l’encausa de la màger part deus embrolhs.
 
Totis an en memòria son viatge en 2003 au barri tolosenc de Bèlafont - Lo Miralh (on demorèi quinze ans!), on ramoncinèc Jean-Pierre Havrin, patron de la polícia de la vila de l’epòca en tot declarar: “Los policièrs son pas ací ende hèr au football”. Dobla error, pr’amor que s’agissèva de rugbi, mes bon, vist de París estant … La mira deu bon Sénher Sárközy èra de’s presentar a la presidéncia de la Republica, e doncas de paréisher autoritari au près de son electorat potenciau de dreta.
 
La gestion de las manifestacions contra la Lei Trabalh pòt tanben estar questionada. Dambe mon experiéncia de manifestacion, ne vesoi pas jamès actituc policièra tan agressiva, e un amic de París me digoc qu’acerà es estat encara fòrça pièger. La telaranha es pleada de gèstes violents de la fòrças de l’òrdi. Tot aquò es pas d’azard, la polícia es una ierarquia on lo som se tròba au ministèri de l’Interior.
 
Es tanben deu costat de la formacion que caleré un audit. Deu costat deus venedors de dròga, seré meslèu mauaisit, mes deu costat deus foncionaris, au mens, es possible.