Opinion
La paradòxa dal nacionalista qu’òdia las frontieras
Pendent un de mos viatges en autobús devèrs Catalonha, un marroquin establit en Provença que voliá simpletament tornar dins son país aviá eissubliat en cò sieu son passapòrt. Per astre, los policiers franceses lo laissèron passar, probablament perque aviá pogut provar sa destinacion. Per malastre, los policiers espanhòls lo faguèron descendre, un còp l’autobús enfonzat en territòri sud-catalan. En preiant per lo bòn retorn dal paure òme, me semblèc pregondament absurda aquela tiera de decisions contradictòrias que menava un òme en vacanças dins la meteissa situacion qu’un immigrat clandestin.
E me diguèro qu’odiavo las frontieras.
Dimenge passat, me regaudiguèc fòrça la victòria dals nacionalistas còrses a las legislativas francesas. Sabo quantes sacrificis personals, quant de trabalh incessant, quantas luchas recomençaas, quantas vitas perduas aquel succès representa. Mon illa es pas encara liura mas almens entamena son chamin de liberacion.
Tanben seguisso amb grand interès, despuei cinc ans, lo procès dal Principat de Catalonha devèrs son independéncia, malgrat la surditat testarda dal poer espanhòl. Coma tot aquò s’achabarà? De certituds ai solament aquesta: un pòble a lo drech inalienable de conquistar sa libertat.
Certans me diràn doncas: “Non odiatz pas las frontieras: ne volètz de novèlas!”.
E ansin tombo dins la paradòxa dal nacionalista qu’òdia las frontieras. Las frontieras que sónio son de respònsas provisòrias a aquesta question: “Se pòt acceptar qu’en nom de l’òdi de las frontieras un pòble n’oprimischa un autre?”. Se i respondèm que òc, siam pas nèutres: prenèm lo partit dal pòble dominant còntra lo dominat. Se i respondèm que non, devèm far la chausia de la libertat, nieus s’aquò còntraditz nòstre desir anacionalista. Poiam de verai rebutar las descolonizacions? Comprenèm lèu-lèu que se las aguèssem rebutaas, seriam estats en realitat piégers que nacionalistas: imperialistas.
E entendèm ansin que lo problèma non es ren la defensa dal melhor mean per lo qual un pòble ganhe la libertat, mas de laissar d’estats espotir de pòbles, e de justificar las terminas arbitràrias d’aqueles estats. Que val nòstre anacionalisme se nos fasèm per nòstra inaccion complicis dal nacionalisme d’un estat?
Al fons, lo qu’òdia las frontieras desira la patz. Òr, quina patz seriá possibla se l’injustícia provòca entre los pòbles de conflictes? L’anacionalista devengut per un temps nacionalista acceptarà de luchar per que de pòbles vivan liures.
Mas amb la fòla esperança de veire un jorn tota l’umanitat en armonia.
E me diguèro qu’odiavo las frontieras.
Dimenge passat, me regaudiguèc fòrça la victòria dals nacionalistas còrses a las legislativas francesas. Sabo quantes sacrificis personals, quant de trabalh incessant, quantas luchas recomençaas, quantas vitas perduas aquel succès representa. Mon illa es pas encara liura mas almens entamena son chamin de liberacion.
Tanben seguisso amb grand interès, despuei cinc ans, lo procès dal Principat de Catalonha devèrs son independéncia, malgrat la surditat testarda dal poer espanhòl. Coma tot aquò s’achabarà? De certituds ai solament aquesta: un pòble a lo drech inalienable de conquistar sa libertat.
Certans me diràn doncas: “Non odiatz pas las frontieras: ne volètz de novèlas!”.
E ansin tombo dins la paradòxa dal nacionalista qu’òdia las frontieras. Las frontieras que sónio son de respònsas provisòrias a aquesta question: “Se pòt acceptar qu’en nom de l’òdi de las frontieras un pòble n’oprimischa un autre?”. Se i respondèm que òc, siam pas nèutres: prenèm lo partit dal pòble dominant còntra lo dominat. Se i respondèm que non, devèm far la chausia de la libertat, nieus s’aquò còntraditz nòstre desir anacionalista. Poiam de verai rebutar las descolonizacions? Comprenèm lèu-lèu que se las aguèssem rebutaas, seriam estats en realitat piégers que nacionalistas: imperialistas.
E entendèm ansin que lo problèma non es ren la defensa dal melhor mean per lo qual un pòble ganhe la libertat, mas de laissar d’estats espotir de pòbles, e de justificar las terminas arbitràrias d’aqueles estats. Que val nòstre anacionalisme se nos fasèm per nòstra inaccion complicis dal nacionalisme d’un estat?
Al fons, lo qu’òdia las frontieras desira la patz. Òr, quina patz seriá possibla se l’injustícia provòca entre los pòbles de conflictes? L’anacionalista devengut per un temps nacionalista acceptarà de luchar per que de pòbles vivan liures.
Mas amb la fòla esperança de veire un jorn tota l’umanitat en armonia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
lo vèrb odiar* es una invencion malastrosa, lo vèrb classic medievau ei azirar, se ditz pamens aqueu l'ai en òdi, mai vou pas dire que l'aïsses, non, que lo suportes pas, puslèu l'antipatia o lo degost; prene quauqu'un en odi = prendre quelqu'un en grippe; existis pasmens odiós francés odieux. un provèrbi judicios ditz : aimar trop seis enfants es leis aver en odi, la carn me ven en odi j'ai de la répugnance pour la viande, me venetz en odi vous commencez à m'ennuyer
compreni pas com se pot defener l'unitat de la nacion occitana e pas la de l'taliana ... sabem que lo corse es mai proche deu toscan que lo gascon n'es deu provencau ... dio vi salve regina!
