Opinion
Passaràn pas!
Auei vos voliá parlar de çò que disen los candidats a l’eleccion presidenciala sus l’ecologia. Malaürusoament, l’actualitat d’arser m’a fach chamjar de subjècte. Podetz totparier trobar l’analisi de Green Peace sus quela question a quela adreça.
Dau temps qu’escrive quelas linhas, François Fillon es a centrar son intervencion a l’emission per la presidenciala sus lo drama de la serada, en tot ne profietar, en l’instrumentalizar.
Voldriá lançar, un còp de mai, un apèl aus democratas. Perque vam veire, dins las oras que venen, la convergéncia entre los extremismes de drecha, islamista e nacionalista francés, per destabilizar lo país, la societat, en opausar nòstres cociutadans entre ilhs. Dos daus candidats mai importants pòrtan quela division. S’agís de François Fillon e Marine Le Pen. Lo primier pòrta las valors de l’ultracatolicisme contra los drechs de las femnas, daus omosexuaus e de segur l’islamofobia. La segonda, ela, essaia de normalizar un partit que concentra tots los corrents de l’extrema drecha francesa.
Los sondatges prevesen la possibilitat d’aver quilhs doas personas coma chausida per lo segond torn de l’eleccion de dimenge que ven. Los democratas lor deven barrar la ròta! Zo podem far en votar contra ilhs, en far votar contra ilhs los que pensan s’abstener. Mas los devem combatre, mai l’extrema-drecha en generau, en tot ne’n parlar. Coma la familha, los vesins. Au cafè, au trabalh. E mai sus los malhums sociaus. Laissem pas passar daus discors racistas, asiròs.
Setz beucòp, coma me, a vos revendicar de l’occitanisme. Queu projècte pòrta l’idea, tant per los que se pensan dins l’encastre d’una França multiculturala que los que vòlen una societat occitana autonòma, de tolerància, de dialògs.
L’asard m’a fach tornar legir recentament La Nòvia del Moro d’Alem Surre-Garcia, una istòria coma un liam entre Occitània e País Catalans, Occident e Orient, Aquitània e Al-Andalus. Quò es l’istòria d’amor entre Lampàgia, una princessa visigòta e Monossa, governador berbèr de Narbona. Un amor condemnat per los Francs, lo Papa e l’emir de Còrdoa. Mas s’aimavan e raibavan. “Sòmian que somiaràn, lo Moro e sa nòvia bastisson en terra gotica un país novèl entre mars e monts. Los pòbles d’aicí s’endevenon amb los pòbles d’ailà. Las lengas s’i crosan, s’i desnosan e s’i tornan nosar. Un país ont crestians, josius, musulmans e los autres vivon amassa sens se pèrdre.”
Podem raibar coma ilhs, e agir per que nòstra istòria se ’chabe diferentament de la lor.
Dau temps qu’escrive quelas linhas, François Fillon es a centrar son intervencion a l’emission per la presidenciala sus lo drama de la serada, en tot ne profietar, en l’instrumentalizar.
Voldriá lançar, un còp de mai, un apèl aus democratas. Perque vam veire, dins las oras que venen, la convergéncia entre los extremismes de drecha, islamista e nacionalista francés, per destabilizar lo país, la societat, en opausar nòstres cociutadans entre ilhs. Dos daus candidats mai importants pòrtan quela division. S’agís de François Fillon e Marine Le Pen. Lo primier pòrta las valors de l’ultracatolicisme contra los drechs de las femnas, daus omosexuaus e de segur l’islamofobia. La segonda, ela, essaia de normalizar un partit que concentra tots los corrents de l’extrema drecha francesa.
Los sondatges prevesen la possibilitat d’aver quilhs doas personas coma chausida per lo segond torn de l’eleccion de dimenge que ven. Los democratas lor deven barrar la ròta! Zo podem far en votar contra ilhs, en far votar contra ilhs los que pensan s’abstener. Mas los devem combatre, mai l’extrema-drecha en generau, en tot ne’n parlar. Coma la familha, los vesins. Au cafè, au trabalh. E mai sus los malhums sociaus. Laissem pas passar daus discors racistas, asiròs.
