Ara meteis ne vesem mens. Mas a partir de mièg-mai e sustot al mes de junh, pertot dins lo mieu ròdol se veson d’aquestes barrutlaires o quina que siá la manièra que los podem dire: vagabonds, trimards, caminaires, rodaires. Tantlèu que se sarra l’estiu los vesem arribar e supausam que venon del nòrd. Dins lo rasal mieu los rescontri long de las rotas ont i fan d’autostòp, o son a demandar l’almòina a las sortidas dels lòcs publics: pòstas, glèisas, ostals de comuna, botigas e MacDos.
 
Qui son aquestes gents? D’ont sortisson? Ont van? Son de questions que totjorn me soi pausadas. D’unes son joves, d’autres non. Ja m’èra arribat de lor donar una peçòta, segurament per me donar bona consciéncia, istòria de benastrugar lo Cèl de pas èsser dins la meteissa galèra qu’eles. Sovent van vestits mai o mens del meteis biais: vèsta color caqui, pantalons mai que raspats e sacas d’espatla conflas a espetar e que segurament contenon tota lor riquesa, tota lor misèria. M’èra arribat de ne prene en autostòp que sabi que per las petitas rotas del mieu campèstre los menaires de veitura son pas gaire generoses per los prene. Mas jamai aviái pas tengut cap de convèrsa autra que las cortesiás d’usatge.
 
E puèi a la debut del mes de junh, ne faguèri pujar un dins ma veitura. Començava de plòure e lo gojat fasiá trista cara al ras de la rota. N’agèri pietat. Quand dintrèt dins l’auto foguèri surprés del sieu visatge jove. Portava lo pel ras. Èra un d’aquestes blonds clars coma se’n veson pas gaire per aqueste país. Sulpic, lo fan de cinèma que soi, aqueste jove me faguèt pensar al persontage de Rent Boy del filme Trainspotting, jogat per l’actor escocés Ewan McGregor. Benlèu es aquò que inconscientament, aqueste còp, me faguèt entamenar una convèrsa reala e non pas de circonstàncias. E puèi sembla qu’aviá enveja o besonh de parlar e ieu aviái enveja o besonh de l’escotar.
 
Me contèt que teniá 22 ans, a pro pena cinq ans de mai que lo mieu quite filh. Sortissiá de la vila de Lille. M’expliquèt que ja fasiá qualques meses qu’èra “per las rotas” en seguida d’una maissanta rompedura familhala e qu’aviá pas cap d’esper que se poguèsse un jorn tornar petaçar amb sos parents. Quand li demandèri cossí fasiá per viure e ont dormissiá, m’expliquèt que de còps demandava l’almòina, de còps, mas rarament, trapava un emplec “al black”, çò mai sovent dins de bòrias, de còps dins de restaurants, mas que jamai aqueles emplecs duravan mai que 3 o 4 jorns. Per las nuèits me diguèt que siá dormissiá dins sa tenda, siá anava dins de fogals pels sens domicili, çò que li permetiá de se lavar, e de lavar sos vestits. “Soi un cassòs” me diguèt, “de còps vau al secors populari, de còps al secors catolic. Me donan de bons per poder crompar un pauc de manjalha al supermercat”. La siá sinceritat me pertoquèt e coma èra miègjorn passat, li diguèri que li voliái pagar un repais vertadièr e servit a taula.
 
M’arrestèri a una pizzeria e comandèrem dos repaisses. Manjava mai rapidament qu’ieu. Me mercegèt, plusors còps. Pendent lo repais me diguèt qu’èra “sus un plan” per un trabalh d’estiu sus la còsta mediterranèa, dins un restaurant. “Los cassòsses” çò me diguèt “formam una comunautat de galèra: nos donam d’entresenhas quand nos rescontram sus ont dormir, ont manjar, ont anar e a qui demandar. Sèm fòrça monde, mai que vos podètz imaginar. Nos vesètz pas mas i sèm”.
 
A pro pena li demandèri se teniá una idèa de cossí far per se’n sortir. Amb luciditat me faguèt una responsa a costat qu’èra pasmens plan clara, e que demostrava una granda cultura e intelligéncia chas aqueste jovenet: “Índia a abolit las castas, mas cresètz que la societat indiana es generosa cap als Pàrias e lor dona d’oportunitats?”.
 
Lo repais acabat contunhèri nòstre pichon viatge en veitura fins al caireforc de Carcassona ont lo deviái daissar: el contunhariá d’un costat e ieu de l’autre. Me sarrèt la man longament, coma se la voliá pas daissar. En partiguent, li faguèri un signe de la man per li desirar bon coratge.

Dins l’aprèp-miègjorn èri a un acamp professional, assetat a una taula redonda amb de cafè, de chuc d’irange e de pastissons a posita. Lo conferencièr parlava e reparlava. E ieu, mon esperit èra pas dins aquesta sala asseptizada. Èri a pensar al marrit sens que la vida pren per d’unes que i a. Sul camin del retorn, gaitèri se podiá veire lo jovent vagabond sus la rota. Èra partit cap a ont la misèria lo menariá. E ieu me sentissiái colpable de ma vida confortabla.