Opinion
Una idèa ende sauvar Provença
Las idèas arriban sabèm pas coma. A còps son bonas, a còps ne son pas, es pas que l’avénguer qu’ac pòt díser. Èi doncas agut una idèa ende sauvar Provença.
Sauvar Provença?
Tiò qu’i a un problèma dambe aquesta region, fòrça emblematica d’Occitània, es lo son nom. Solide, lo jacobinisme franchimand ensaja tostemps de hèr desaparéisher los noms e las identitats de paises vertadièrs e s’i escad meslèu plan dinc a ara. Roèrgue es vengut Aveyron, Bigòrra es venguda Hautes-Pyrénées o encara Flandras, Cambresís e Avenés estón agropats dens una estranha entitat artificiala enchafrada enigmaticament Nord, on, d’alhors, neishoi.
Provença es totun la patria de Frederic Mistral, possedís un nom que pòrta valors istoricas e culturalas qu’èi pas besonh de tornar brembar, sustot aus legedors deu Jornalet. Es autan importanta a Occitània que non pas un braç o una camba a un còs uman.
Entre 1960 e 1970, la region s’apèra Provence-Côte d’Azur-Corse. Après lo destacament de Corsega, lo nom navèth es Provence-Alpes-Côte d’Azur. En 2009, Michel Vauzelle, president de la region, avia una consulta ende cambiar lo nom, mes sens d’escaduda.
Lo problèma de la region es doncas que, a l’orau coma a l’escrit, es l’acronime polidet PACA qu’es emplegat, prononciat elegantament “pakà”. Los elements Aups e Còsta d’Azur servissen de representar parts non-provençalas de la region, coma lo comtat de Niça per exemple.
Doncas vaquí la problematica:
Invertir Alpes e Côte d’Azur. “P.C.A.A.” es pas guaire prononciable, e los jornalistas deu servici meteorologic e autes, que vòlon tostemps abracar, poderàn pas hèr que díser Provence. Adiu “pakà”, levat s’un d’eths a la marrida idèa de prononciar “pécé 2 a”, mes m’estonaré totun.
Me perpausi de mandar una letra au president de la region, mes se venguèva d’associacions provençalas, cresi que marcaré milhor e seré mès eficaç.
Una auta solucion demòra, se que non, es qu’Occitània sia independenta e que los paises tornen trapar lor nom vertadièr. Mes aquò’s una auta istòria …
Sauvar Provença?
Tiò qu’i a un problèma dambe aquesta region, fòrça emblematica d’Occitània, es lo son nom. Solide, lo jacobinisme franchimand ensaja tostemps de hèr desaparéisher los noms e las identitats de paises vertadièrs e s’i escad meslèu plan dinc a ara. Roèrgue es vengut Aveyron, Bigòrra es venguda Hautes-Pyrénées o encara Flandras, Cambresís e Avenés estón agropats dens una estranha entitat artificiala enchafrada enigmaticament Nord, on, d’alhors, neishoi.
Provença es totun la patria de Frederic Mistral, possedís un nom que pòrta valors istoricas e culturalas qu’èi pas besonh de tornar brembar, sustot aus legedors deu Jornalet. Es autan importanta a Occitània que non pas un braç o una camba a un còs uman.
Entre 1960 e 1970, la region s’apèra Provence-Côte d’Azur-Corse. Après lo destacament de Corsega, lo nom navèth es Provence-Alpes-Côte d’Azur. En 2009, Michel Vauzelle, president de la region, avia una consulta ende cambiar lo nom, mes sens d’escaduda.
Lo problèma de la region es doncas que, a l’orau coma a l’escrit, es l’acronime polidet PACA qu’es emplegat, prononciat elegantament “pakà”. Los elements Aups e Còsta d’Azur servissen de representar parts non-provençalas de la region, coma lo comtat de Niça per exemple.
Doncas vaquí la problematica:
— Lo nom de la region deu conservar los elements Provence, Alpes e Côte d’Azur.
— Lo monde lo pronóncian “pakà”, es lèd e l’element màger, Provença, desapareish.
— La solucion que contentarà totis?
— Lo monde lo pronóncian “pakà”, es lèd e l’element màger, Provença, desapareish.
— La solucion que contentarà totis?
Invertir Alpes e Côte d’Azur. “P.C.A.A.” es pas guaire prononciable, e los jornalistas deu servici meteorologic e autes, que vòlon tostemps abracar, poderàn pas hèr que díser Provence. Adiu “pakà”, levat s’un d’eths a la marrida idèa de prononciar “pécé 2 a”, mes m’estonaré totun.
Me perpausi de mandar una letra au president de la region, mes se venguèva d’associacions provençalas, cresi que marcaré milhor e seré mès eficaç.
Una auta solucion demòra, se que non, es qu’Occitània sia independenta e que los paises tornen trapar lor nom vertadièr. Mes aquò’s una auta istòria …
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Pauc impòrta l'etiquetatge administratiu.
Cal sostitrar los noms de vilas e vilatges amb lo nom istoric de província e/o del país local.
De véser en País Català.
#2 Dins l'èst d'Occitània, Provença gardèt ocasionalament un sens de pan occitan. Mas a subretot un sens local.
Dins lo centre d'Occitània, Occitània a lo sens pan occitan e desempuèi gaire amb "Occitanie Pyrénées Méditerranée" a tanben u' sens local.
Daufinat es diferent de Provença. S'i parla vivaroalpenc dins lo sud Daufinat: 05, 26, part 38...
Aviái ben comprés que la color politica generala de la region PACA aviá enfluençat la causida de la manténer dinc sa talha d'origina. Ce que, segon ieu, vau una mesa en quarantena amai una escleròsa d'aquela region. Aquò's estat volgut per ieu. Aumens d'aquel biais, son los provençaus que cargan la reputacion d'estremistas, costejant lurs cosins italians de "La Lega Nord".
Caricaturau mès... au levant, lo Mau, au ponent, lo Ben (= blu-negre d'un costat, ròse-roge de l'autre).
Solament, es aquela trencadura qu'auriáun degut l'empassar los politicans. Mès chasca ideologia ensaja de se talhar lo morcèl pus gròs de territòri d'enfluença... E lo despartament de Gard, d'escambarlons sus Lengadòc e Provença e sus doas sensibilitats politicas representava un enjòc a las bolas de Ròse. E Ròse, qu'auriá pogut venir una colona vertebrala, demòra una frontièira administrativa. Mès ven au còp d'aquí enlai una frontièira ideologica entre estrèma-drecha assumida (qualificada de"reaccionària e entolerenta") e gaucha assumida (qualificada de "solidària e progressista"). Frontièira entre "lenga occitana" e "lenga provençala".
Davant aquelas logicas, aquelas consideracions parcialas que son pas las miunas, ieu aime mièlhs de privilegiar los umans, lurs relacions istoricas d'un ponch de vista economic, culturau (e sociolenguistic finalament). Vejaicí ce que vese.
D'un costat Montpelhièr e son ròde, a las bolas de Lengadòc, sentent ja a Provença camarguenca/rodanenca. De l'autre Ais-de-Provença, a las bolas de la Provença rodanenca, sentent ja a Provença maritima. Doas grandas vilas universitàrias.
Au mitan, un triangle coerent culturalament, istoricament que lo pansèla Ròse : es a dire Nimes-Arles-Avinhon.
Lo dialècte provençau ven tocar lo ròde de Montpelhièr amai s'i fondre un pauc. Parièr per l'airau lenguistic cevenòu amai vivaro-aupenc. Tot aquò dinc un sens sud-oèst/nòrd-èst a la gròssa.
Fariá tròp lòng çai enumerar dinc un comentari totes los arguments, totas las pròvas (ancianas coma actualas) que fan qu'aderisse (e siái pas sol !) a un restacament de la maja part de Gard a Provença. Per quant au sud de Droma, lo parlar es a la gròssa de provençau palatalizat (ca/cha - ga/ja) amai lai se senton provençaus lo monde. Per quant au sud d'Ardecha, lo bèc sud dau despartament parla un provençau palatalizat, lo restant parla cevenòu.
E per lo viganés (ròde cevenòu dau Vigan a l'estrème oèst de Gard - 30), las enfluenças roergatas (dinc lo lessic e sus quauques aspècts de prononciacion) fan pas dau cevenòu que lai es parlat de roergat. Ne'n pòde testimoniar personalament e objectivament. Parièr per las vaus nautas de Beume e Ardecha (07) de chasca man de Tanarga, las enfluenças velavas (dinc lo lessic e sus quauques aspècts de prononciacion) fan pas dau cevenòu que lai es parlat de velau. Ne'n pòde testimoniar personalament e objectivament tanben.
Finalament, quò fai que, a despart de las relacions entretengudas emb de vilas de montanha (per faire simple : Milhau per lo ròde dau Vigan, Mende per lo ròde d'Alès, Lo Puèi per lo ròde d'Aubenàs), las relacions s'entretenon tanben e fòrça emb dau País-Bas (per faire simple : Montpelhièr per lo ròde dau Vigan, Nimes per lo ròde d'Alès, Monteleimar per lo ròde d'Aubenàs).
Per conclurre e acabar en vos convencissent benlèu. Ròse es pas una frontièira mès puslèu una colona vertebrala que recampa. Volètz desclerosar Provença e ne'n faire una egala, sòrre de Lengadòc ? Bailatz-li d'ample, qu'aquò l'alargarà en consciença.
Los provençaus nos auriáun aculits coralament, espontaneiament. Los lengadocians nos... recuperèron puslèu. E los qu'an d'i perdre mai dinc aquela classificacion arbitrària e anti-democratica, son los chaps d'entrepresa e l'economia locala (esistisson las pròvas de ce que dise).
Se quauqu'us aicí (provençau o occitan d'enquicòm mai) ten una solucion per revirar la situacion, ara que Catalunya e Occitanie an signat d'acòrdis, que se fague conéisser ! Fau èstre nombrós per far vaudre una tala revendicacion.
P.S. : Per ce qu'es de l'idèia dau sénher Leclerq, es pas colhona. Se servir finalament d'aquò empausat per lo desviar a nòstre avantatge. Aquesta teoria pòt foncionar per d'autras causas mai !
Una idea per salvar Provence... Evitar que "mercants del temple" raubesson lo nom Occitania pel lengadòc, dubrissant atau la pòrta al Coulectiou Prouvençaou (excuse my mistralenc) de poder diser "non, Occitania es al costat"...
Ah merda, es ja fach... Mas pensi qu'ac sabes plan Jomo
#20 Brave Raiòu,
Parles de retalhar e de restacar Cevenas a Provença.
Cevenas son a la crosada dals parlars, coma o dises, e faudriá retalhar Cevenas...
Lo mèu Papet de La Rovièira, al pèd del Mont Liron, parlava un alésenc en disent totas las consonantas finalas coma en Langadocian, e que s'i conoissiá pas dinc l'Armanà Prouvençau.
Quand venguèt restar a Tolosa, li èra de bon comprendre los tolosencs, riba drecha de Garòna, e los de mai dusqu'al Clapàs.
Vai saupre!
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari