Opinion
Nòveis agressions còntra lo peitavin-santongés e l’occitan
L’esquèma abituau dau secessionisme lingüistic
Lo secessionisme lingüistic es una actitud que pretend separar certanei dialèctes d’una lenga per fin de lei far reconéisser coma de lengas novèlas. Es un fenomèn qu’afècta sustot lei lengas minorizadas o subordenadas. Vòli denonciar de quin biais, uei, aqueu problèma afècta lo peitavin-santongés coma afècta ja l’occitan, lo catalan e d’autrei lengas...
La controvèrsia en Santonge ataca dirèctament l’occitan. Donc siam concernits e devèm èsser solidaris.
Lo secessionisme lingüistic, l’an fòrça analisat en sociolingüistica, mai que mai dins lo cas catalan. L’estructura dau problèma es totjorn similara, quina que siá la lenga concernida.
Lei cas ben coneguts
La sociolingüistica scientifica a estudiat aqueu problèma especialament dins lo cas dau catalan ont subisson un secessionisme “valencian” apelat blaverisme.
Sabèm qu’aqueu fenomèn menaça tanben l’occitan ont i a de grops que fan de secessionisme “provençau”, “niçard”, “auvernhat” e “gascon”. E dempuei pauc de temps, d’individús assajan de montar tanben de secessionismes “marchés” e “cevenòu” a escala pus reducha...
Sabèm que lo secessionisme lingüistic afècta lo moldau, qu’es una varietat de romanés. D’unei lo vòlon separar dau romanés. La subordinacion de Moldàvia a la lenga russa, ièr a l’anciana Union Sovietica, e uei encara a certaneis interès de Russia, e mai lei manòbras russas en Transnístria, tot aquò explica la persisténcia d’aqueu problèma.
Lo perilh que menaça lo peitavin-santongés
Una lenga pròcha de l’occitan, lo peitavin-santongés (o aguiainés), es tanben victima d’un secessionisme “santongés” que se mòstra de mai en mai agressiu còntra lo “peitavin”. E explicarai perqué leis occitans i devèm èsser fòrça atentius.
Es mai que mai una revista regionalista de Santonge, qu’a nom Xaintonge, que mena aqueu secessionisme antipeitavin. Son pauc nombrós mai son fòrça actius e enrabiats.
Atacan mai que mai nòstre collèga eminent Eric Nowak qu’es un defensor extraordinari de la lenga peitavina-santongesa. Eu abita dins lo domeni santongés dau nòrd de Gironda, mena d’enquistas de terren, reculhís de testimoniatges de parlants, escriu una quantitat impressionanta de libres e d’articles, fa de conferéncias qu’atrason un public popular e fidèu, possedís una granda cultura, assòcia la tradicion amb la modernitat, alia lo patrimòni amb la creacion literària modernista.
Eric Nowak, gràcias a son energia subreumana e son amabilitat, a aquerit un raionament positiu dins sa region. Sus lo plan scientific tanben, a explicat en detalh lei nuanças dialectalas dau peitavin-santongés, l’extension precisa de son domeni e lei relacions amb l’occitan.
(Ramentem que lo peitavin-santongés a una afinitat fòrta amb la lenga d’oïl mai que conten tanben un substrat occitan.)
Una personalitat tan raionanta coma aquela d’Eric Nowak ajuda lo peitavin-santongés a viure de moments de valorizacion, de creativitat artistica e de prestigi retrobat maugrat la dominacion generala dau francés.
Un tau raionament e un tau saber son insuportables per lei personas alienadas de la revista Xaintonge. Passan fòrça temps a atacar lo concèpte generau de peitavin-santongés e a escarnir la personalitat d’Eric Nowak. Son arribats a de nivèus inedits d’agressivitat aquestei darriers temps, en 2017.
Lo seriós scientific e la creativitat culturala se tròban dau costat dei partisans de l’unitat peitavina-santongesa e de l’unitat de l’occitan. E alhors, en País Valencian, se tròban demieg lei defensors de l’unitat dau catalan.
Lei partisans de l’unitat siam en posicion de fòrça e o restarem. Devèm pas pèrdre tròp de temps amb lei secessionistas mai lei devèm susvelhar e restar vigilants. Son fanatisme li permet de far de marrits còps mediatics, de ganhar l’atencion dei personas influentas e de lançar de menaças fisicas en tota impunitat...
Lei devèm ignorar tant e mai, mai de còps que i a, de respònsas rèstan necessàrias. Lei defensors coratjós dau peitavin-santongés, ara, escrivon ai mèdias e a la region de Nòva Aquitània per restablir la veritat, un pauc coma çò que fan leis occitanistas coratjós de Provença e de Gasconha... E coma çò que fan lei catalanistas dau país Valencian... Solidarizem-nos!
Lo secessionisme lingüistic es una actitud que pretend separar certanei dialèctes d’una lenga per fin de lei far reconéisser coma de lengas novèlas. Es un fenomèn qu’afècta sustot lei lengas minorizadas o subordenadas. Vòli denonciar de quin biais, uei, aqueu problèma afècta lo peitavin-santongés coma afècta ja l’occitan, lo catalan e d’autrei lengas...
La controvèrsia en Santonge ataca dirèctament l’occitan. Donc siam concernits e devèm èsser solidaris.
Lo secessionisme lingüistic, l’an fòrça analisat en sociolingüistica, mai que mai dins lo cas catalan. L’estructura dau problèma es totjorn similara, quina que siá la lenga concernida.
— I a un conflicte principau qu’opausa una lenga subordenada, en reculada permanenta, e una lenga dominanta, en avançada permanenta.
— Aqueu conflicte es de mau identificar dau costat dei gents que parlan o ausisson la lenga subordenada. Es dificil e tabó de contestar la supremacia de la lenga dominanta.
— Alora certanei personas transforman lo conflicte principau en un conflicte segondari ont, en luòc de luchar còntra la lenga dominanta, se meton a luchar còntra certaneis aspèctes de sa pròpria lenga dominada. Una manifestacion extrèma n’es lo secessionisme lingüistic. Un secessionista viu lo conflicte lingüistic ansin, inconscientament: “M’es impossible de denonciar lo vertadier perilh d’uniformizacion que representa la lenga dominanta. M’inventi puslèu un faus perilh d’uniformizacion que vendriá de ma lenga subordenada. En partent d’aqueu pretèxt, assagi de separar mon dialècte regionau d’aquesta lenga subordenada. Ansin desvii mon atencion, ma frustracion e mon agressivitat còntra un adversari pus feble, valent a dire, còntra mei pròpris companhs de lenga. E coma aquò eviti d’afrontar aquel adversari tròp fòrt e tròp intocable qu’es la lenga dominanta amb tot son aparelh institucionau.”
— Aqueu conflicte es de mau identificar dau costat dei gents que parlan o ausisson la lenga subordenada. Es dificil e tabó de contestar la supremacia de la lenga dominanta.
— Alora certanei personas transforman lo conflicte principau en un conflicte segondari ont, en luòc de luchar còntra la lenga dominanta, se meton a luchar còntra certaneis aspèctes de sa pròpria lenga dominada. Una manifestacion extrèma n’es lo secessionisme lingüistic. Un secessionista viu lo conflicte lingüistic ansin, inconscientament: “M’es impossible de denonciar lo vertadier perilh d’uniformizacion que representa la lenga dominanta. M’inventi puslèu un faus perilh d’uniformizacion que vendriá de ma lenga subordenada. En partent d’aqueu pretèxt, assagi de separar mon dialècte regionau d’aquesta lenga subordenada. Ansin desvii mon atencion, ma frustracion e mon agressivitat còntra un adversari pus feble, valent a dire, còntra mei pròpris companhs de lenga. E coma aquò eviti d’afrontar aquel adversari tròp fòrt e tròp intocable qu’es la lenga dominanta amb tot son aparelh institucionau.”
Lei cas ben coneguts
La sociolingüistica scientifica a estudiat aqueu problèma especialament dins lo cas dau catalan ont subisson un secessionisme “valencian” apelat blaverisme.