Setz beucòp, coma me, a vos revendicar de l’occitanisme. Queu projècte pòrta l’idea, tant per los que se pensan dins l’encastre d’una França multiculturala que los que vòlen una societat occitana autonòma, de tolerància, de dialògs.
L’asard m’a fach tornar legir recentament La Nòvia del Moro d’Alem Surre-Garcia, una istòria coma un liam entre Occitània e País Catalans, Occident e Orient, Aquitània e Al-Andalus. Quò es l’istòria d’amor entre Lampàgia, una princessa visigòta e Monossa, governador berbèr de Narbona. Un amor condemnat per los Francs, lo Papa e l’emir de Còrdoa. Mas s’aimavan e raibavan. “Sòmian que somiaràn, lo Moro e sa nòvia bastisson en terra gotica un país novèl entre mars e monts. Los pòbles d’aicí s’endevenon amb los pòbles d’ailà. Las lengas s’i crosan, s’i desnosan e s’i tornan nosar. Un país ont crestians, josius, musulmans e los autres vivon amassa sens se pèrdre.”
Podem raibar coma ilhs, e agir per que nòstra istòria se ’chabe diferentament de la lor.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La diabolizacion e l'estremisme son marrits. Mès l'angelisme nèci es una deca de las sensibilitats de gaucha. Aquò fai venir tant tucle qu'òm vòu pas totjorn espinchar la realitat, amai ne'n testimònion de monde que la vivon jornadièirament despuèi d'annadas e qu'an vist una vraia evolucion dinc la societat.
Restère 15 ans dinc las banlègas. Dinc las annadas 80-90, lai vesiái pas de femnas salhadas d'un linçolàs de naut en bas. Portavan sus lo suc un teissut nosat darriès lo cotet, acaptant las aurelhas e la mitat dau peu o, per lo mai, un mocador de còl nosat sota lo menton (coma veguère ma grand ne'n portar). Tot lo desplegament de teissut que vesèm actualament es pas que religiositat ecessiva e proselitisme per ieu. Li fai pas besonh a la vraia espiritualitat tot aquel fatràs, tota aquela demostracion publica de ginolhons !
Quand avètz vergonha de far veire e ausir ce que sètz (occitans, franchimands, bretons, eca... ), vos saretz avisats que d'autres o assumisson completament e vos o "empausan", sens tafurament, a la vista coma a l'ausida. Adonc, pro de la culpabilizacion politiciana e de la culpablitat ciutadana ! Avètz ja vist un envitaire vergonhós de son fogau e un òste pausar los pès sobre la taula ?
En mai d'aquò, o chau dire, quand avètz 5 a 6 milhons de chaumaires dinc un país emb d'una economia que vai chorrant, de qué reçavèm 180000 a 200000 immigrats legaus chasca an ? Aquò's pas coërent ! Benlèu per faire las òbras manualas, salissentas que "los francés" vòlon pas pus faire ? Se deman en "França" laissam a las musulmanas la libertat de cargar lo vel, emb de las condicions de naturalizacion actuala, de regropament familhau e d'assistanat sociau que prepausam, de natalitat que vesèm, emb de las conversions aceleradas, la religiositat demostrativa amai l'aumentacion de las botigas "islamicament especializadas", es legitimament que poirem se pausar questa question :
"Matematicament dinc quauquas annadas, l'Islam venguèsse religion dau prumièr reng a costat d'un crestianisme flapissent, quau ditz que virariá pas poder politic au còp, dinc certanas vilas amai pus naut, emb de la shària per lei ?" Au sègle IVen, l'emperaire Constantin se serviguèt ben dau crestianisme popular creissent per reinar. E pendent las guèrras de religion en França, amai se lo protestantisme èra pus san que lo catolicisme, las plaças fòrtas tengudas per los iganauds lurs permeteguèron d'esbauchar una Republica des "Provinces Unies du Midi".
Pas de diabolizacion mès pas d'angelisme nèci ! Sèm molegasses e tebés, flapis dinc nòstras comunautats europencas. E los poders politics son venduts o estrèmas e pastats de mitologia nacionala. Lo coarditge es una deca. L'estremisme politicoreligiós coma la dominacion financièira son de flèus qu'avançan de rescondons. Entre l'armonia e la desmesura, entre la fiertat d'èstre sens regetar l'Autre e una collectivitat tebesa que se laissa anestesiar, de qué volèm ?
Coma que vire, se fasèm pas l'esfòrç de s'endevenir per conscientizar quicòm mai e nos tornar apropriar la responsabilitat de nòstras vidas dinc un envam collectiu, anarem a l'afrontament !
Mès atencion ! Aquò supausa pas que deguem nos oblidar, pachejar e vendre nòstra anma, fotre non pas !
Pasmens, per començar, aveire una lenga-cultura fòrta, l'assumir e la viure plenament. Après aquò, devèm nos endevenir sens nos estraviar dinc de compromés que cavariáun lo cròs de nòstra identitat. Cerquem de nos apariar, mès fièrs de ce que sèm, aicí e ara ! Aculiguem las especificitats de l'Autre amai considerem-las coma richessas que poiriáun jaire emb de nòstre eiretatge identitari, s'ajustar e per de qué pas per certanas se mestissar emb d'aspècts precises de nòstre cabau culturau que saique fariá nàisser d'autras opcions culturalas, d'autras richessas als nivèls culinari, literari, scientific, vos save ieu...
Amai s'es un fach naturau, fau pas dau mestissatge un prencipi, qu'adonc vendriá una obligacion, quicòm d'artificiau, de forçat e d'uniformizant. M'explique. Per exemple : la sopa es un plat conviviau e recampaire. Mès la sopa melhora, per los lipets bien escotits e paisans dinc l'anma, es aquela que fai veire chasca engredient nadant dinc lo bolhon, talhat gròs o menut, chapoulat prim o escramachat. Se costejan totes, son mesclats totes. Emb dau saborum fan lo perfum unenc d'aquela sopa, chascun servant sa singularitat, sas particularitats (color, gost, textura). Coma dinc una mema familha que chascun la compausa sens pèrdre la singularitat, l'unicitat de son èsser.
Los problèmas arrivan quand lo gaubi de la comunautat s'amochona, que l'envam collectiu s'atebesís per encausa dau materialisme e que fin finala l'orguèlh e la volontat de dominacion (trovant lur origina prumièira dinc los refolaments e las frustracions) vòlon faire lei e clanificar. Adonc poncheja la risca d'afrontament per de dire de remplaçar una concepcion per una autra, un grope uman per un autre. Ni per somelhejar dedinc son crovèl d'òme civilizat, la bestialitat de l'uman, se capita una endevenença favorabla, pòt se desrevelhar e avalir l'equilibri mai o mens armoniós que rendiá complementaris los òmes dinc lurs diferenças.
Per conclurre :
1) De part dals autoctònes, i a un Dever d'Aculhença, d'Escota, de Compreneson, de Don de se e de Trasmission de l'identitat locala (eiretatge immateriau) ;
2) De part dals immigrats e enfants d'immigrats, i a un Dever d'Adaptacion (sens se negar !) a ce que se tròva ja sus plaça e de Respèct d'aquò amai de sos portaires. Clarament, dinc la nocion de Respèct, i a un Dever de Reciprocitat.
3) Per los autoctònes, mai de consciença collectiva, mens d'endividualisme e mai de solidaritat comunautària. Mai de respèct e d'assumissença de nòstres ancians que mandam acabar dinc de moridors apelats "estaus de retirada". Mens de clanisme e de jalosiá dinc las familhas, entre vesins, collègas o novèls venguts. E pro de la femna-objèct sessuau o objèct de venda. Es aquò mai que nos apren l'estrangièr (qu'es pas perfach el mai, de segur). Mès saupeguem ne'n tirar leiçon ! Coma aquò, ni l'argent-rei ni l'entegrisme poiràn pas nos raubar una Libertat sanament emplegada (non pas la licença actuala !).
Es a dire qu'aquesta campanha balhèt tantas consisténcias a las idèias d'esquèrra que ne foguèron ologramicas. (ironia)
Cal fa mèfi ambe los romans nacionals.....
Se eudes balhet sa filha en maridatge a munuza éra un biais
De se parar de la coalicion araba-betbera.
Munuza causiguet lo partit berbera apèi d'istòrias de partatge de las
Despolhas de las victimas.
Benlèu s'aimeron lampegia e munuza...
E fin finala lampegia fuguet mandada coma esclava entà Damàs.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari