Opinion
El conte de la truita
Tèxte legit
Aquò es un conte tradicional de Donasan d’ont sorteis la miva familha mairala e que ma paura menina sovent nos contava.
Dins de’l vilatge de Quergut d’un còp èra, i avia un cordonièr manhac, brave-brave que’l siu nom me’l som doblidat. Ja me rapèlhi pas pus que del siu escais. El mond l’apelhavon El Cordonièr e a la siva femna li donavon de La Cordonièra.
En mès d’èsser cordonièr tenín qualquis bocins de tèrra e qualquis bèsties tanbés: dètz vaques a l’establhe o per la montanha, un quarantenat de fedes dins d’el jaç. E cal dire que dins lhors debassis de lhana, i amagavon qualquis pauquis escuts.
Tenín un gojat tabés, lhor filh, que cadun dins d’el vilatge l’apelhava El Cordonieron del nom de son papà. Aquelh gojat, son paire e sa maire el gastavon e regastavon tant com o podín. La maire jamès trapava res de pro bon per elh. Per manjar, per exemple, totjorn començava pe’l servir elh. Èra totjorn atal que ça fasia:
“Un, per tu el pan
Dos, per tu els uòus”
Dos, per tu els uòus”
Com aquelh Cordonieron èra intelligent e que trabalhava plan a l’escòla, sa maire se metèc pel cap de li fèr aprendre’l lhatin. Aquò li agradava pas al paire mas la maire ne tenguèc rason e el gojat el placèguon en ça dels bons paires jesuïtes de Perpinhan qu’atal el filh poiria aprendre a venir sabent. Ja la maire se’l vesia en ministre o en arquevèsque...
E pèi qu’arribèguon les vacances de Nadal e el gojat se tornèc a l’ostal pel prumièr còp dempèi qu’èra partit a Perpinhan. La maire el festejava, el potonejava, el sarrava dins els bracis, l’amanhagava. Li volia fèr plhaser e metèc els petits plats dins d’els grands.
Per sopar avia preparat una truita molinièra.
Totis tres èron assetadis a taula. Mas elha, còsta que còste, volia èsser fièra del siu filh e de com èra vengut sabent dempèi qu’èra als estudis.
“Tè m’amor, la truita, partatja-la en lhatin!” ça li faguèc elha.
Sense s’o fèr repetir dos còps el gojat dubriguèc el siu cotèlh e pèi en dos moviments rapidis e precisis d’un costat trenquèc la tèsta de la truita e de l’autre trenquèc la coga. E pèi ça diguèc amb un votz de rictor:
“Tèsta patri, coga matri e la rèsta mihi”,
e sulpic pausèc la tèsta de la truita dins la sièta de son paire, la coga dins la sièta de la maire e tot el còs tendre e gras de la truita se’l metèc dins la siva sièta!
La maire ne plorava de tendresa.
El paire, pauròt elh, ça diguèc pas res sul moment. Solament a la fin del sopar puntèc el siu dit cap al siu gojat e ça li fèc:
“El lhatin te reüsseis pas, gojat. De ça que ne vesi, aquelhis estudis a Perpinhan t’aprofitaràn pas. D’ara te demoraràs a l’ostal e trabalharàs ande nosautris. Quand auràs quicòm a dire o diràs en lhenga nòstra. Me pensi que te’n traparàs milhor”
Atal se fèc e se pensèc!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
M'agradi lo tèxt e l'audiò. Pr'aquò es diferent del "Roergas" e se compren. Es normal me dirètz! ... De segur , vist que s'agis de lenga d'òc , mas es encara milhor de lo legir e de l'ausir... Belèu que m'ajudèt d'o legir en escotant , mas suspren totjorn de comprene , un autre biais de la parlar .
#3 Gran merces!
#2
A la rubrica ÀUDIO jos l'imatge
ont es l'audio? Que cau escotar lo voste beroi lengadocian!
Lo pòble es savi e los mots servats al cors del temps o demòstran sovent. Volèm parlar la nòstra lenga perque volèm çò melhor talh, nos conformam pas solament amb lo cap e la coa del peis.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari