“D’ara enlà, sonque una minoritat de la populacion de l’airal geografic concernit utilizan las lengas regionalas en França... Son encara utilizadas coma lengas mairalas lo catalan, lo basc, l’alsacian, lo còrse, encara mens per lo breton, mas sempre per una part fòrça limitada dels locutors. Los estudis mai precís faits per totas aquestas lengas indican que lor utilizacion coma lengas mairalas se fa d’ara enlà en concomitància amb lo francés, e en posicion segonda per rapòrt al francés.”
 
Ara, en França, sonque una minoritat plan petita de la populacion an l’occitan coma lenga mairala mentre que lo francés o es de totes. Lo projècte occitanista deu presentar un objectiu de convivéncia de las doas lengas istoricas modèrnas del pais per que contunhan d’èsser las lengas mairalas dels estatjants. Es un dreit suplementari que demandam, poder aver doas lengas mairalas per que los que vòlon practicar l’occitan dins lor vida quotidiana o poscam faire, a l’ostal o a l’escòla, mas tanben amb d’autres occitanofònes dins los bus, dins d’unes bars e botigas, o al trabalh. Demandam qu’ajan lo dreit de poder faire viure la lenga occitana coma una lenga mairala al costat del francés. Per concretizar aquel dreit, cal partir del constat que uèi, la lenga quasi unica dins l’espaci public es lo francés, mas tanben qu’una majoritat es dispausada a admetre que l’occitan es l’autra lenga istorica del territòri e qu’a de dreits. Cal definir una coabitacion ausibla per totes del francés e de l’occitan dins l’espaci public. O cal faire dins lo respècte de la qualitat de comunicacion dels francofòns monolingües d’uèi, e mai los que non vòlon pas apréner l’occitan.
 
Las lengas regionalas utilizadas coma lengas nacionalas en defòra de las frontièras de la republica francesa son utilizadas jos una forma unificada qu’es d’ara enlà en us en França dins los mèdias escrits e radiotelevisats, fasent disparéisser las formas dialectalas localas
 
Dins lo monde modèrne, totas las lengas de las democracias avançadas evoluisson vèrs una forma estandardizada d’us general, e mai se pòdon existir de formas dialectalas d’us local. Los poders publics estats o regions finançan aquela estandardizacion coma o fa l’estat francés, mas per la sola lenga francesa. En França, l’occitan, lo breton e lo còrse non an pas fòrça de finançament de poders publics per la lor normalizacion lingüistica. Uèi, l’egalitat de las culturas e de la lengas del monde es admesa majoritàriament. Pareis legitime de revendicar qu’una estructura interregionala a l’escala occitana siá finançada per definir una o mai formas unificadas per una difusion a granda escala dins los mèdias escrits e radiotelevisats. Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana e l’Ofici Public de la Lenga Occitana ne son un esbòç, mas sens los mejans necessaris.
 
Las lengas regionalas que se devesisson en mantuns dialèctes parlats en França an tendéncia a èsser “unificadas” dins una lenga comuna construita per d’intellectuals e autres especialistas per l’us de mèdias escrits e radiotelevisats e de l’ensenhament. Aquò a sovent coma efèit pervèrs de participar a la disparicion dels parlars locals, e mai se constata sovent l’instrumentalizacion de la lenga regionala per d’objectius politicolinguistics per de gropes nacionalistas.
 
Istoricament, se poiriá dire que d’intellectuals coma Malherbe an bastit una lenga francesa artificiala a partir de dialèctes d’òil e d’una latinizacion fòrta al servici de la cor del rei de Versailles. Es atal que d’intellectuals occitans agropats dins lo Felibrige puèi l’occitanisme an trabalhat per bastir una lenga modèrna. Es la via que contunha de seguir l’occitan, amb doas propòstas plan vesinas:
   
L’objectiu es que coma per las autras lengas oficialas, l’occitan aja una o mantunas formas regionalas pro unificadas per facilitar l’us de mèdias escrits e radiotelevisats e de l’ensenhament.
 
Los dialèctes utilizats en França de lengas dominantas utilizadas a l’estrangièr an tendéncia d’ara enlà a èsser abandonats espontanèament per las populacions que las utilizavan, al profièit d’aquelas lengas dominantas.
 
Es atal qu’evolucionèron las lengas dels estats nacions, tal coma las regions autonòmas coma Soïssa romanda, Belgica valona e Quebèc qu’avián las aisinas del francés estandard a disposicion. Atal, o fan ara los flamands, alsacians, basques e catalans de França qu’an una forma orala e escrita estandardizada a disposicion. Atal o faràn los occitans quand auràn las aisinas a disposicion. La diferéncia amb los parlars d’òil es que la subrevivéncia de las modalitats regionalas o dels parlars es possibla en foncion de la mesa a disposicion d’aisinas lingüisticas modèrnas. Lo cas de la normalizacion publica d’un parlar occitan tant especific coma lo parlar gascon comengés montanhòl de la Val d’Aran n’es una illustracion, mentre que per exemple l’estat andorran adoptèt lo catalan normalizat e non pas lo parlar catalan occidental pirenenc local.