Sabèm qu’aqueu fenomèn menaça tanben l’occitan ont i a de grops que fan de secessionisme “provençau”, “niçard”, “auvernhat” e “gascon”. E dempuei pauc de temps, d’individús assajan de montar tanben de secessionismes “marchés” e “cevenòu” a escala pus reducha...
Sabèm que lo secessionisme lingüistic afècta lo moldau, qu’es una varietat de romanés. D’unei lo vòlon separar dau romanés. La subordinacion de Moldàvia a la lenga russa, ièr a l’anciana Union Sovietica, e uei encara a certaneis interès de Russia, e mai lei manòbras russas en Transnístria, tot aquò explica la persisténcia d’aqueu problèma.
Lo perilh que menaça lo peitavin-santongés
Una lenga pròcha de l’occitan, lo peitavin-santongés (o aguiainés), es tanben victima d’un secessionisme “santongés” que se mòstra de mai en mai agressiu còntra lo “peitavin”. E explicarai perqué leis occitans i devèm èsser fòrça atentius.
Es mai que mai una revista regionalista de Santonge, qu’a nom Xaintonge, que mena aqueu secessionisme antipeitavin. Son pauc nombrós mai son fòrça actius e enrabiats.
Atacan mai que mai nòstre collèga eminent Eric Nowak qu’es un defensor extraordinari de la lenga peitavina-santongesa. Eu abita dins lo domeni santongés dau nòrd de Gironda, mena d’enquistas de terren, reculhís de testimoniatges de parlants, escriu una quantitat impressionanta de libres e d’articles, fa de conferéncias qu’atrason un public popular e fidèu, possedís una granda cultura, assòcia la tradicion amb la modernitat, alia lo patrimòni amb la creacion literària modernista.
Eric Nowak, gràcias a son energia subreumana e son amabilitat, a aquerit un raionament positiu dins sa region. Sus lo plan scientific tanben, a explicat en detalh lei nuanças dialectalas dau peitavin-santongés, l’extension precisa de son domeni e lei relacions amb l’occitan.
(Ramentem que lo peitavin-santongés a una afinitat fòrta amb la lenga d’oïl mai que conten tanben un substrat occitan.)
Una personalitat tan raionanta coma aquela d’Eric Nowak ajuda lo peitavin-santongés a viure de moments de valorizacion, de creativitat artistica e de prestigi retrobat maugrat la dominacion generala dau francés.
Un tau raionament e un tau saber son insuportables per lei personas alienadas de la revista Xaintonge. Passan fòrça temps a atacar lo concèpte generau de peitavin-santongés e a escarnir la personalitat d’Eric Nowak. Son arribats a de nivèus inedits d’agressivitat aquestei darriers temps, en 2017.
— De secessionistas “santongés”, dins Facebook, ara escrivon de menaças fisicas còntra Eric Nowak. Un d’elei a escrich quitament: “Abattez-le! Attachez-le! Baillonnez-le” (“Abatètz-lo! Estacatz-lo! Badalhonatz-lo!”).
— La revista secessionista Xaintonge a mandat a Eric Nowak una letra recomandada, lo 31 de mai de 2017, amb de menaças ridiculas de persecucions juridicas e de delacion a sa ierarquia administrativa. Car Eric Nowak es professor d’escòla primària dins l’educacion publica. Eric Nowak, de segur, a ren de crénher sus lo plan juridic perque s’es totjorn exprimit de maniera moderada e cortesa, en mobilizant d’arguments scientifics sus l’unitat dau peitavin-santongés. Lei menaças de Xaintonge, completament infondadas, mòstran un eissorbament e un fanatisme.
(En Provença, dins leis ans 1970-80, certanei secessionistas faguèron tanben de campanhas violentas de delacion còntra leis occitanistas unitaris qu'escrivián en grafia classica.)
— La meteissa revista Xaintonge fa campanha vèrs la region de Nòva Aquitània, que ven de se crear, per i empachar la reconeissença de la lenga peitavina-santongesa... E en parallèl i vòu empachar la reconeissença de la lenga occitana! A creat un faus “collectiu”, ben pauc representatiu, que son nom ramenta lo “Collectiu Provença”, talament actiu aicí còntra l’unitat de l’occitan. Xaintonge ven d’enviar de letras insistentas au president de la region novèla e ai mèdias dins aqueu sens.
— Lo secessionisme santongés, aliat au secessionisme gascon, començan d’aver un impacte mediatic près dei jornalistas que i comprenon ren. Un article recent dau sit web regionau de France 3 (France Info) parla ansin dei lengas de la Nòva Aquitània:
“Entre le béarnais, le basque, l'occitan, le poitevin, le saintongeais, l'auvergnat, le gascon et le limousin, en passant par le languedocien et le marchois: ce sont pas moins de 10 langues régionales qui sont pratiquées dans la nouvelle région.”
(“Entre lo bearnés, lo basco, l’occitan, lo peitavin, lo santongés, l’auvernhat, lo gascon e lo lemosin, en passant per lo lengadocian e lo marchés: son aumens 10 lengas regionalas que se practican dins la novèla region.”) Lei caractèrs gras son dins l’article originau.
— La revista secessionista Xaintonge a mandat a Eric Nowak una letra recomandada, lo 31 de mai de 2017, amb de menaças ridiculas de persecucions juridicas e de delacion a sa ierarquia administrativa. Car Eric Nowak es professor d’escòla primària dins l’educacion publica. Eric Nowak, de segur, a ren de crénher sus lo plan juridic perque s’es totjorn exprimit de maniera moderada e cortesa, en mobilizant d’arguments scientifics sus l’unitat dau peitavin-santongés. Lei menaças de Xaintonge, completament infondadas, mòstran un eissorbament e un fanatisme.
(En Provença, dins leis ans 1970-80, certanei secessionistas faguèron tanben de campanhas violentas de delacion còntra leis occitanistas unitaris qu'escrivián en grafia classica.)
— La meteissa revista Xaintonge fa campanha vèrs la region de Nòva Aquitània, que ven de se crear, per i empachar la reconeissença de la lenga peitavina-santongesa... E en parallèl i vòu empachar la reconeissença de la lenga occitana! A creat un faus “collectiu”, ben pauc representatiu, que son nom ramenta lo “Collectiu Provença”, talament actiu aicí còntra l’unitat de l’occitan. Xaintonge ven d’enviar de letras insistentas au president de la region novèla e ai mèdias dins aqueu sens.
— Lo secessionisme santongés, aliat au secessionisme gascon, començan d’aver un impacte mediatic près dei jornalistas que i comprenon ren. Un article recent dau sit web regionau de France 3 (France Info) parla ansin dei lengas de la Nòva Aquitània:
“Entre le béarnais, le basque, l'occitan, le poitevin, le saintongeais, l'auvergnat, le gascon et le limousin, en passant par le languedocien et le marchois: ce sont pas moins de 10 langues régionales qui sont pratiquées dans la nouvelle région.”
(“Entre lo bearnés, lo basco, l’occitan, lo peitavin, lo santongés, l’auvernhat, lo gascon e lo lemosin, en passant per lo lengadocian e lo marchés: son aumens 10 lengas regionalas que se practican dins la novèla region.”) Lei caractèrs gras son dins l’article originau.
Lo seriós scientific e la creativitat culturala se tròban dau costat dei partisans de l’unitat peitavina-santongesa e de l’unitat de l’occitan. E alhors, en País Valencian, se tròban demieg lei defensors de l’unitat dau catalan.
Lei partisans de l’unitat siam en posicion de fòrça e o restarem. Devèm pas pèrdre tròp de temps amb lei secessionistas mai lei devèm susvelhar e restar vigilants. Son fanatisme li permet de far de marrits còps mediatics, de ganhar l’atencion dei personas influentas e de lançar de menaças fisicas en tota impunitat...
Lei devèm ignorar tant e mai, mai de còps que i a, de respònsas rèstan necessàrias. Lei defensors coratjós dau peitavin-santongés, ara, escrivon ai mèdias e a la region de Nòva Aquitània per restablir la veritat, un pauc coma çò que fan leis occitanistas coratjós de Provença e de Gasconha... E coma çò que fan lei catalanistas dau país Valencian... Solidarizem-nos!
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#15 A ! Los Assions. Lo país dau Froment ! Ieu mai, l'ai dinc la bibliotèca l'Aigafòrt. Bèla escritura e bèla poesia. Aquò es una bòna referença per la lenga d'aicí. Per còntra, i a quauquas causidas lessicalas dedinc que son siunas mès que son pas ges de nòstre parlar. Benlèu que volguèt melhorar la lenga d'aicí, a mens que lo Girard M., president de la Faraça en d'aquel temps, aguèsse volgut i ajustar un peçuc de sos biais de dire roergats... Se pòt ben, sai pas.
Per quant a las "fònts" coma disètz, "Aigafòrt" vos servirà, sens ges de dobtança, per referença a 95 %. E pièi, "En cò nòstre", de segur, lo libre dos còps editat per la Faraça : aquel d'aquí, per tot lo vocabulari recampat dinc chasca tematica, avètz una referença segura a 100%. Los tèstes corts, eles, ne'n son una a 95%. Après, i a d'autras grandas referenças coma lo diccionari ancian de Boissier de Sauvages (1785 ?) que pertòca mai que mai lo parlar d'Alès en mai dau lengadocian large (veire dinc las mediatècas). E pièi, una gramatica, per lo parlar d'Aubenàs e son ròde, que sortiguèt fai 10 ans gaireben, se me trompe pas (de demandar a l'IEO 07).
Per d'autras referenças cevenòlas amai pròchas dau parlar dals Vans (obretas escrichas, estrachs literaris, pichòts lessics, enregistraments), chau anar las cercar de drecha de gaucha, que son d'edicions limitadas recentas o ancianas, o ben son escampilhadas dinc quauquas revistas recentas e sustot ancianas. N'espepissarai pas la tièira aicí, que ne'n finiriái pas. Mès pòde vos entressenhar precisament. Sens problèma.
M'arrestariái pas mès deve m'enanar. De còps qu'aguetz enveja de contunhar la convèrsa, aicí o enquicòm mai, veirem de s'endevenir emb dau Jornalet per las adreiças-corrièl, de qué ne'n pensatz ?
Vos laisse de la ploma, char raiòu, mès pas dau cur ( o dau còr, quò fai mens francisme) e pièi vos dise... a reveire !
#13#14 (E òi que es sovent que per las vacanças, prene las rotas de Sant Ambreis e Vilafòrt per anar veire la familha als Assions...)
S'avètz fònts (sites internet, libres) sus la grammatica cevenòla, seriái urós que las partegetz ! Ieu, ma Bibla es lo "En cò nòstre" de La Faraça emb son evangèli : "Aigafòrt" de Julh Froment...
#11 Bònjorn, Mossur Sumien. A la fin d'aquestas esplicacions vendrà ma prumièira question.
Començarai per lo comentari 3). I parlère dau travalh necessari de pedagogia virat vèrs lo grand public e los occitanofònes/occitanistas. Parlère d'"ESPLICAR E PROVAR". L'unitat de nòstra lenga dinc la diversitat, quò d'aquí, ne'n siái convencit. Mès ce qu'esperariái personalament, son d'esclarciments per quant als perimètres dialectaus e a la classificacion dals sota-dialèctes.
Precisament, per lo lengadocian, anère consultar una mapa fai un an d'aquò. Aquela mapa èra un pauquenet diferenta d'una d'editada quauquas annadas aperavans. I remeteguère la part dau cevenòu compresa dinc lo vivarés (provinça qu'esistís pas pus, o fau precisar). I a pas que la palatalizacion ca/cha - ga/ja que diferencie lo nòrd-cevenòu dau sud-cevenòu. A ! Podèm ajustar :
- que "siègue(s)" [siágue(s)] e "siègon (siágon) venon "siage(s)" e "siajon" a partir dals Vans mès "fugue", eca... dinc lo ròde d'Aubenàs" ;
- que "(a)queles" fai "(a)quelos" ;
- que "dau" o "del" passan a "delh" ;
- que "sièi" (siái) ven "sèi" a partir de Juèsa ;
- que "vau", "vas", "van" venon "vase", "vases", "vason" de Juèsa a Aubenàs (coma en Velai) ;
- que "estau" e "ostal" venon "ostau"
- que "cau" o "fau" fan "chau" ;
- que "degut" e "viugut" fan "deupegut" e "viupegut" ;
- que "en cò nòstre" ven "vèrs nosautres" a partir dals Vans ;
- que lo pronom personau "lurs" ven "lhor" a partir dals Vans ;
- que i a amudiment de [tz] a la 2nda persona dau plurau ;
- que i a mai o mens barradura de "a" davant "n" e "m".
Fòra de detalhets coma aquò, vos afortisse que la basa de vocabulari es bien parièira.
Per esemple :
- que la tendença pus marcada a la fin dals mots es "au", "òu" a costat de "al", òl" ;
- emplec de "ben" e "bien" diferenciat dinc tota l'encontrada ;
- emplec majoritari de "dinc" ;
- la 1ièira persona dau singular indicatiu present se fai en "-e" e la tresena dau plurau se pronóncia [ou] ;
- 1ièira e 2nda persona dau plurau preterit fan "anèm/anètz", bateguèm/bateguètz", "finiguèm/finiguètz" ;
- que las Cevenas an dos mots per nommar la sopa de castanha : "bajanat" e cosinat" coma i a " la poma" e "lo pom" ;
- que "amistat" dona "amistós, "pietat" "pietós", "qualitat" "qualitós" ;
- que "cèpe" se ditz "celon" coma "petit Joseph" "Joselon" ;
- que "moment" fai "momenet", "doçament" "doçamenet" coma "òme" "omenet" e vèrme" vermenet", "un pauc" "un pauquenet" o "un pauchenet" (en zòna palatalizada) ;
- que "espatla", "dròlle", "barrutlar e "tranquille" foncionan d'un mème biais, es a dire prononciats (segon los endrechs) coma se i aviá pas qu'una "l" simpla o ben una "l" precedida d'una "n" ;
- que "x" fai [ss] ;
- que d'un costat, los participis passats s'acaban en "-scut", de l'autre en "-gut" ;
- que "avec le"/"avec les" se dison "embe lo"/"embe los" o "emb dau"/"emb dals" ;
- que i a quauques rotacismes de la "l" dedinc o a la fin d'un mot ;
- qu'avèm "seguir", "planhir", eca... d'un costat e "sègre", "plànher" de l'autre ;
- que "raiòl" o "raiòu" es un escais comun a TOTES los cevenòus ;
- que la maja part dau domèni ditz "pas pus" e "pas ges".
- foncionament majoritari coma seguís : "vai se coijar" liòga de "se vai coijar" e "te lo prendrai" liòga de "lo te prendrai" ;
- las "o" plaçadas a l'iniciala fan [òu] : "oblidar", "omenet" amai "enfuocar" o fai.
- simplificacion de "éncia"/"ença" en "ença" : "ignorença", "tendença", "coneissença", "sciença", "licença", "savença", "valhença", "diferença", "emportença", "poissença" ;
- los "im"/"in" iniciaus que fan pas [imm] mès [èn] en francés fan "em"/"en" aicí : "emportença", "endividú", "e(n)struch", "e(n)stitucion", "empossible", "enformar" (aquestas formas se tròvan ja dinc d'escrichs administratius alesencs dau sègle XIVen amai dinc lo diccionari d'occitan medievau d'Emile Lévy.