#4 Es plan interessanta vòstra intervencion, e vos vòli rassegurar, pretendi pas que « Espanha o França sian de referencias no-nacionalistas car son d'Estats que ja existissen », ja qu'ai precisat que « l'estat-nacion (basa dels retalhatges frontalièrs del sègle XX) es un fracàs ».
Çò que pensi es que vertadièrament la subsidiaritat es l'avenir. Per subsidiaritat vòli dire que cada nivèl democratic (la comuna, lo canton, la regions…) es liure de prendre totas las decisions que pòt aplicar eficaçament dins son parçan, e remanda a una organizacion mai larga las decisions que li semblan d'un autre nivèl). Es tant utopic coma la democracia mas pensi que seriá un bon principi de govèrn europenc e mondial, amb los Dreches Umans coma guida.
Pel cas catalan, soi pas endevinaire. Aimi plan lo debanament pasible e democratic (en contra de l'ira madrilenca), mas me pòdi pas tirar de l'esperit que crear de frontièras (e donc un dedins e un defòra, una armada, e una linha tant mal traçada coma totas las autras frontièras del monde) es una peguesa. Peguesa utila per un temps ? Benlèu. De tot biais soi plan respectuós dels catalans, que causiràn a lor agrat. En Occitania sèm plan luènh d'aquò, malurosament. Es per aquò que me disi que l'i a probablament un autre camin a descobrir.
Cresi que degun vos dirà res per las fautas, ja que ne fasèm totes, e que d'unes fan pas l'esfòrç d'escriure aicí en occitan. Mercés d'aquesta atencion.
Ont disi "Loís XVI" vòli dire "Loís XIV"
#3 Cresi pas que vos comprenguetz ço que es lo sens de l'independentisme catalan e especialament ço qu'implica l'opcion opaussada. Es ben clar lo fet que Catalonha sola pot pas far avançar Espanha denvers la republica: avem pas lo pes demografic suficient, avem una força politica quasi-nula sul l'Estat e devem totjorn confrontar la cultura politica (e benleu la cultura-culturala en se) nòstra amb la d'un pais pron mai escorat a drechas dins lo conjunt. A talh d'exemple, los dos darriers presidents (et los uns daus paucs governants catalans juntament amb Ferran lo Catolic e lo assassinat generau Prim) catalans qui sont aguts en Espanha ont durat aprox. 4 meses entre los dos e justament foren retirats per ensajar de far una republica federala. Parli de Figueras e de Pi i Maragall, pendent la primièra republica espanhòla.
I a pas de vertadièras possibilitats de far canviar Espanha (sola Espanha-Castelha pot o far, a son propre ritme) et de mentre Catalonha sofris las politicas anticatalanas (culturalas, economicas e institucionalas) que (cal o recordar) sont populairas dentre lo votant espanhou, educat dins lo castelhanocentrisme et convaincut par los médias que Catalonha es un escènenari apòcaliptic qui existís pas. Es necessari sacrificar lo pais nòstre (et lo ben-estre de sos ciutadans) per sauvar una Espanha qui troba en Catalonha lo boc emissari que cau chastigar a fin de resoldre los problemas? Qui ganha avec la unitat d'Espanha e Catalonha? Ganhan pas los catalans mas ganhan pas tampauc los espanhous qui cercan un canvi, car, mentre Catalonha (o Euskadi o Veneçuela...) sia colpabilisada daus problemas daus espanhous, las oligarquias trobaran coma dirigir los esforces de las classes baishas e mejanas còntra d'objectius errònis. Ganha solament l'impérialisme. Desitgi que l'independència de Catalonha tinga un éfiech catartic sul pòble espanhou (coma la independéncia de Cuba l'auria pogut tenir).
E cau dir tamben que pretendre que Espanha o França sian de referencias no-nacionalistas car son d'Estats que ja existissen es prendre lo partit dau nacionalisme "oficiau" tot simplement. Es simplement prendre lo partit de las frontièras dessinadas par Lòis XVI sul un mape contra las frontièras culturalas. I a pas d'opcion antinacionalista sens abolicion daus Estats. Encara, lo somni d'un régime federau par Espanha es mai utòpic que cap altra opcion (los partits de gaucha espanhòus sont ben federalistas dins l'oposicion mas ils mutan en centralistas si tocan lo podèr, domatge). Es un somni que moltes catalans avem partatjat durant tèmps, mas tomba dans lo domèni de l'impossible. Cau demandar-se per quina rason devèm donc somiar solament en la utopia d'una França o d'una Espanha federalas, utopicas dans nostre sègle, quan podèm somiar en una Europa, un Mediterrani o benlèu un Monde sans frontièras estatalas, tamben utòpicas mas non-nacionalistas.
Ieu jutgi pas lo cas occitan, car vosautres avetz una situacion plan diferènta de partida (mai de variacion regionala, mai de sentiment netament francés (chauvinista tot sovent) et menhs sentiment occitan dambe la poblacion, una lenga menhs parlada et un Estat mai rafinat que l'espanhòu en sa actuacion etnica-nacionalista) qui pòt benlèu far considerar lo federalisme una opcion mai procha de la realitat que l'independència, o sabi pas. D'una manièra similara, serià bon que vos n'apliquetz pas la generalisacion de la situacion occitana dans lo cas sud-catalan. Chasque cas necessita d'una anàlisi individuala.
PD: Disculpatz las fautas et las erradas, es la premièra volta qu'ensagi d'escrire en occitan. -Disculpeu-me les faltes i les errades, és el primer cop que intento escriure en occità. :)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari