Facia a" l'Autre" desconegut i-a grosso-modo doas familhas d'estereotips : l'estereotip per ignorança o malconeissènça (ex : Cossi vesèm los Chineses e vice-versà) e l'estereotip ideologic qu'es pas neutre o inoçent coma lo primièr. L'estereotip ideologic a una tòca precisa e foguèt fargat per quauqun qu'avia interès que s'espandiguèsse e venguèsse un "luòc comun". Per desmaquinar aquela mèna d'estereotip cal comprene "a qual aprofèita lo crimi".

Los estereotips desvalorizaires empegats sus tal o tal pòble colonizat servissan al colonizaire per justificar sa domènacion sus aquel pòble e mai que mai per qu'aquel pòble colonizat interiorize son "inferioritat" e doncas acepte sens biscar la domènacion de son "superior". E un còp que lo vençut a fach seuna aquela ierarquia ont èl es l'inferior, lo superior a quita pus gaire mestièr de l'aclapar fisicament per que demòre a sa plaça de dominat. Es la fonccion essenciala de l'ideologia racista, (primordiala dins totas las colonizacions) : ajudar a perenejar e mantener la sotmession de tal o tal grop uman qu' òm a vençut. L'inferiorisat qu'a interiorizat qu'èra inferior participa automaticament e volontariament a la seuna inferiorisacion. Es çò que se sona l'alienacion. Atal emmascat, tira contra son pròpi camp.

Fabricats a la debuta per las elitas intellectualas, aqueles estereotips s'espandissan a cha pauc dins la populacion ont vènan d'évidèncias, de luòcs comuns. E lo mond fenissan per veire la realitat tras aquelas lunètas de luòcs comuns venguts "tradicionals".

Dins l'airal francès los estereotips contra los occitan son "tradicionalament" los mai poderoses. L'accent lo mai trufat e esgaunhat, l'accent que fai trumassa, que fai estabosit, es pas l'accent breton, cors, elsassian, savoiard, picard, o flamenc. Es l'accent occitan. Pas cap d'azard dins aquò : òm rebaissa e subrebaissa çò que vos sembla lo mai dangeiros per vos. L'annexion dels païses occitans, de l'edat mejana fins al sègle 19 faguèt que la mai granda menaça per l'egemonia dau francès en França èra la lènga occitana, Un dels primièrs barratges contra aquel perilh occitan foguèt L'Edicte de Villers-Cotterêts. Sufiguèt pas, vist que 300 ans aprèp (al sègle 19) i-avia totjorn en França mai de locutors d'occitan que de francès. L'occitan represèntava doncas la concurència la mai seriosa per la lènga francèsa. Cal pas cercar mai luènh l'origina e la necessitat de l'espandiment de totis aqueles estereotips negatius sul pòble dau Miegjorn.

Per escapar a l'estereotip negatiu (quin que siague) existissan dos biais.
Lo primièr es de desmaquinar l'estereotip en comprenent quina es l'intencion amagada, lo manipòli, que se nisa dedins. En clar "a qual aprofèita lo crimi". Biais sanitos e desliuraire qu'a lo doble avantatge d'i far veire clar e de vos restaurar la dignitat. Es çò que foguèt per maites miegjornals lo moviment occitan dins las annadas setantas : desaliènava e levava la vergonha.

Lo segond biais es la consequència e l'agandiment logic de l'aliènacion. Pas la pèna de comprene d'ont venan aqueles estereotips qu' òm a interiorizats e amb los quals òm es d'acòrdi. Sufis per i escapar de se mudar en quauqun a qual s'aplica pas l' estereotip. Es çò que sòni" l'Efièch Michael Jackson" : me fasètz cagar de longa perque soi un nègre ? E ben me vau far operar per quitar d'ésser un nègre e per devenir un blanc !" Transposat per lo "méridional" lambdà aquò balha :" los miegjornals son d'estabosits, d'andòlfis ? E ben vau escafar mon accent occitan, vau parlar ponchut coma lo mond plan, vendrai un aparisenquit, e coma aquò l'estereotip desvalorizaire e negatiu s'aplicarà pas mai a ieu." Es aquel biais qu'es estat causit per la grandassa majoritat dels occitans. L'alienacion parisenca a fach miranda.