Après, i a de monde coma Yves Gourgaud que dison que i a una lenga cevenòla. Ieu, o pense pas. Nos vese coma una zòna de rescòntre e d'enfluenças. Una basa lengadociana mès tenchada d'enfluenças provençalas rodanencas amai montanhòlas (roergatas, gavaudanesas o velavas, segon los endrechs). Nos sentèm pas lengadocians aicí. E nòstre parlar es pas aquel de Besièrs-Carcassona-Lauragués. Francament, me sente pus pròche, personalament e dinc la generalitat de la lenga qu'emplegue, dals parlars montpelhieirenc e rodanenc (per la basa gramaticala), amai vivaro-aupenc e montanhòu (per la basa lessicala).
Adonc, ma question : sufís tot aquò per definir, non pas una "Lenga Cevenòla" (amai se lo mot tinta pas completament faus), mès un dialècte cevenòu ? Vesètz pro d'unitat o tròp de diferenças, de particularismes ? Devèm nos contentar de demorar un "sota-dialècte" comprés dinc lo grand airau lengadocian ? O ben podèm esperar de veire reconeisseguda un jorn sus la famosa mapa lenguistica una zòna novèla apelada au mens "dialècte lengadocian orientau", au mièlhs "dialècte cevenòu" ? Es aquò ma prumièira question. Question aigrejant un problèma identic de l'autra man dau Massís Septentrionau, au contacte d'autres parlars, imagine...
Vòstra respònsa deguèsse èstre puslèu afirmativa, poiriam veire de crear un estandard cevenòu au mièlhs, un estandard lengadocian orientau au mens ? O ben las diferenças dau nòrd au sud d'aquel parlar son tròp nombrosas per o faire ? Pense que comprendretz encara mai ma pan-cevenolitat viuguda e desirada, se vos dise que ma familha, mon parlar e ma vida se tròvan dinc un triangle "Sant-Ambrièis - Los Vans - Vilafòrt" laugieirament espandit.
#12 Adiussiatz, Raiòu. Sortèm dau mème ròde, e ben òi ! Sèm vesins gaireben. Pasmens, per un "Pòle Nòrd" coma disètz, vei pro lo sorelh lo país dals Vans, crese... :-)
Quand parlère de mala comprenença, parlère pas dau gascon qu'entendèm dinc las emissions occitanas. Volguère dire lo biarnés e autres gascons periferics parlats per de locutors naturaus e pas tant joines. Per còntra, per las periferias aupencas, escotère un jorn sus Enternete doas femnas que restavan a las bolas d'Itàlia : e ben las compreniái sens dificultat ! Amai. Quò semblava lo parlar d'aicí.
Un còp anère visitar lo site d'un club auvernhat... quicòm coma aquò. Mès quò-z-èra pas d'auvernhat dau Puèi, que non ! Que lo comprene bien aquel d'aquí. Mès d'auvernhat de Clarmont ! E ben vos dise d'una qu'i comprenguère pas grand causa, per ma fe. Sus Òc Tele, i a pro de limosins per escotar. N'i a que se comprenon aisat. Pièi d'autres que...
Fòra d'aquò, se barrunlatz per lo blòg de Jornalet, saique auretz avisat l'article de Laurenç Revèst titolat "Los estereotipes an la pèl dura...". I escriguère ce que pense a perpaus dals cevenòus. Aquò's mai que pensada: aquò's de viugut tanben. Me diretz de qué ne'n pensatz, se volètz. Auriái mièlhs aimat de dire lo contrari e sustot, de viure lo contrari. Mès enfin...
A lèu de vos... o de te... legir.
#6 D'ascendéncia tanben del païs Raiòu (del pòl nòrd : lo païs dels Vans), e a Bordèu despuèi 2 ans, vos pòde dire, que d'effièch, a la debuta, me chaliá m'arapar a la taula per compréner mos amics gascons.
Mas, amai aquò siaje estranh, quauquas oras basten per se faire a lur biais de prononçar, a lur biais de dire, de se faire la revirada automatica entre "dab" e "emb", "tà" e "entrò" e tot aquò...
Tan bien que, a l'ora d'ara, quand parle emb eles, i pense pas plus. Mas segur que lo bordalès es benlèu pas lo gascon lo mai complicat pels "occitans" d'endacòm mai...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari