Demòri dins una petita vila de 3500 abitants d’una region rurala del sud de Lengadòc, Quilhan. La generacion de mos parents foguèron la darrièra que visquèt l’occitan coma lenga sociala, benlèu pas tant qu’eles la parlavan, mas èra la lenga de la familha, de la carrièra e del trabalh de lors parents, mos grands. Ai agut l’astre que mon paire utilizava cada jorn l’occitan per se ganhar lo pan: èra especièr barrutlaire e amb lo sieu camion anava pels vilatges pirenencs per vendre manjalhas e articles divèrses. Passava sas jornadas a far comèrci en occitan dins l’Occitània ultrarurala encara occitanofòna de las annadas 1960 e 1970. Mon estèla foguèt doncas que mon paire me transmetèt sa lenga e que la poguèri saborar e la far mieuna a son estat natural.
 
Mas coma o disiái soi estat astruc. Tristament, pensi que soi lo darrièr dels mohicans. Cresi qu’a gaireben 50 ans soi lo locutor d’occitan mai jove de Quilhan. De parlaires de la lenga nòstra n’i a encara qualques uns, mas -pauròts- lor nombre demesís al cap dels ans. E puèi, la màger part son dins la sason de lor vida que los problèmas de vielhum o de malautiá prenon lo dessús. Me trapi doncas dins la posicion que dins la vila ont vivi, pòdi pas parlar occitan amb degun. I a pas degun dins la vilòta o los sieus entorns amb qui pòdi partatjar las conversacions normalas de la vida, la de cada jorn, las banalitats o las causas del còr.

Pas cap dels amics de ma generacion coneisson l’occitan. E aquí parli pas solament de produsir de frasas, senon tanben de comprene la lenga e la lenga basica. Tanlèu passat los “Adieu, va plan”, “Aquò rai” o “Fa cagar”, non i a res de res. Mai que de non poder pas ausir mos vesins parlar, çò que mai m’afècta es lor impossibilitat de me comprene. Logicament mos amics, mos vesins, mos collègas de trabalh per exemple, qu’un fum d’eles an aprés l’espanhòl a l’escòla, d’autres an fait de latin e aquò dins un environament pòst-occitanofòn los deuriá ajudar a comprene passivament la lenga. Deurián èsser capables de comprene la màger part de mas paraulas. E ben non! Aquí tanpauc res de res. Comprenon pas res o pauc se’n manca.
 
Per menar çò que considèri coma lo combat de la paraula occitana, me soi trapat doas solucions. Son pas plan originalas ja que sabi qu’un fum d’amics e de militants de la lenga nòstra fan çò meteis:
 
— D’una part, participi a totas las manifestacions occitanofònas possiblas: aquò se passa essencialament en estiu ont s’organizan un fum de festenals, d’eveniments festius o didactics ont i participan de simpatisaires de l’occitan. Aquí i trapi de personas que partatjan aquesta set de parlar lor lenga amb normalitat. Quin plaser de tornar fargar lo monde en occitan en bevent una bièrra plan fresca! Lo simple fait d’o far dins la lenga rend la bièrra mai gostosa e la conversacion nos sembla mai pregonda.
 
— D’autra part, coma demòri pas luènh de la Catalonha autonòma (e lèu independenta), i vau tant sovent coma pòdi. Recomendi a cadun que n’a pas encara fait l’experiéncia de parlar en occitan als catalans de s’i lançar amb vam. Los catalans e los occitans nos comprenem e nos comprenem plan. E òc, aquò es una realitat: los catalans nos comprenon quand lor parlam en occitan, quitament los que jamai abans avián pas ausit la lenga nòstra. Per eles, sovent es una experiéncia esbleugissenta de se rendre compte que nos pòdon entendre malgrat que nos exprimiscam dins una modalitat lingüistica diferenta de la lor, mas fòrça vesina. E quin plaser, a l’oposat de çò que se passa dins l’Occitània coloniala francesa, de rescontrar de monde que tengan pas cap de blocatges psiquololingüistics qu’entravan la compreneson de la lenga del País Nòstre. Quin plaser de far país amb los nòstres fraires del sud! Disi pas aquí que Catalonha salvarà la lenga occitana. Mas se la lenga occitana ten un avenidor, çò segur es que los catalans individualament i jogaràn un grand ròtle e lor republica catalana tanben.